Dereń pomaga przy anemii, kandydozie, zakażeniach bakteryjnych

Dereń jadalny [Cornus mas] od tysięcy lat ceniono w kuchni i jako lekarstwo. Cierpko słodkie owoce stanowiły surowiec do produkcji słynnej nalewki szlacheckiej – dereniówki.

Dereniem leczono szkorbut, anemię, infekcje dróg oddechowych i układu moczowego. Wspierano się przy wysokim ciśnieniu, osłabieniu, złym trawieniu, biegunkach, braku apetytu.  Z suszonych liści i kory zaparzano wzmacniające odwary, którymi leczono malarię.

Dereń jadalny

W greckiej nazwie Κρανιά kryje się mistyczne tło. Dereń to jedna z pierwszych roślin drzewiastych przywracających krajobrazowi barwy. Niewielkie żółte lub białe kwiaty pojawiają się na przełomie lutego i marca.

Łacińskie cornus mas od słowa „róg” symbolizuje siłę, muskulaturę, męskość.  Na Wschodzie znane jest powiedzenie, że człowiek powinien być zdrowy jak dereń. Drewno dereniowe jest niezwykle twarde i mocne, odporne na susze i mrozy.

Ten rozłożysty krzew lub małe drzewo wyrasta od 3 do 10 metrów wysokości. Większe osobniki żyją nawet 200 lat. Jesienią wydaje podługowate, koloru wiśniowego, kształtem podobne do żurawiny.

Z dojrzałych warto robić przetwory, nalewki, bo dereń zawiera związki o ogromnym potencjale antyoksydacyjnym. Ogromna zawartość przeciwutleniaczy, ponad 900 mg na 100 g surowca. W skórce jest ich kilkakrotnie więcej niż w miąższu. I co ważne, obróbka termiczna  prawie ich nie niszczy.

Surowe, przejrzałe owoce derenia dawniej jadano przy złej przemianie materii i anemii. Warto spożywać przy kandydozie, wystarczy kilka  raz na jakiś czas w celu złagodzenia lub ustąpienia objawów.

Działanie lecznicze i właściwości

Smak kwaśny, cierpki, słodki – odżywia, tonizuje, lekko ociepla i działa ściągająco. Dereń należy do żywiołu ziemi, odżywczo i tonizująco oddziałuje na nerki, wątrobę i przywspółczulny układ nerwowy. Przywraca równowagę energetyczną.

W tradycyjnym zielarstwie dereń należy do kategorii roślin, które stabilizują i wiążą. Obejmuje to nadmiar wydzielin, potu, biegunek, zbyt luźne tkanki, wypadanie macicy, odbytnicy. Ciepła natura pomaga osobom, które mają w sobie zbyt dużo „zimna” i nierównowagę energetyczną. Smak kwaśny działa równoważąco -wysusza bądź nawilża, pomaga w trawieniu i reguluje wydzielanie płynów.

Według TCM łagodnie tonizuje Yang, ale nie rozpalając ognia, odżywia Yin, ale nie powoduje zastoju w śledzionie i żołądku. Stosuje najczęściej przy niedoczynności wątroby i nerek. W objawach:

• ból dolnej części pleców i kolan
• zawroty głowy, szumy uszne
• częste oddawanie moczu
• dreszcze i gorączka z powodu niedoboru wątroby
• kołatanie serca, nierówny puls
• neurastenia, przewlekłe zmęczenie
• zaburzenia miesiączkowania

Wskazany dla osób starszych z problemem nietrzymania moczu przy kichaniu, kaszlu, ucisku w jamie brzusznej.  Z punktu widzenia TCM jest powiązane z zapadaniem się qi nerek i niedoboru środkowego ogrzewacza. Obejmuje osłabienie wątroby, płuc i śledziony, chociaż dotkniętym organem jest pęcherz. Dereń jest odpowiednim środkiem zaradczym, tonizuje qi nerek i podnosi energię środkowego ogrzewacza, jednocześnie reguluje funkcje wielu narządów.

Dereń przepisy domowe

Jadalne owoce zawierają ogromne ilości witaminy C, P, A, żelaza. Są dobrym źródłem wapnia, potasu, fosforu, magnezu, cynku, miedzi i manganu. Bogate w beta-karoten, flawonoidy, pektyny, kwas chinowy i jabłkowy

• Dereń ma silne działanie przeciwdrobnoustrojowe, antybakteryjne, przeciwgrzybicze. Skuteczny w zwalczaniu przerostu  grzybów [1] z rodzaju candida albicans, aspergillus fumigatus, trichophyton mentagrophytes

Herbatka z derenia
Łyżkę suszonych owoców zalać 200 ml wrzątku. Parzyć pod przykryciem 15 minut. Stosuje się przy zakażeniach bakteryjnych, grzybiczych, infekcjach i dla wzmocnienia odporności.

Sok z derenia
Owoce wydrylować, wycisnąć sok w wyciskarce lub sokowirówce.  Dodaje się do herbaty, wody, kompotów, jogurtów, deserów. Sok z derenia stosuje się w leczeniu przeziębień, szkorbutu, reumatyzmu, braku apetytu. Pomaga przy reumatyzmie, cukrzycy, rumieniu skórnym, ogólnie wzmacnia.

Syrop z derenia
Wydrylowane owoce gotować z w wodzie z dodatkiem cukru wg uznania do uzyskania gęstego syropu. Pomaga przy wysokim ciśnieniu krwi, infekcjach, stanach zapalnych dróg oddechowych.

Konfitura z derenia
Kilogram umytych owoców derenia zalać ½ szklanki wody, zagotować. Po przestudzeniu wyjąć pestki,  zalać je ½ szklanki wody, gotować do czasu aż reszta miąższu odpadnie od pestek. Przelać wodę z miąższem do wcześniej oddzielonych owoców i gotować aż zgęstnieje. Dodać cukier wg uznania i chwile podgotować.

Dereń ma dużo pektyn, dlatego nie należy go długo poddawać obróbce cieplnej, by za bardzo nie gęstniał.

Marynowany dereń a’la oliwki

• 1/2 kg niedojrzałych owoców derenia
• Po 300 ml octu i wody
• 4 łyżeczki cukru
• 2 łyżeczki soli
• 10 ziarenek pieprzu
• 5-10 goździków
• 3 listki laurowe

Umyte owoce zalać wodą z octem, dodać przyprawy i cukier. Zagotować, od momentu wrzenia gotować maksymalnie minutę, inaczej owoce się rozpadną. Przelać do wyparzonych słoików, pasteryzować ok 10 min.

Marynowany dereń w smaku przypomina oliwki.  Poprawia trawienie i oczyszcza żołądek.

Dereniówka przepis

40 dkg dojrzałych owoców derenia ponakłuwać wykałaczką. Zasypać 1,5 kg cukru, odstawić na dobę. Następnego dnia zalać 0,5 lira wódki i odstawić na miesiąc. Przefiltrować, przelać do butelek z ciemnego szkła, odstawić na minimum 4 miesiące do dojrzewania.

Przy grypie, przeziębieniach, gorączce stosuje się dwie łyżki nalewki 2 razy dziennie – objawy szybko ustępują. Dereniówka pomaga przy dolegliwościach trawiennych.

Owoce derenia są popularne w kuchniach kaukaskiej i bałkańskiej jako dodatek do sosów mięsnych, którym nadają oryginalny smak.