Goryczka żółta dobra na żołądek, wątrobę i układ trawienny

Goryczka żółta [Gentiana lutea L.] od wieków jest szeroko stosowana w medycynie ludowej.

Wspominali o niej lekarze greccy. Słynny medyk rzymski Galen twierdził, że umiarkowane spożywanie goryczki zapewnia człowiekowi zdrowie i długowieczność. Jak nazwa wskazuje, roślina zawiera substancje gorzkie (sekoirydoidy), które pobudzają wydzielanie śliny, soku żołądkowego, jelitowego, trzustkowego i żółci.

Nazwa botaniczna nawiązuje do króla Gencjusza, który ponoć odkrył właściwości korzenia. Regionalnie roślina nazywana jest gencjaną, goryczką węgierską i romantycznie – skowronkowym korzeniem.

Goryczka żółta

W stanie dzikim roślina występuje na górskich łąkach. Surowcem leczniczym jest korzeń i kłącze. Goryczka ma długą historię stosowania przede wszystkim jako środek wspomagający trawienie i wzmacniający narządy układu pokarmowego. Grecy, Rzymianie, Egipcjanie i arabscy ​​lekarze wykorzystywali korzeń goryczki w osłabieniu układu trawiennego.

Korzeń goryczki jest powszechnie stosowany w tradycyjnej medycynie chińskiej i ajurwedzie do detoksykacji i stymulowania układu pokarmowego oraz w zaburzeniach czynności żołądka, wątroby i dróg żółciowych.

Goryczka żółta  zawiera najbardziej gorzkie, znane substancje, w tym gentiopikrynę i amarogentynę, których gorycz jest wyczuwalna w stężeniu 1:50000. W korzeniu obecne są ksantony, które nadają żółty kolor oraz fitosterole, kwasy fenolowe, trisacharydy (gentianoza) i polisacharydy.

Gorzki smak pełni bardzo istotne funkcje bioaktywne regulujące procesy przemiany materii. W medycynie chińskiej reprezentuje przemianę ognia. Wg ajurwedy rozpala ogień trawienny, który jest siłą napędową całego organizmu, spala wszystko co trafia do żołądka i odpowiada za wchłanianie pokarmu.

Dziś  gorzki smak został został praktycznie zapomniany. Preferujemy słodkie albo słone smaki, rzadziej kwaśny. A to właśnie goryczki pobudzają produkcję soków trawiennych już podczas mieszania ze śliną. Odpowiadają za zdrowe trawienie i pomagają utrzymać zdrową florę bakteryjną jelit.

Dobre lekarstwo gorzko smakuje..

..mawiały nasze babcie  – i miały rację! Goryczka żółta jest jednym z nich.  Wykazuje działanie:

• antyoksydacyjne przeciwzapalne, tonizujące
• immunomodulujące, wzmacniające
• gojące, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze,
• przeciwpasożytnicze,
• poprawiające trawienie i przemianę materii
• ochraniające miąższ wątroby

Wskazany przy wszelkich zaburzeniach trawienia, przewlekłych nieżytach żołądka i jelit, chorobach wątroby, pęcherzyka żółciowego. Pomaga w słabym przyswajaniu pokarmów, niedoborze kwasu żołądkowego i soków trawiennych, zaparciach, wzdęciach, biegunkach, braku apetytu, zaburzeniach odporności i  flory bakteryjnej. Polecana w rekonwalescencji po chorobach, operacjach i leczeniu nerwicy żołądka.

Goryczka żółta pobudza  układ odpornościowy układu pokarmowego (GALT). W ajurwedzie stosowana jest jako gorzki tonik na niestrawność, przy biegunkach nieżytowych, anemii, malarii i zaburzeniach odporności i chorobach neurodegeneracyjnych [1].

Goryczka żółta przepisy lecznicze

Może być podawana osobom w podeszłym wieku, rekonwalescentom i dzieciom z objawami wycieńczenia, niedowagi. W stanach ogólnego osłabienia organizmu oraz jeśli występują trudności w przyswajaniu pokarmów. Pomocna w schorzeniach układu oddechowego np. zapalenie zatok, oskrzeli.

Goryczka żółta ma mocno korzenny aromat, smak początkowo słodki, później staje się palący i gorzki.

Odwar z goryczki żółtej
1/2 łyżeczki sproszkowanego korzenia zalać szklanką wrzątku.  Gotować na małym ogniu 20 minut. Stosuje się 1/2 szklanki 20-30 minut przed jedzeniem przy problemach trawiennych.

Wywar z goryczki
1/2 łyżeczki startego lub sproszkowanego korzenia zalać szklanką letniej wody. Podgrzewać pod przykryciem do wrzenia 5 minut. Ostawić do zaparzenia na kwadrans. Po przecedzeniu pije się 2-3 łyżki przed jedzeniem przy problemach z żołądkiem, niedokwaszeniu, bólach, zgadze, braku apetytu, wzdęciach, nerwicy wegetatywnej i jako środek pobudzający metabolizm. Nie wskazane przy chorobie wrzodowej.

Wino goryczkowe
30 g sproszkowanego korzenia zalać 0,75 litra gronowego wytrawnego wina białego lub czerwonego. Po tygodniu przecedzić. Stosuje się 1 łyżkę 3-4 razy dziennie przed posiłkami. Wino goryczkowe ma silniejsze i głębsze działanie niż wyciągi wodne.

Nadmierne wzdęcia i gazy przepis A.Ożarowskiego
Wymieszać w równych ilościach sproszkowany korzeń goryczki, kłącze tataraku, potłuczone owoce kopru włoskiego, liście melisy, rozdrobnione korzenie arcydzięgla. Zalać 1 łyżeczkę ziół szklanką wrzątku. Gotować 2-3 minuty pod przykryciem. Odstawić na 10 minut. Pie się 1/3 szklanki 3 razy dziennie pół godziny przed posiłkiem.

Niestrawność, zgaga, odbijanie, cuchnący oddech
W równych ilościach zmielić i wymieszać: liść babki wąskolistnej, liść bobrka, korzeń goryczki, skórkę pomarańczową.  Zażywa się mniej niż 1/2 łyżeczki przed jedzeniem popijając wodą.

Pokrzywka
Kłącze kozłka, tataraku, liść brzozy, kwiat bzu czarnego, korzeń goryczki, arcydzięgla i korę kruszyny wymieszać w równych ilościach. Łyżkę mieszanki zaparzać w 2 szklankach wrzątku 15 minut. Pije się 3 razy dziennie przy pokrzywce.