Agrest najlepiej smakuje najlepiej prosto z krzaka. W upalny, słoneczny dzień cudownie chłodzi, orzeźwia i gasi pragnienie. Takoż ludzie  od wieków korzystali z jego zalet. Z nadwyżek robiono dżemy, kompoty i słodkości.

Agrest [Ribes uva-crispa] jest kolczastym krzewem z rodzaju porzeczek.  Najlepiej sobie radzi w chłodniejszym klimacie. Zanim zaczęto agrest uprawiać dziko rósł w europejskich lasach. Krzewy agrestu mają kolczaste pędy i zielone, żółte lub czerwonawe owoce.

W większości są pokryte szczeciniastymi włoskami, mimo to są bardzo smaczne. W pełni dojrzałe są miękkie i słodkie. Niedojrzałe niedojrzałe mają kwaśny, cierpki smak i są najlepsze na przetwory.  Sezon na agrest rozpoczyna się w czerwcu i trwa całe lato.

Agrest właściwości

Agrest jest bogatym źródłem witamin C, A, E, kwasu foliowego, niacyny, wapnia, magnezu, fosforu, potasu, żelaza. Zawiera mnóstwo przeciwutleniaczy, w tym duże ilości kwercetyny, luteinę, białka, kwasy organiczne i pektyny.

Profil energetyczny:
Smak: słodki, cierpki, kwaśny.
Energetyka: chłodzi, nawilża.
Powinowactwo: wątroba, żołądek, oczy, krew
Działanie: chłodzi krew, usuwa nadmiar ciepła i toksyny, wzmacnia żołądek, reguluje trawienie, gasi pragnienie, stymuluje produkcję płynów ustrojowych

Tradycyjnie owoce agrestu stosowano na niestrawność i nadmierne pragnienie. Przy problemach z retencją wody, układem moczowym, krążenia, pokarmowym, oddechowym, wątrobą, sercem, wzrokiem. herbatki z liści mają silne działanie moczopędne. Działają bakteriobójczo, gojąco, hemostatycznie, przeciwbólowo.  Można stosować do przemywania, płukania jamy ustnej i słabych, zniszczonych włosów.

Zastosowania: 

• Dolegliwości układu pokarmowego, wzdęcia, zaparcia, otyłość, nadmiar toksyn
• Anemia, niedokrwistość, osłabienie wątroby, serca, „zła krew”, słabe naczynia krwionośne, wysokie ciśnienie
• Zwyrodnienie plamki żółtej, osłabiony wzrok, oznaki starzenia skóry
• Infekcje, gorączka, ból gardła, kaszel
• Zaburzenia koncentracji, nerwowość
• Zwyrodnienie stawów, kamica moczowa
• Słaba odporność, wyczerpanie fizyczne i psychiczne

W szesnastowiecznej książce zielarskiej John Gerard pisze „owoce są często serwowane do obiadów, w sałatkach, rosołach i sosach zamiast verjusu (sok z niedojrzałych owoców, głównie winogron). Co sprawia, że zupy są przyjemne w smaku i bardzo korzystne dla tych, którzy cierpią, na gorącą febrę.

Agrest przepisy

Świeży sok wyciśnięty z agrestu ma działanie oczyszczające, wzmacniające, żółciopędne i moczopędne. Dawniej mówiono, że „wypędza stany zapalne”. Polecany jest przy obniżonej odporności, przewlekłym kaszlu, częstych infekcjach, anginach. Miąższ działa przeczyszczająco, można stosować na zaparcia.

Suszone owoce agrestu przeciwdziałają biegunkom, nie tracą dużo składników przy suszeniu.  Przekraja się je na pół, rozkłada jedną warstwą na blasze wyłożonej papierem do pieczenia. Wstawia do rozgrzanego piekarnika do temperatury 40-50°C na 6-7 godzin. Można je używać do herbatek, kompotów, deserów.

Dżem z agrestu

• Kilogram niezbyt dojrzałych owoców
• Pół kilograma cukru
• 3/4 szklanki wody
• Opcjonalnie sok z jednej cytryny

Agrest oczyścić z szypułek, opłukać.  W garnku o grubym dnie z wody i zrobić syrop. Wrzucić do niego owoce i  sok z cytryn, doprowadzić do wrzenia. Zmniejszyć ogień i smażyć mieszając, zdejmując pianę. Po około 20 minutach owoce powinny być miękkie. Łyżeczkę dżemu nałożyć na zimny talerzyk, sprawdzić konsystencję. Jeśli nie spływa, gorący przełożyć do wyparzonych suchych słoiczków. Szczelnie zakręcić, ułożyć do góry dnem, przykryć ściereczką i zostawić do ostygnięcia.

Syrop z agrestu

Oczyszczone, opłukane owoce zalać w garnku wodą lekko powyżej poziomu surowca. Gotować na wolnym ogniu do miękkości. Przetrzeć przez sitko. Dodać cukier w proporcjach 2:1  i opcjonalnie sok z cytryny. Pogotować chwilę do rozpuszczenia cukru. Przelać do słoiczków lub butelek zapasteryzować. Można dodawać do herbatek, słodkości, kremów.

Napój z owoców agrestu

Szklankę agrestu zalać litrem wody. Gotować kwadrans i przecedzić, nie dosładzać. Wypija się w kilku porcjach jednego dnia. Oczyszcza z toksyn, wzmacnia, poprawia trawienie. Polecany przy krwawieniach macicznych.

Kilka świeżych listków lub łyżeczkę suszonych zalać szklanką wrzątku. Zaparzać 15-20 minut pod przykryciem. Pije się 1-2 dziennie. Herbatka zawiera dużo tanin, działa moczopędnie, ściągająco podobnie jak z liści czarnej porzeczki. Stosuje się w dolegliwościach dróg moczowych, kamicy, bólach reumatycznych, artretycznych,  słabych naczynkach krwionośnych. Przyspiesza metabolizm lipidów, pomaga w odchudzaniu. Słabszy napar, krócej parzony ma działanie tonizujące. Mocniejszy stosuje się do płukanek jamy ustnej i włosów.

Zupa z agrestu

Oczyszczony agrest zalać zimną wodą, niedużo powyżej poziomu owoców. Doprowadzić do wrzenia. Dosypać 2-3 łyżeczki cukru i odrobinę soli. Gotować 20-30 minut od momentu zawrzenia. Przetrzeć przez gęste sitko, zaprawić śmietaną i mąką, mieszając zagotować i zdjąć z ognia. Można podawać schłodzoną z kluseczkami. Zupa ma lekko kwaśny, orzeźwiający smak.

Zupa z agrestu i ogórka

W rondelku rozpuścić masło, zeszklić pokrojoną cebulę. Dodać plasterki ogórka, pokrojony w kostki ziemniak i szklankę agrestu. Mieszając podgrzewać minutę, zalać litrem bulionu, odrobinę soli i pieprzu. Na małym ogniu gotować około 20 minut do miękkości. Zblendować i zaprawić śmietaną.

Maseczka z agrestu
Rozgniecione widelcem owoce wymieszać z jogurtem lub miodem. Nałożyć na twarz i dekolt. Po kwadransie spłukać. Działa jak peeling, oczyszcza, rozjaśnia i poprawia napięcie skóry.