Czarny bez – receptury lecznicze z owoców bzu i kwiatów

Czarny bez dziki [Sambucus nigra] niegdyś zwany bzowiną lub hyczką należy do najstarszych ludowych roślin leczniczych.

Nasi przodkowie darzyli czarny bez wielkim szacunkiem, powierzali mu choroby, nie wolno było go ścinać ani kaleczyć bez powodu bo groziło to nieszczęściem.

Plemiona słowiańskie uważały, że czarny bez chroni ludzi przed gorączką i febrą, ale tylko wtedy, kiedy kwiaty zostały zerwane na świętego Jana w południe, a następnie usmażone i zjedzone.

Dziś wiemy, że czarny bez  ma właściwości

• napotne, przeciwgorączkowe
• przeciwzapalne, przeciwwirusowe
• lekko przeczyszczające, regulujące trawienie
• oczyszczające krew
• wzmacniające, przeciwreumatyczne

Znajduje zastosowanie w leczeniu:

• wszelkiego rodzaju infekcji,
• przeziębień, grypy,
• zakażeń wirusowych
• dnie moczanowej
• alergiach

Surowcem leczniczym są kwiaty bzu czarnego zbierane w drugiej połowie maja i na początku czerwca, pączki – młode pędy zbierane wiosną, oraz owoce gdy są dojrzałe w sierpniu i wrześniu. Kwiaty należy zbierać w słoneczny dzień gdy są suche, suszyć w przewiewnym zacienionym miejscu.

Stare księgi wymieniają oprócz receptur na wykorzystanie owocu, młodych pędów i kwiatu czarnego bzu również korzeń i biały rdzeń łodygi, te jednak należy umiejętnie stosować. Warto teraz nazbierać kwiatów a jak dojrzeją owoce i przygotować z nich lekarstwa do domowej spiżarni.

Czarny bez owoce – przepisy

Syrop z owoców czarnego bzu na kaszel i gorączkę

• Dojrzałe owoce bzu czarnego
• Cukier trzcinowy
• Goździki, gałka muszkatołowa, laska cynamonu

Z baldaszków wyskubać 4 garści zdrowych owoców. Opłukane umieścić w garnku z niewielką ilością wody. Podgrzewać aż na owocach zacznie pękać skórka. Przestudzone owoce przetrzeć przez sitko.  Do  musu dodać 4 łyżki stołowe cukru, gotować mieszając aż cukier się rozpuści a syrop przybierze gęstą konsystencję. Zetrzeć na proszek kilka goździków, trochę gałki i cynamonu i doprawić napój.  Przelać do małych, szczelnych słoiczków.

Stosuje się po 1 łyżeczce kilka razy dziennie.

Uniwersalny sok z owoców czarnego bzu

Wziąć taką samą ilość owoców i cukru np. po 1 kg

Świeże owoce opłukać. Po osączeniu układać warstwami w słoju przesypując cukrem. Liczba warstw jest dowolne, ważne by ostania warstwa była posypana cukrem. Słój przykryć szczelnie gazą, założyć gumkę. Odstawić na 3 tygodnie w przewiewnym miejscu.
Po tym czasie przecedzić, sok wlać do garnka i mieszając podgrzewać, nie dopuszczając do wrzenia aż do zniknięcia piany. Przelać do gorących wyparzonych słoiczków, szczelnie zakręcić, postawić do góry dnem, okryć kocykiem.

• Sok wzmacnia odporność i układ nerwowy
• Reguluje przemianę materii,
• Działa lekko przeczyszczająco,
• Poprawia krążenie
• Przy przeziębieniu obniża gorączkę.
• Pomocny przy zapaleniu stawów, korzonków,
• Zapaleniach dróg oddechowych,
• Bólach kostnych i stawowych, reumatyzmie.

Zażywa się po 1 łyżce co 3 godziny.

Kisiel z czarnego bzu na zaparcia

25 dag owoców czarnego bzu wrzucić do garnka, zalać 2 szklankami wrzątku, Zagotować, przetrzeć przez sitko, dodać kilka łyżeczek cukru. Łyżkę mąki ziemniaczanej rozbełtać w zimnej wodzie i dodać do pozostałych składników. Jeśli za gęsty można dodać wody. Jeść na ciepło lub zimno przy zaparciach.

Suszone owoce czarnego bzu

• Na biegunkę:
  Co 2 godziny jeść kilkanaście suszonych owoców, normują stolec i łagodzą bóle brzucha.
• Na migrenę:
  4 łyżki suszonych owoców zalać szklanką wody, gotować 15 minut pod przykryciem. Odstawić na kwadrans. Pije się kilka łyków dziennie  w ciągu dnia.

Odwar z owoców świeżych lub suszonych

1-2 łyżki owoców zalać szklanką zimnej wody. Gotować powoli pod przykryciem 5 minut. Odcedzony pić po 1/2 szklanki 3 razy dziennie w celu odtrucia organizmu z toksyn, jako środek moczopędny, ułatwiający wypróżnienie i pomocniczo przeciwbólowy.

Dżem – jabłka i czarny bez

Do 1/2 kg oczyszczonych umytych owoców bzu dodać 3 łyżki wody i gotować 5 minut. Następnie przetrzeć przez gęste sito, dodać 80 dag obranych, pokrojonych jabłek, rozgotowanych w 1/2 szklanki wody. Dodać cukier w proporcji 2 części owocowej masy : 1 część cukru, zagotować, mieszać aż cukier się rozpuści.  Przełożyć do wyparzonych słoików,szczelnie zamknąć.

Napój odchudzający

Wymieszać 60 g owoców bzu czarnego i 40 g kory kruszyny. Rano łyżkę mieszanki zalać 1 szklanką zimnej, przegotowanej wody i pozostawiać do wieczora, po czym gotować na wolnym ogniu pod przykryciem przez 15 minut, odcedzić. Pić ciepły, codziennie przed snem przez 6 tygodni.

Czarny bez kwiaty – przepisy 

Syrop z kwiatów czarnego bzu

5 litrów kwiatu
5 litrów wody
2,5 kg cukru
4 cytryny

Kwiatostany oczyścić, oberwać łodyżki, same kwiaty zmielić w maszynce do mięsa. Miazgę zalać w garnku wodą, dodać sok wyciśnięty z cytryn, zagotować. Odstawić na noc, następnego dnia przecedzić, ponownie zagotować dodając cukier, całość wymieszać i przelać do wyparzonych butelek. Przechowywać w ciemnym chłodnym miejscu. Dodawać do herbaty lub wody 2 x dziennie po 4-5 łyżek. Stosować w czasie infekcji lub profilaktycznie dla wzmocnienia odporności.

Herbatka z kwiatów czarnego bzu

Łyżkę kwiatów czarnego bzu zalać szklanką zimnej wody, doprowadzić do wrzenia i gotować na małym ogniu 5 minut. Odstaw pod przykryciem na 15 minut, przecedzić. Pić 2-3 razy dziennie po 1/3 szklanki w czasie przeziębienia, infekcji, jako środek napotny, przeciwgorączkowy i moczopędny.

Szampan z kwiatów czarnego bzu

15 baldachów świeżo zerwanych kwiatów
6 litrów wody
4 cytryny
700 g cukru
2 łyżki octu jabłkowego
Zagotować 1 litr wody z cukrem, pozostałe składniki umieścić w gąsiorze. Dolać ciepłą osłodzoną wodę. Odstawić na 7 dni. Kiedy pojawi się piana przerzedzić i rozlać do butelek. Napój ma lekko kwaskowaty, orzeźwiający smak, jest lekko gazowany i zawiera ok 1% alkoholu.

Świeże kwiaty można dodawać do ciasta naleśnikowego i smażyć racuszki. Suszone dodawać do mieszanek ziołowych.

Tonik z kwiatu czarnego bzu
15 baldachów kwiatów zalać 1/2 litra wrzątku, odstawić na dobę pod przykryciem. Przefiltrować dodać szklankę octu jabłkowego i przelać do wyparzonych buteleczek. Używać 2 razy dziennie. Tonik
ma właściwości przeciwzapalne, ściągające, odświeża, wygładza i zmiękcza cerę.