Jemioła pospolita [Viscum album] jest pasożytniczą rośliną z rodziny sandałowatych, rosnącą na kilku gatunkach drzew. Łacińska nazwa oznacza lepki, jako opis białych jagód, z których wyrabiano mazidła.
Dawniej uważana za roślinę magiczną, otoczoną tajemniczością. Symbolizowała dobrobyt i płodność. Powieszona pod powałą miała chronić od złego a drzewa, na których rosła otaczano czcią. A to dlatego, że wzrasta nie dotykając podłoża ziemi i owocuje zimą, kiedy wszystko obumiera. Wydaje się również ignorować prawa grawitacji, rosnąc dołem do góry lub na boki.
Obecnie kojarzy się ze świętami Bożego Narodzenia. Zwyczaj całowania się pod jemiołą zwiastujący rychły ślub jest obecny w kulturze europejskiej od XVIII w. W niektórych regionach zachował się do dziś. W literaturze medycznej nie odnotowano skutków bocznych, poza stosowaniem świeżego ekstraktu rośliny podawanego w zastrzykach.
Jemioła odżywia się przy pomocy ssawek wrastających poprzez korę, aż do drewna. Na drzewach liściastych, jodłach i świerkach tworzy na roślinie-gospodarzu kuliste kępy żywiąc się ich sokiem. Intensywna inwazja jemioły może zabić gałęzie rośliny-gospodarza lub całe drzewo.
Ciekawe się rozpleniania. Lepkie nasiona rozsiewają ptaki w ten sposób, że dziobem wcierają je w gałęzie lub niestrawione wydalają. Jest to jedyny sposób rozprzestrzeniania jemioły, jej nasiona nie kiełkują ani w wodzie, ani w glebie.
Jemioła pospolita w zielarstwie
W dawnym zielarstwie zastosowania jemioły skupiały się wokół układu nerwowego. Stosowano najczęściej przy konwulsjach, histerii, nerwobólach i dolegliwościach spowodowanym nierównowagą systemu nerwowego. Rzadziej w chorobach serca i układu moczowego. Jemioła spowalnia rytm serca i rozluźnia naczynia krwionośne.
Druidzi sokiem z jemioły leczyli zewnętrznie nowotwory. Zapiski Pliniusza Starszego i Hipokratesa odnotowują wyleczenia epilepsji i zmian rakowych.
Dziś uważa się, że liście i łodygi nie są toksyczne, owoce tak. Chociaż w Polsce zwyczaj ich zjadania przez drwali i dzieci podczas zimowej ścinki drzew notowano na mazowieckich wsiach i Lubelszczyźnie.
Wszystkie zioła lecznicze mogą wyrządzić szkodę, stara maksyma brzmi „tylko dawka czyni truciznę” Od kilku lat wokół ziół narasta fala nadmiernej ostrożności i siania paniki. Te same autorytety, które niedawno uznawały zioła za nieskuteczne, dziś twierdzą, że to niebezpieczne substancje.
Jemioła na serce, trzustkę, nowotwory
Skład chemiczny jemioły zależy od gatunku i drzewa na których wyrasta. Generalnie zawiera lektyny, alkohole cukrowe, aminokwasy, polisacharydy, flawonoidy i fitosterole. Przeprowadzono eksperymenty nad zdolnością jemioły do obniżania ciśnienia i wyniki sugerują, że największa moc jest z gatunków rosnących na wierzbie.
Maść z jagód jemioły zmieszanych jest niezastąpiona przy silnych, nawet zastarzałych odmrożeniach. Maria Treben przytacza przypadek odmrożenia nosa, który przez wiele lat zimą stawał się fioletowo-czerwony. Po kilku dniach przykładania maści odmrożenie zniknęło bez śladu.
- Jemioła reguluje ciśnienie krwi, za wysokie obniża, zbyt niskie podwyższa,
- Poprawia przemianę materii
- Korzystnie wpływa na pracę serca
- Ma działanie uspokajające
- Łagodzi objawy menopauzy, oddala stany niepokoju, uderzenia gorąca i poty.
W opinii wielu zielarzy picie herbaty z ziela jemioły jest jednym z najskuteczniejszych naturalnych środków leczących fizjologiczne szumy uszne, zawroty głowy, zaburzenia krążenia i rytmu serca. Przywraca krążenie w obszarach, które na skutek napięć zostały poblokowane. Goi uszkodzone tkanki, które były pozbawione dopływu krwi, zmniejsza napięcie, obniża ciśnienie.
W tradycyjnym zielarstwie stosowano w napadach „rozdzierającego” ból tak fizycznego, jak i psychicznego np. żałoby.
Ma dobry wpływ na pracę trzustki. W wyniku systematycznego picia herbatki usuwana jest przyczyna cukrzycy. Ludzie cierpiący na przewlekłe choroby przemiany materii powinni raz spróbować pić regularnie co najmniej przez pół roku herbatkę z jemioły. Jemioła działa wspaniale w przypadkach zakłócenia równowagi hormonalnej. Należy wtedy pić co najmniej 2 szklanki herbatki dziennie rano i wieczorem. To bardzo dobry środek przeciwko zwapnieniu tętnic. Jest wysoko ceniona i zaleca na przy udarze mózgu. Źródło: Maria Treben Apteka Pana Boga
W farmakologii wodne i alkoholowe wyciągi z jemioły stosuje się przy niewydolności krążenia, miażdżycy, cukrzycy, nadmiernym krwawieniu miesiączkowym, arytmii serca i nowotworach.
W Niemczech produkowane są leki na bazie ekstraktów z jemioły stosowane u pacjentów chorych na raka. Działają onoprotekcyjnie, usuwają toksyny i skutecznie wzmacniają odporność organizmu. Niektóre z badań klinicznych [1] wykazały poprawę u pacjentów cierpiących na niektóre typy nowotworów np. piersi, okrężnicy, trzustki i czerniaka. Z całą pewnością wykazano jej zdolność wzmacniania układu odpornościowego.
Jemioła przepisy lecznicze
Herbatka z jemioły
Czubatą łyżkę ziela jemioły zalać szklanką przegotowanej, zimnej wody. Odstawić do naciągnięcia na 10-12 godzin, lekko podgrzać. Profilaktycznie pije się jedną szklankę dziennie, leczniczo trzy.
Maść na odmrożenia
Świeże białe owoce jemioły rozgnieść, wymieszać ze smalcem. Kilka razy dziennie smarować odmrożone miejsca. Maść świetnie nadaje się do leczenia wszelkich zmian skórnych i odcisków.
Napar na nadciśnienie, konwulsje, histerię, delirium
Wymieszać po 2 łyżki liści jemioły i kwiatostanu głogu, dodać łyżkę czosnku niedźwiedziego. Łyżeczkę mieszanki zalać szklanką wrzątku. Zaparzać 15 minut pod przykryciem.
Sok z jemioły na chore stawy
Do szklanki zimnej wody wrzucić łyżkę świeżych, umytych pędów i liści jemioły. Odstawić na dobę w chłodne miejsce. Odsączyć pędy i liście, wycisnąć z nich sok. W moździerzu utrzeć owoce jemioły na papkę. Połączyć owocową papkę z sokiem. 10 dni wcierać się papkę w bolące, zesztywniałe stawy lub przykładać kompresy.
Wyciągi z jemioły dostępne są w aptekach. Preparaty na bazie jemioły pozyskiwane, są z roślin porastających różne drzewa co ma wpływ na właściwości. Jemioła rosnąca na wierzbach, dębach i topolach uchodzi za najsilniej działającą. W preparatach przeciwnowotworowych stosuje się jednakowoż ekstrakty z roślin rosnących na jabłoniach, dębach, sosnach i jodłach.
Uwaga:
Jemioła wykazuje silne działanie. Przedawkowana może wywołać wymioty, kolki, drgawki.