Bulion kostny to jeden z najbardziej odżywczych, energetycznych pokarmów. Wiedziano o tym od prawieków i takoż rozprawiano się przeziębieniami, grypą, kaszlem, osłabieniem, niestrawnością. Kiedy tylko ktoś z domowników zachorował nasze babcie natychmiast gotowały pożywny rosół.
Cala sztuka pozyskania leczniczego wywaru polega na wielogodzinnym, bardzo wolnym gotowaniu. Bulion kostny ugotować z całej wiejskiej kury, na kościach wołowych, cielęcych, jagnięcych, żeberkach. Dodając szpik kostny korzyści lecznicze wzrastają wielokrotnie.
Szpik kostny
Bulion kostny ze szpikiem zajmuje szczególne miejsce w sztuce kulinarnej. Zachwyca głębią smaku, zapewnia kojące ciepło, dostarcza energii i składników odżywczych. Całe wieki wywary ze szpikiem uchodziły za przysmak wielu kultur od koczowniczych plemion po wykwintną haute cuisine. Były wiodącym daniem przyjęć, uroczystości, niedzielnych obiadów jak i leczniczym eliksirem dla chorych, osłabionych, wycieńczonych. Uważano, że daje siłę, odporność i długowieczność.
Rzeczywiście szpik kostny wołowy jest najbardziej odżywczym, energetycznym pokarmem. To bogactwo aminokwasów, witamin, mikroelementów, zdrowych tłuszczów, kolagenu w najlepiej przyswajalnej formie. Starożytni uzdrowiciele znali jego leczniczą moc, nad długo nim nauka odkryła.
Tradycyjnie zupy ze szpikiem podawano by osłabiony, wycieńczony człowiek się zregenerował i nabrał sił. Współczesne badania potwierdzają: bulion kostny ze szpikiem regeneruje, przywraca funkcje organom, gruczołom ślinowym [1]. Wzmacnia serce po zawale lub napromieniowaniu [2]. Bardzo korzystny dla pacjentów onkologicznych [1].
Długo gotowany wywar kostny
Niegdyś rosół nazywano żydowską penicyliną. I słusznie – to idealna potrawa gdy wirusy szaleją. Zapobiega infekcjom, a gdy już się pojawią szybko stawia na nogi. Skutecznie rozprawia się z przeziębieniami, infekcjami wirusowymi i bakteryjnymi, niestrawnością i osłabieniem. Nieoceniony dla ludzi powalonych grypą – rozgrzewa krew, pomaga wypocić zarazki i dodaje energii.
Gorącemu rosołowi od wieków przypisuje się cudowne właściwości, dziś nauka potwierdza, że jak najbardziej słusznie.
W czasie długiego gotowania uwalnia się cysteina, która rozrzedza wydzielinę zalegającą w drogach oddechowych i hamuje migrację białych krwinek. Glutamina i kolagen regenerują i wzmacniają błony śluzowe jelit. Aminokwasy: prolina i glicyna zapewniają lepsze trawienie i mniejsze zużycie energii na metabolizm. Kwas hialuronowy, kolagen i glukozamina są niezastąpione dla zdrowych kości i promiennej skóry.
- Gorący rosół rozgrzewa, łagodzi kaszel, katar, rozrzuca śluz, ułatwia wykrztuszanie
- Hamuje procesy zapalne i stymuluje produkcję komórek układu odpornościowego
- Dzięki długiemu, powolnemu gotowaniu staje się esencją łatwo przyswajalnych żelaza, aminokwasów, minerałów, kolagenu, cysteiny, która trafiając do żołądka staje się lekiem na przeziębienie.
- Hamuje migrację białych ciałek biorących udział w walce ze stanami zapalnymi. [2]
- Jest doskonałym źródłem energii, antyoksydantów i substancji przeciwzapalnych. [3]. Walka z infekcją stanowi dla organizmu ogromny wydatek energetyczny.
- Kolagen naprawia i regeneruje uszkodzone komórki, aminokwasy pobudzają syntezę białek w mięśniach i wspierają zdrową florę bakteryjną jelit
- Kwasy CLA i omega 3 wspierają ogólnie zdrowie
Bulion szpikowy w medycynie tradycyjnej
Z perspektywy TCM wywar kostny ze szpikiem to zbilansowany tonik Yin-Yang, na głębokim poziomie odżywiający i nawilżający tkanki. Wspiera jelita, żołądek, wątrobę i płuca. Wzmacnia krew i nerki, które przechowują pierwotną energię. Odpowiadają za ogólne zasoby energetyczne ciała, dbają o ciepłotę organów wewnętrznych. Sprawują nadzór nad całą gospodarką wodną, produkcją szpiku, krwi i płynu rdzeniowo-mózgowego.
Wyczerpaniu energetycznemu nerek towarzyszy ogólne osłabienie, przewlekłe zmęczenie, brak chęci do życia, nieuzasadniony strach i lęk. Objawy: zimne stopy i uda, słabość kończyn dolnych, szczególnie kolan, bóle w dolnej części pleców, częstsze oddawanie moczu, zaburzenia miesiączkowania, osłabione libido, zaostrzenia chorób autoimmunologicznych, częste przeziębienia.
Lekarze chińscy w niektórych schorzeniach przewodu pokarmowego rekomendują posty, podczas których spożywa się tylko wodę i wywary z kości. Taka terapia redukuje ogólne stany zapalne, regeneruje błony śluzowe, jelita i głęboko odżywa krew.
Ajurweda wymienia liczne korzyści zdrowotne wywarów kostnych przy zaburzeniach vata, pitta i kapha.
- Uważa za odżywczy pokarm dla krwi, kości, tkanki łącznej, chrząstek, więzadeł, ścięgien. włosów, skóry i paznokci.
- Balsam regenerujący jelita, błony śluzowe przewodu pokarmowego,
- Wspomagający nerki, nadnercza, łagodzący bóle stawów, redukujący stany zapalne
- Odżywiający układ nerwowy, uspakajający umysł
- Zastosowania: niski poziom energii, osłabiona odporność, zaburzenia przewodu pokarmowego, nieszczelne jelita, alergie, zaburzenia snu, kruche zęby, włosy i paznokcie
Tradycyjny regeneracyjny bulion kostny
Najlepsze są kości szpikowe udowe, stawowe lub wołowy ogon, od zwierząt hodowlanych na naturalnych paszach. Odciąć tłuszcz i większość mięsa, porąbać na kilkucentymetrowe kawałki by odsłonić więcej szpiku.
W dużym garnku zalać kości wodą, dodając łyżkę octu lub soku z cytryny na litr, pomoże wydobyć składniki mineralne. Dorzucić liść laurowy, ziarenka pieprzu i ziela angielskiego. Doprawić solą i zagotować. Zmniejszyć ogień do minimum, niech sobie „pyka” kilka godzin. Pod koniec gotowania dodać cebulę, dymkę, pietruszkę, marchewkę, selera, 2 ząbki czosnku i dowolne ulubione zioła: lubczyk, cząber, imbir, tymianek.
TCM zaleca gotować leczniczy wywar z kury około 8 godzin, wołowinę, jagnięcinę 10-16. Po zakończeniu przecedzić, odstawić do wystudzenia i zebrać tłuszcz. Przelać do słoików. Bulion szpikowy można przechowywać 5 dni w lodówce lub miesiące w zamrażarce.
Wypija się 1-2 szklanki dziennie. Można wykorzystać jako bazę do zup i gulaszów.