Chaber bławatek na oczy, skórę, układ moczowy, trawienny

Chaber bławatek [Centaurea cyanus] zachwyca oszałamiająco błękitnym kolorom kwiatów, w okresie kwitnienia tworzy zabarwione na niebiesko łany. Do Europy przywędrował z Bliskiego Wschodu, rozgaszczając się na polach uprawnych, łąkach, miedzach i nieużytkach.

Nazwa botaniczna wywodzi się od łacińskiego centaureum (gr. kentaurion). Według mitów greckich chaber był rośliną, która uleczyła stopę Chirona – centaura słynącego z wiedzy medycznej i astronomicznej.

Chaber bławatek

Potocznie zwany modrakiem, macoszką, wołoszkiem, jasieńcem chaber bławatek jest zielną rośliną jednoroczną z rodziny astrowatych. Cienkie, wyprostowane, lekko żeberkowane, słabo ulistnione łodygi dorastają do wysokości 30-90 cm. W okresie kwitnienia wytwarza piękne, błękitne kwiaty, z których dziewczęta wyplatały wianki.

Od wieków chabry ceniono za walory ozdobne, wykorzystywano w kuchni i zielarstwie. Niebieskie kwiaty stosowano w kosmetyce oraz jako barwnik spożywczy i do kolorowania wełny.

Dziś  uważany za uciążliwy chwast, stał się ofiarą środków ochrony roślin. Jeśli natkniemy się na łany chabrów, warto nazbierać nie tylko dla wianków.

W tradycyjnym zielarstwie

W dawnej Polsce chabrom przypisywano wszechstronne działania. Uważano, że „krew z nosa i ran tamuje, gdy się go wącha, korzeń chabrowy na szyi nosząc,  proszkiem z niego rany posypuje”. Tradycyjnie wywary stosowano przy stanach zapalnych oczu, zapaleniu wątroby i  „gniciu dziąseł”. Nawet jako antidotum na ukąszenia „bestii jadowitych” i „morowe powietrze”.

Co prawda może morowego powietrza nie przegoni, ale poprawi wzrok, wspomoże układ nerwowy, pokarmowy, moczowy.

Profil energetyczny
Smak: gorzki, cierpki
Energetyka: chłodzi, osusza
Tkanki: Żołądek, śledziona, wątroba, pęcherzyk żółciowy, śledziona, pęcherz moczowy, oczy.
Działanie: Usuwa gorączkę, porusza krew, rozjaśnia oczy, oczyszcza wątrobę, zmniejsza obrzęki.

Chaber bławatek usuwa „gorący wiatr” toksyny, chłodzi i osusza tkanki. W medycynie orientalnej należy do kategorii ziół zmniejszających zastój krwi i przewodzie pokarmowym, wzmacniający żołądek, śledzionę i pęcherzyk żółciowy.

Tradycyjnie stosowany jako środek przeciw gorączce, toksynom, truciznom i chorobom epidemicznym. Do usuwania jadu po ukąszeniach skorpionów, pająków, jadowitych żmij.

• Porusza krew, hamuje krwawienie. Usuwa zastój krwi, pomaga na siniaki, urazy wewnętrzne, plucie krwią.
• Zmniejsza ciepło w oczach, rozjaśnia wzrok, usuwa zaczerwienienie, pieczenie, stan zapalny
• Wspomaga oddawanie moczu, łagodzi obrzęki, zatrzymywanie płynów
• Oczyszcza wątrobę, wzmacnia pęcherzyk żółciowy i żołądek, zmniejsza zastój w przewodzie pokarmowym, poprawia funkcje trawienne
• Zewnętrznie stosowany na świeże rany, wrzody, sok przy owrzodzeniach jamy ustnej i bólu uszu

Co mówi nauka?

Chaber bławatek zawiera dużo witaminy C, manganu, zawiera kwas foliowy, flawonoidy, antocyjany, sole mineralne, barwniki, pektyny i olejki eteryczne.  Działanie: Tonizujące, łagodzące, ściągające, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne,  przeciwbólowe, żółciopędne, silnie moczopędne, uspokajające, relaksujące.
We francuskiej medycynie chabry nadal stosuje się jako lekarstwo dla oczu i w kosmetykach, maściach na problemy skórne.

Do celów zielarski zbieramy kwitnące koszyczki kwiatowe. Trzeba wyskubać języczki brzegów i szybko ususzyć luźno rozłożone w cieniu, zachowają barwę i właściwości. Przy wolnym suszeniu kwiaty bledną.

Chaber bławatek zastosowania i przepisy

Herbatka na kamicę nerkową
¼ szklanki płatków chabra zalewamy ½ szklanki wrzątku. Parzymy pod przykryciem 30 minut. Pije się raz dziennie po śniadaniu.

Infekcje i zaburzenia przemiany materii
Łyżkę płatków zalewamy niecałą szklanką wrzątku. Zaparzamy pod przykryciem 20 minut. Pije się 3 razy dziennie przed jedzeniem 2 tygodnie. Poprawia metabolizm, wzmacnia odporność, wycisza, odgania złe myśli i lęki.

Napar można stosować do płukania gardła i jamy ustnej. Z dodatkiem octu jako płukankę do włosów. Działa antyseptycznie, antybakteryjnie i łagodząco. Przy urazach, krwiakach do okładów miesza się z żywokostem. W krwawieniach wewnętrznych, pluciu krwią z babką, skrzypem i zielem żywokostu.

Herbatka kojący relaks

Łyżeczkę płatków chabrów, pół łyżeczki kocimiętki, odrobinę lawendy i skórki cytryny zalać dwoma szklankami wrzątku. Zaparzać 5-7 minut i przecedzić. Herbatka o pięknym kolorze uspokaja, relaksuje i odpręża, studzi „gorące” emocje.

Zastosowania zewnętrzne

• Kąpiel w ciepłej wodzie z dodatkiem świeżych lub suszonych chabrów relaksuje, łagodzi sztywność stawów, mięśni i podrażnioną skórę.
• Parówka na twarz z dodatkiem kilku łyżek płatków zmiękcza skórę, redukuje zmarszczki i zmniejsza bruzdy.
• Zimny wyciąg z chabrów tonizuje, oczyszcza i wygładza naskórek.
• Gorący kompres z wywaru chabra łagodzi bóle mięśni towarzyszące reumatoidalnemu zapaleniu stawów .
• Ciepły okład na oczy chłodzi, relaksuje, łagodzi podrażnienia, zapalenie powiek, spojówek. Chaber jest antidotum na przemęczone oczy np. po długiej pracy przy komputerze.
• Olejek z chabra bławatka zastąpi wiele kosmetyków. Płatki zalać oliwą z oliwek, macerować 3 tygodnie i przefiltrować. Stosuje się jako krem pod oczy, do twarzy, balsam do ciała. Nawilża, wygładza zmarszczki, zmniejsza obrzęk, podrażnienia, poprawia koloryt skóry.

Dla zmęczonych oczu

Wymieszać 4 łyżki płatków chabra, 3 łyżki ziela świetlika i łyżkę koszyczków rumianku. Zioła zalać  szklanką wrzątku, zaparzać kwadrans pod przykryciem. Namoczone w naparze płatki kosmetyczne przykładać do zmęczonych oczu kilkanaście razy dziennie. Usuwa zmęczenie, podrażnienia, stany zapalne, zmniejsza kurze łapki, wygładza i dodaje oczom blasku.

Jęczmień i gradówka 
Łyżkę korzenia cykorii podróżnik zalać szklanką wody. Gotować 10 minut na małym ogniu. Zestawić z ognia, dorzucić łyżkę chabrów, naciągać pod przykryciem do wystudzenia. Kilka razy dziennie robi się kompresy przy jęczmieniu, gradówce i chorobach oczu z powodu niedoboru witaminy A. Przy zapaleniu spojówek chaber połączyć  z liściem babki.

Wyśmienita lemoniada z bławatków

• 1/2 litra płatków chabra
• 2 cytryny
• 4 litry wody
• Miód lub cukier

Wodę gotujemy, studzimy, dosładzamy cukrem lub miodem. Płatki chabra w słoikach zalewamy wodą i odstawiamy w słoneczne miejsce. Po tygodniu przecedzamy, dodajemy świeżo wyciśnięty sok z cytryn. Przelewamy do butelek, wstawiamy do lodówki. Lemoniada ma wyśmienity orzeźwiający smak, znakomicie gasi pragnienie. Oczyszcza krew z toksyn, reguluje pH i uzupełnia sole mineralne.

Chaber w kosmetyce

Płukanki z bławatka zapobiegają nadmiernemu wysuszaniu skóry głowy, łagodzą podrażnienia, likwidują łupież.  Siwym włosom nadają interesujący błękitny kolor.
Żel ze świetlika i chabra doskonale pielęgnuje skórę wokół oczu, wygładza zmarszczki. Polecany osobom pracującym przy komputerze. Zmniejsza łzawienie, nadwrażliwość na światło. Działa kojąco  i redukuje uczucie zmęczenia oczu. Wykonujemy go identycznie jak żel ze świetlika i skrzypu PRZEPIS

Uwagi: Chaber bławatek terapeutycznie może być stosowany wewnętrznie i zewnętrznie bez ryzyka skutków ubocznych. Jako surowiec stosujemy same płatki – kwiat pozbawiony kielicha.