Majeranek wyśmienita przyprawa i lekarstwo. Maść na katar

Majeranek ogrodowy [Origanum majorana] to wyśmienita przyprawa do grochówki, kiełbas i świątecznych barszczów. Nasze poczciwe, aromatyczne zioło jest również skutecznym, dobrze znanym wielu kulturom lekarstwem.

Starożytni Grecy nadali mu nazwę oros ganos, co oznacza radość z gór.  Do dziś majeranek do dziś porasta zbocza greckich wzgórz, nadając letniemu powietrzu pieprzny zapach.

Grecy go uwielbiali. Po kąpielach wmasowywali w czoło i włosy olejek majerankowy. Jego gałązki rytualnie palili na cześć bogini Afrodyty. Codzienne kąpiele w wodzie z majerankiem po siedmiu dniach pomagały uwolnić się od zmartwień.

Majeranek ogrodowy

Lebiodka majeranek często jest mylony z oregano, ale to dwie różne, spokrewnione rośliny z rodziny jasnotowatych. Krzewinka dorasta do 60 cm wysokości. Ma wzniesione, silne rozgałęzione łodygi, drewniejące u nasady. Drobne, jajowate, szarozielone listki pokryte są srebrzystym meszkiem.

Lubi ciepłe, słoneczne, osłonięte od wiatru stanowiska. Kwitnie od lipca do przymrozków wydają, małe, białawe i różowe kwiaty. Nasz bohater regionalnie zwany jest kiełbasianym zielem, mariolką, majoranem.  Nosi i bardziej romantyczne nazwy: słodycz zimy, górska radość.

W tradycyjnym zielarstwie

Niegdyś majeranek uważano za uniwersalne lekarstwo. Jak większości aromatycznych ziół  przypisywano mu działanie magicznie i chętnie używano w tajemnych obrzędach.

Tradycyjnie stosowano przy niestrawności, zaburzeniach pracy wątroby, nerek. Grecy majerankiem leczyli bóle głowy, zębów, ciężki oddech, astmę nawet drgawki. Rzymianie na różnego rodzaju zatrucia, jako lek na melancholię i afrodyzjak.

Jeszcze sto lat temu w Niemczech i Austrii lekarze polecali majeranek na zapalenie gardła i zatrucia. Wiejscy znachorzy, zielarze zaś twierdzili, że żaden pokarm nie może zaszkodzić, jeśli się regularnie zażywa kminek z majerankiem.

Profil energetyczny
Smak: aromatyczny, ostry, lekko słodki, gorzki
Energetyka: rozgrzewa, osusza,
Tkanki: płuca, śledziona, żołądek
Działanie: Usuwa zimną, wilgotną stagnację, flegmę, porusza krew, uspokaja Shen, uśmierza ból.

Medycyna wschodnia stosuje przy braku apetytu, niestrawności, biegunkach, przeziębieniach, katarze. Przy bólach głowy, mięśni, stawów, nerwów. Dla złagodzenia stresu, przy bezsenności, cukrzycy i podwyższonym ciśnieniu.

Smak ostry, element ognia i powietrza

Symuluje ogień trawienny i poprawia krążenie Udrażnia kanały, usuwa wilgoć, przekrwienie tkanek. Gorzki osusza i usuwa toksyny z organizmu. Ajurweda tradycyjnie wykorzystuje majeranek w leczeniu chorób przewodu pokarmowego, układu oddechowego, skóry, dolegliwości sercowo-naczyniowych, chorób stawów, rozmaitych bólów, zatruć nawet jako antidotum na ukąszenia węży.

Zioło wzmacnia ogień trawienny, tonizuje i poprawia przepływ krwi przez śledzionę, udrażnia wątrobę, odtruwa z toksyn, łagodzi bądź likwiduje stany zapalne narządów, stymuluje tarczycę i nadnercza, pobudza serce, zmniejsza przekrwienia układu limfatycznego, zastoje krwi i uczucie ciężkości w klatce piersiowej, łagodzi smutek i żal.

W dawnej Polsce majeranek nazywano ziołem jesieni, bo rozgrzewa krew i cały organizm. W okresie międzywojennym w  polskich sierocińcach był zwyczaj podawania dzieciom herbatek z majeranku dosłodzonych miodem, by były zdrowe i się nie przeziębiały. A popularną maścią majerankową skutecznie leczono katar i sapkę.  Ususzony majeranek jest jaśniejszy i ma słodszy, kwiatowy smak, podczas gdy oregano jest bardziej korzenne.

Zebrane rośliny suszy się w cieniu. W luźnych pęczkach lub rozłożone na cienką warstwą na papierze. Gdy zupełnie wyschną osmyka liście, łodygi i gałązki odrzuca. Suche ziele przechowuje się w zamkniętym naczyniu bez dostępu światła.

Co mówi nauka?

Majeranek jest bogaty w aromatyczne olejki eteryczne i przeciwutleniacze. Zawiera witaminy, sole mineralne, flawonoidy, garbniki, goryczki.

Działanie:  antyseptyczne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, napotne, rozkurczające, przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwskurczowe, przeciwgrzybicze, przeczyszczające, relaksujące, uspokajające, wiatropędne, moczopędne.

• Reguluje trawienie. wzmaga wydzielane soków trawiennych, enzymów trzustkowych i żółci.
• Łagodzi dolegliwości żołądka, wątroby, śledziony, bóle brzucha, wzdęcia, gazy.
• Rozkurcza mięśnie jelit, obniża poziom insuliny i androgenów nadnerczowych.
• Pomaga przy zatruciach, bólach głowy, zatok, katarze
• Relaksuje, uspokaja system nerwowy, działa antydepresyjnie, poprawia krążenie
• Reguluje cykle miesiączkowe, wspomaga leczenie zespołu policystycznych jajników
• Hamuje przerzuty nowotworowe
• Olejek majerankowy znajduje zastosowanie przy łagodzeniu bólów: zębów, zatok, migrenowych, skurczach mięśni, skręceniach, zwichnięciach

Przepisy z majeranku

Dziś równie dobrze możemy wykorzystać cudowne działanie majeranku, zwłaszcza że zwykle mamy pod ręką w kuchennej szafce. Szybko przyniesie ulgę  w dolegliwościach trawiennych, wzdęciach, kolkach, bólach i ..katarze.

Herbatka z majeranku
Łyżeczkę suszonego ziela zaparza się kwadrans pod przykryciem w szklance wrzątku. Herbatka rozgrzewa wątrobę, krew, koi, uspokaja, działa regenerująco na cały organizm. Pomaga w dolegliwościach żołądkowych, jelitowych, zatruciach, biegunkach, wzdęciach.  Z dodatkiem miodu przynosi ulgę w przeziębieniu, infekcjach dróg oddechowych, chorobach oskrzeli. 4-6 tygodniowa kuracja przynosi ulgę w bólach reumatycznych, bezsenności, marznących dłoniach i stopach.

Wywar 
Silniej działa od naparu. Drobno zmieloną  łyżeczkę majeranku, zalewa się szklanką gorącej wody. Gotuje się 10 minut pod przykryciem. Po przecedzeniu pije się małymi łykami 2-3 razy dziennie. Pomaga przy infekcjach.

Niestrawność, zatrucia, uczucie ciężkości na żołądku
Łyżeczkę suszonego majeranku szybko się połyka, popijając obficie ciepłą wodą. Należy to zrobić ostrożne, nie zaczerpnąć powietrza przy połykaniu, gdyż łatwo można się zakrztusić. Sposób ten przynosi ulgę niemal natychmiast.

Zgaga, pieczenie w przełyku
Łyżeczkę majeranku żuje się około 5 minut, po czym wypluwa.

Mikstura wzmacniająca
Posiekać szczyptę świeżego majeranku. Wymieszać z łyżką miodu. Miksturę zażywa się 2 tygodnie, przed śniadaniem i po kolacji. Polecana przy osłabieniu.Wzmacnia organizm, pomaga w chorobach żołądka i przemęczonej wątrobie. Świeży lub suszony majeranek roztarty z miodem można przykładać na siniaki i ślady po uderzeniu.

Maść majerankowa na katar dla dzieci i dorosłych

20 g niesolonego smalcu lub masła (min. 82%) ucieramy z taką samą ilością świeżego lub suszonego majeranku. Odstawiamy pod przykryciem płóciennym na dobę. Następnego dnia stapiamy masę w rondelku na małym ogniu i odciskamy przez płótno. Można dodać 1-2 krople olejku sosnowego, majerankowego lub jałowcowego. Gotową maść przekładamy do słoiczka i przechowujemy w lodówce Przy katarze smaruje się nos od środka i na zewnątrz. Plus po bokach  nozdrzy i obszar pomiędzy nosem a ustami.

Inhalacja z majeranku
Łyżkę majeranku zalewamy 1/2 litra wrzątku dodając łyżeczkę sody oczyszczonej. Wdychamy kilka, kilkanaście minut. Inhalacja oczyszcza drogi oddechowe, odtyka zatkany nos, łagodzi infekcje gardła nie wysuszając śluzówek, pomaga w nieżytach dróg oddechowych, zatok, katarze.

Majeranek na depresję, nerwowość, stres
2 łyżeczki majeranku zalewamy szklanką wody i odstawiamy na dobę. Przecedzony, podgrzewamy, pijemy z miodem.

Domowy olejek z majeranku
Kilka łyżek majeranku zalewamy taką samą ilością podgrzanej oliwy z oliwek. Macerujemy 2 tygodnie i filtrujemy. Stosuje się po kąpieli do nacierania ciała bardzo słabych dzieci. Można stosować przy bólach reumatycznych, bólach mięśni, dolegliwościach menopauzy, ajurweda poleca jako kurację uzupełniającą w nowotworach piersi.

Przy antybiotykoterapii
W trakcie przyjmowania antybiotyków dobrze jest zjadać rozgotowaną na gęsto cebulę doprawioną kminkiem i majerankiem, osłonimy wtedy wątrobę przed uszkodzeniami.

W kuchni 

Warto częściej stosować, niż tylko do grochówki i flaków. Zapobiega nadmiernej fermentacji w jelitach i poprawia trawienie. Nasze babcie dodawały majeranek zawsze do tłuszczów, by nie jełczały. Masło lub smalec z majerankiem są długo świeże i pachnące.

Mieszanka przyprawowa na problemy układu trawiennego: 150 g majeranku, 100 g kminu, po 50 g macierzanka i bazylii plus 20 g pieprzu białego. Zmielone, wymieszane zioła dodaje się w okresie jesiennym i zimowym do potraw.