Jabłka należą do najstarszych owoców znanych człowiekowi. Dowody archeologiczne wskazują, że jabłonie uprawiano ponad 8 tysięcy lat temu w dolinie Nilu, Tygrysu i Eufratu oraz Chinach.
Zbierane późną jesienią jabłka ozime tysiące lat były źródłem witamin podczas długich, mroźnych zim. Doceniano je za walory odżywcze i lecznicze.
W wielu kulturach jabłko symbolizuje płodność. Kojarzone z rajem, doznaniami zmysłowymi, zakazanym owocem z drzewa poznania dobra i zła. W biblijnej historii Adama i Ewy stało się źródłem pokusy, grzechu i upadku człowieka. Nazwa jabłka Adama, wyniosłość krtaniowa u mężczyzn, wywodzi się z dawnych wierzeń, jakoby kęs zakazanego owocu utknął pierwszemu człowiekowi w gardle.
Jakie jabłka najlepsze?
W soczystym miąższu kryją się pektyny, fruktoza, glukoza, witaminy i sole mineralne. Poprawiają trawienie, wspomagają odchudzanie, wzmacniają serce. To wszystko prawda, pod warunkiem, że są to jabłka starych odmian, uprawiane bez chemii.
Piękne, dorodne owoce o błyszczących skórkach nie są ani zdrowe, ani lekkostrawne. Od lat zajmują czołowe miejsce na liście parszywej dwunastki, czyli listy owoców o najwyższym stężeniu groźnych dla zdrowia pestycydów.
Pierwotne jabłka zostały tak zmienione, że mało przypominają dawne odmiany. Plony wzrosły, jednak wartość biologiczna znacznie się zmniejszyła. Obecnie w uprawie preferuje się odmiany o słodkich i ładnie wyglądających owocach. Taka selekcja powoduje coraz większą utratę pierwotnych składników. Zamiast cennych substancji, zawierają większość cukru.
Na targu wybierajmy więc jabłka starych odmian. Mniejsze, niepozorne, z drobnymi niedoskonałościami na skórce. Parch jabłoni świadczy, że owoce nie były pryskane, takie są zdecydowanie zdrowsze niż ich błyszczący krewniacy. Są smaczne w wypiekach i przetworach.
Surowe jabłka czy gotowane?
Św. Hildegarda polecała jabłka o najgorszym wyglądzie, z pomarszczoną skórką. „Kiedy jabłko nie jest już całkiem świeże, spierzchnięte zimą, może go jeść zdrowy i chory na surowo. Gotowane i pieczone tak samo są dobre dla chorych i zdrowych”.
Chrupiące świeże jabłka pozostawiają uczucie szorstkości, ściągania, co jest oznaką cierpkości. Cierpki smak wysusza, jest chłodzący i ściągający. Może powodować zaburzenia vata i zaparcia. Osoby ze słabym ogniem trawiennym, tzw. zimnym żołądkiem będą odczuwać ciężkość i odbijanie po jedzeniu surowych jabłek.
Gotowane, duszone, pieczone jabłka są bardziej przyjazne dla układu trawiennego. Podczas obróbki termicznej pektyny tworzą galeretowaty żel, który pomaga regenerować uszkodzone błony śluzowe jelit! Przy tzw. jelitach cieknących błonnik z surowych jabłek będzie tym bardziej uszkadzał nabłonek. Ponadto ugotowane jabłka zmiękczają stolec i łagodzą zaparcia.
Czerwone odmiany są słodsze, zielone lepiej oczyszczają. Im bardziej kwaśne, tym lepiej pobudzają wydzielanie śliny, enzymów trawiennych i żółci. Surowe są korzystne dla osób z nadmiarem ognia (pitta).
Według TCM jabłka oddziałują na meridiany płuc, serca i jelit, tonizują wątrobę, wzmacniają serce. W tradycyjnej medycynie liście, owoce, kwiaty i gałązki jabłoni wykorzystuje się jako lekarstwo. Jest wiele dawnych przepisów na jabłkowe kuracje. Pomogą, jeśli do dopasujemy energetykę i smak do organizmu.
Jabłkowe przepisy zielarskie
Awicenna zalecał w leczeniu biegunki zalecał zetrzeć jabłko na tarce i zjeść powoli. Osobom ze stagnacją jelitach, zimnym trawienie ugotować starte jabłko na małym ogniu.
Potrawa uzdrawiająca jelita
Stara ajurwedyjska receptura stosowana przy zapaleniu okrężnicy, problemach trawiennych i żołądkowych. Uspakaja podrażnione jelita, zapobiega wzdęciom reguluje trawienie.
- 2-3 niewielkie jabłka
- Szczypta gałki muszkatołowej
- Łyżeczka masła klarowanego ghee – przepis jak wyklarować masło
Obrane jabłka ugotować bez gniazd nasiennych. Tłuczkiem do ziemniaków rozgnieść na papkę, dodać łyżeczkę masła i szczyptę gałki muszkatołowej. Ewentualnie można ugotować pokrojone jabłka łyżeczką kory wiązu czerwonego lub korzenia prawoślazu. Dodać odrobinę masła, posypać cynamonem. Zjeść 30 minut przed posiłkiem.
Podrażnienie trzustki i dróg żółciowych
- 2-3 małe, podwiędłe jabłka
- 3-4 łyżki ryżu
- Płaska łyżeczka cynamonu cejlońskiego i goździk
Ryż namoczyć. Zagotować z goździkiem. Dołożyć pokrojone w kostkę jabłka bez gniazd nasiennych. Ugotować na małym ogniu do miękkości, na talerzu posypać cynamonem. Spożywać na śniadanie kilka dni, aż układ trawienny zacznie normalnie pracować.
Przewlekłe zapalenie trzustki lub dróg żółciowych
- 2-3 niewielkie jabłka
- Płaska łyżeczka cynamonu cejlońskiego
- Szczypta gałki muszkatołowej
- Łyżeczka masła ghee
Obrane jabłka ugotować bez gniazd nasiennych. Tłuczkiem do ziemniaków rozgnieść na papkę, dodać łyżeczkę masła i szczyptę gałki muszkatołowej. Na koniec posypać cynamonem i wymieszać.
Na oczyszczenie jelit
Przy zaparciach, wzdęciach, otyłości brzusznej. BEZ chorej trzustki, wątroby i dróg żółciowych.
- 2 jabłka
- Łyżka miodu
- szklanka przegotowanej, chłodnej wody
- Po łyżeczce siemienia lnianego i nasion kolendry
Obrane jabłka wraz z gniazdami nasiennymi pokroić na kawałki. Zblendować wraz z wodą na papkę. Dosypać świeżo zmielone siemię i kolendrę, wymieszać i wypić. Stosuje się raz dziennie rano przez tydzień. Mikstura oczyszcza ze złogów i toksyn w tym metali ciężkich, przyspiesza metabolizm, wzmacnia jelita i system trawienny, wspomaga odchudzanie.
Sok jabłkowy
- Na uspokojenie żołądka, złagodzenie wzdęć i gazów. Wycisnąć sok z 3-4 małych jabłek, połówki cytryny, małego kawałka imbiru. Pić kilka dni raz dziennie
- Infekcje dróg moczowych. Sok z 2 jabłek i połowy szklanki żurawiny raz dziennie.
- Oczyszczenie wątroby i dróg moczowych – dwa jabłka, łodyga selera i mały burak.
Skórki jabłek
Herbatka z suszonych skórek jabłek jest jednym z zapomnianych, naturalnych sposobów na wyciszenie układu nerwowego. Przepis tutaj.