Hortensja krzewiasta zielarskie zastosowania i przepisy

Hortensja krzewiasta [Hydrangea arborescens] jest atrakcyjnym krzewem ogrodowym. Jej barwne, kuliste jak lampiony kwiatostany mienią się różnymi kolorami od bieli, po odcienie żółci, czerwieni i niebieskiego.

Ponoć hortensje pojawiły się na terenie Ameryki Północnej około 70 milionów lat temu jako niewysokie, bagienne krzewy. Nazwa botaniczna Hydrangea pochodzi z greki i oznacza wazon z wodą. Drugi człon arborescens z greki znaczy „jak drzewo”.

Hortensje to rodzaj obejmujący ponad 75 gatunków. Większość z nich z nich jest lekko toksyczna. Jedynym gatunkiem stosowanym w zielarstwie jest hortensja krzewiasta Hydrangea arborescens. Jej kwiaty są białe i różowe, ale zmieniają kolor na niebieski, jeśli w glebie jest dużo glinu.

W tradycyjnym zielarstwie

Korzeń hortensji od tysięcy lat wykorzystują w lecznictwie plemiona indiańskie i medycyna wschodnia. Rdzenni Amerykanie wywary z korzenia i kłącza dzikiej hortensji stosowali jako środek moczopędny, oczyszczający i tonizujący by wspomóc funkcje nerek, pęcherza, trzustki, prostaty i cewki moczowej.

dzika hortensja krzewiasta Hydrangea arborescens

TCM stosuje w objawach mętnego, zasadowego moczu, podrażnianiach błon śluzowych układu moczowego, kamicy moczowej, infekcjach, stanach zapalnych, piasku, obrzękach, stanach zapalnych, dnie moczanowej.  Nepalczycy przy przeziębieniach i niestrawności.

Profil energetyczny
Smak: słodki, ostry
Energetyka: chłodzi, suchość/nawilżenie – neutralna
Tkanki:  nerki, pęcherz, płuca, wątroba
Działanie: Usuwa nadmiar toksycznego, wilgotnego ciepła, rozpuszcza złogi, blokady, zastoje

Według TCM Qi nerek wpływa na przemianę wody, produkcją szpiku, krwi i płynu rdzeniowo-mózgowego. Nerki związane są z trwałymi strukturami ciała: zęby, kości, kręgi kręgosłupa i twarde części statywów.  Z kolei żywioł wody związany jest z płynnością, elastycznością tak struktur ciała jak i psychiki, emocji i sfery mentalnej.

Hortensja pomocna jest przy objawach: wzmożone napięcie w okolicy miednicy, osad, wysoki poziom fosforu w moczu, bolesne parcie na pęcherz, piasek, kamienie nerkowe, dna moczanowa, reumatyzm, PSM, sztywność i bolesność stawów.

Na głębszym poziomie wskazana dla osób przepełnionych goryczą, cynizmem, które chowają w sobie urazę, stare krzywdy. Szybko atakują wytykając innym błędy. Ich osobowość jest jak skałą.  Tendencja do nieodpuszczania dawnych spraw i atakowania tworzy twardą osobowość, którą hortensja delikatnie rozpuszcza.

Na poziomie energetycznym gorycz, trzymanie się dawnych urazów jest przyczyną  przyczyną powstawania kamieni żółciowych i dróg moczowych. Hortensja pomaga pozbyć się tego balastu, zapomnieć o przeszłości co spowoduje większą elastyczność ciała i umysłu.

W medycynie współczesnej

Główne składniki korzenia Hydrangea arborescens: kumaryny, saponiny, betulina, antocyjany, alkaloidy,  glikozydy. Działanie: moczopędne, przeciwgrzybicze, tonizujące, przeciwhistaminowe, przeciwmalaryczne, przeciwzakrzepowe, przeciwlityczne (zapobiegające tworzeniu się kamieni).

Ze współczesnych badań wynika, że skutecznie hamuje agresję immunologiczną. Za to unikalne działanie odpowiada febryfugin – alkaloid chinolizydynowy  działający selektywnie na układ odpornościowy.  Nie osłabia wszystkich funkcji systemu immunologicznego, jak to robią steroidy. Hamuje wyłącznie limfocyty Th 17 atakujące własne tkanki powodując silne stany zapalne. Przy czym nie tłumi normalnych reakcji immunologicznych.

Prozapalne limfocyty Th 17 bardzo szybko nabywają odporność na leki, po których odstawieniu szybko pogarsza się stan  zdrowia. Febryfugin występuje w korzeniach hortensji [Hydrangea arborescens] i spokrewnionej z nią rośliny rosnącej w Tybecie, Japonii i Chinach Chang Shan [Dichroa febrifuga]. Ponad 2 tysiące lat temu Chińczycy stosowali je przeciw gorączce i malarii.  Nazwa febrifuga znaczy tyle co „uciekająca gorączka”.

Zastosowania korzenia hortensji

• Choroby autoimmunologiczne: alergie, stwardnienie rozsiane [1], RZS, toczeń, IBS, wrzodziejące zapalenie jelita grubego
• Infekcje i stany zapalne pęcherza, cewki moczowej, nerek, kamienie nerkowe, złogi wapnia
• Borelioza, kandydoza, infekcje grzybicze, nadmierne łysienie

Wyciągi wodne i alkoholowe pomagają kontrolować poziom wapnia, pobudzają, poprawiają samopoczucie. Zapobiegają tworzeniu się  złogów wapnia w nerkach, drogach moczowych i innych częściach ciała,  jak mięśnie czy ostrogi piętowe. Roślina ma również wykazuje działanie przeciwzapalne podobne do kortyzolu.

Przepisy z korzenia hortensji

Korzeń po wykopaniu oczyścić, rozdrobnić i szybko umyć. Wysuszyć w temperaturze do 40 °C.

Herbatka z hortensji 
Łyżeczkę suszonego, rozdrobnionego korzenia zalać szklanką wrzątku zaparzać 10 minut pod przykryciem. Stosuje się 1/2-2/3 szklanki 2-3 razy dziennie.

Mikstura przeciwzapalna 
1,5 grama sproszkowanego korzenia hortensji zmieszanej z niewielką ilością imbiru zalać 250 ml wrzątku. Parzyć 10 minut pod przykryciem. Stosuje się w infekcjach dróg moczowych. Można połączyć z owocami jałowca i krwawnikiem.  Przy zapaleniu prostaty sprawdza się mieszanka z korzeniem pokrzywy i owocami palmy sabałowej. W dolegliwościach kamicy nerkowej i dróg moczowych, piasku, kamieniach w nerkach w równych ilościach korzeń hortensji, sadźca purpurowego, liść pokrzywy i mniszka.

Choroby autoimmunologiczne
Chińscy lekarze zalecają wraz z korzeniem kalawalla. Dr Henryk Różański poleca mieszankę w równych ilościach: hortensja, krwawnik, rumianek i czarnuszka. Z mieszanki zrobić napar 1 łyżka na 200 ml wody. Parzy się 10 minut pod przykryciem. Wypija w dwóch porcjach w ciągu dnia. Można stosować w boreliozie.

Nalewka z korzenia hortensji 

100 gram rozdrobnionego korzenia ostrożnie zalać 1/2 litra wrzącego alkoholu 60-90%. Można zrobić  mniejszą ilość zawsze w proporcji 1:5. Odstawić pod przykryciem na dobę. Stosuje się 1 ml 3 razy dziennie godzinę przed jedzeniem. Przy ostrym rzucie stwardnienia rozsianego można zwiększyć dawkę 5-6 ml 3-5 razy dziennie.

Bezpieczeństwo: Korzeń hortensji jest ogólnie uważany za bezpieczny, skutki uboczne należą do rzadkości. Przy zażywaniu jakikolwiek ziół o działaniu moczopędnym należy zwracać uwagę na ciśnienie i elektrolity.