Osobowość typu A, B, C, D stosunkowo nowa koncepcja z dziedziny psychologii. Zakłada, że pewne cechy psychologiczne, wpływają na wzorce zachowań człowieka. To w jaki sposób on sobie radzi z sytuacjami stresowymi i bezpośrednie tego konsekwencje.
Hipotezę związku pomiędzy typem osobowości A i chorobami krążenia po raz pierwszy postawił kanadyjski lekarz William Osler. Termin do powszechnego użycia wprowadzili amerykańscy kardiolodzy M. Friedman i R. Rosenman. Prowadząc prywatną praktykę, zaobserwowali na fotelach w poczekalni charakterystyczne zniszczenia tapicerki, których nie było przy gabinetach kolegów innych specjalności. Pacjenci kardiologiczni tak mocno napinali określone partie mięśni, naciskając na podłokietniki i przednią część siedzenia, że po latach były mocno poprzecierane.
W wyniku wieloletnich badan i analiz postawiono tezę, że osobowość typu A ma tendencję do zapadania na dolegliwości układu krążenia. Dziś wiadomo, że istnieje związek między typem osobowości a tendencją do określonych chorób.
Typy osobowości podatność na choroby
To nie jest nowa koncepcja. Tysiące lat temu zaobserwowano wpływ cech psychofizycznych na powstawanie określonych zaburzeń w przepływie energii, krwi, płynów i tkankach. Medycyna orientalna używa sformułowania konstytucja człowieka, w ajurwedzie jest koncepcja tridosha.
Z kolei medycyna humoralna wywodząca się ze starożytnej Grecji jest głęboko zakorzeniona w europejskim, tradycyjnym zielarstwie. Humory odnoszą się do czterech płynów ciała: krwi, żółci żółtej, żółci czarnej i śluzu-flegmy. Odpowiadają pewnym cechom usposobienia, samopoczucia i zaburzeń równowagi. Wszystkie cztery humory są obecne w każdym człowieku, gdzie jeden, rzadziej dwa dominują. Przypisuje im się typy osobowości: sangwiniczny, choleryczny, flegmatyczny i melancholijny.
Wszystkie koncepcje starożytnej medycyny, oparte są oparte na rozumieniu praw wszechświata i obserwacji natury. Ciało człowieka jest postrzegane jako jeden system funkcjonujący na kilku płaszczyznach, gdzie wszystko jest ze sobą ściśle powiązane. Nierównowaga głównych energii żywiołów, które sterują żywym organizmem powoduje dysharmonię na poziomie energetycznym, kolejno wywołuje zaburzenia tkanek i choroby.
Również współczesną koncepcję, osobowość A, B, C, D można dopasować do energii żywiołów i stanów tkankowych. Na tej podstawie dobrać korzystne dla każdej zioła.
Osobowość typu A
Energiczna, gorąca, wybuchowa, ambitna – gorąca, sucha, napięta – reprezentuje żywioł ognia.
Emocje: nadmierne pobudzenie, drażliwość, złość, niepokój.
Osobowość typu A funkcjonuje w ciągłym pośpiechu i stresie. Robi wiele rzeczy na raz, nie potrafi się zrelaksować, co skutkuje przeforsowaniem. Szybko myśli, mówi, chodzi. Silnie przeżywa emocje, apodyktyczna, uparta, ciężko znosząca porażki. Dąży do perfekcji, przepracowuje się, chce rywalizować, nie liczy się ze zdaniem innych.
Charakterystyczne cechy: szybki puls, widoczne napięcie mięśni twarzy i rąk, skłonność do wypieków na twarzy.
Osobowość typu A często cierpi na bezsenność, zaburzenia trawienia, bóle głowy, stany zapalne, ogólne napięcie nerwowo-mięśniowe. Nadmiar żywiołu ognia powoduje gorąco i suchość w tkankach. Stan zapalny dotyka najczęściej serca, układu krążenia i nerwowego.
Osobowość typu A i zioła
Odpowiednio dobrane zioła mają na celu zmniejszenie żywiołu ognia, schłodzenie i zrelaksowanie ciała. Trzeba zredukować napięcie, drażliwość, niepokój, uspokoić układ trawienny.
- Układ nerwowy: bukwica, lawenda, werbena krzaczasta lub pospolita, tarczyca drobnokwiatowa i bajkalska, serdecznik, chmiel, szafran, rumianek, dzika róża, głóg, lipa, gotu kola
- Krążenie krwi i limfy: głowienka pospolita, przytulia czepna, ostrokrzew, dzika róża, głóg
- Trawienne: mniszek, goryczka żółta, prawoślaz (nawilża)
- Odpornościowe: szałwia czerwona, święta bazylia, lukrecja, korzeń piwonii czerwonej
Osobowość typu B
Rozluźniona, zrelaksowana, chłodna, wilgotna, z tendencją do stagnacji w tkankach. Reprezentuje żywioł wody.
Osobowość typu B cechuje cierpliwość, brak presji czasu i pośpiechu. Nie stawia sobie wygórowanych celów, zmierza do celu bez walki. Znajduje czas na przyjemność, relaks i wypoczynek. Trochę leniwa, często ma talenty, pomysły, idee, ale brak jej iskry „ognia” by się zmobilizować i wdrożyć w życie.
Charakterystyczne cechy: Nadmiar wilgoci w ciele i emocjach. Puls wolny, rozwodniony, miękki jak rozgotowany makaron. Niskie poczucie własnej wartości, brak motywacji, mgła mózgowa. Niski poziom energii witalnej, powolne wilgotne trawienie, nadmierna senność. Skłonność do depresji, zamartwiania, przejadanie, nadwaga. Często występują zaburzenia metaboliczne i niedoczynność tarczycy.
Słabe krążenie krwi i limfy sprzyja odkładaniu się odpadów metabolicznych i toksyn. Głównym problemem jest podwyższony poziom cukru we krwi, zaburzenia hormonalne i depresja.
Osobowość typu B i zioła
Tutaj celem będzie stymulacja ruchu krwi, limfy, energii. Usunięcie zastojów, rozgrzanie, osuszenie, poprawa trawienia i usuwania toksyn. Ożywienie funkcji mentalnych i motywacji.
- Układ nerwowy: melisa, kozłek lekarski, liść damiana, szałwia, dziurawiec, rozmaryn, tatarak, gałka muszkatołowa, anyżek, hyzop
- Krążenie krwi i limfy: cynamon, imbir, nagietek, rozmaryn
- Trawienne: dzięgiel, tymianek, łopian, imbir, rozmaryn, dziurawiec
- Odpornościowe/przeciwzapalne: jeżówka purpurowa, kadzidłowiec, balsamowiec indyjski
Osobowość typu C
Połączenie cech osobowości typu A i B – żywiołu ognia i wody. Rozluźniona, ciepła, wilgotna, z tendencją do stagnacji i depresji.
Osobowość typu C jest mniej podatna na stres niż A, ale o słabszej odporności na wyzwania. Cierpliwa, uległa wobec wobec zewnętrznych autorytetów, ze skłonnością do ukrywania gniewu i negatywnych emocji. Charakteryzuje się brakiem asertywności, niewiarą we własne możliwości. Często towarzyszy jej pesymizm, poczucie beznadziei i bezradności.
Charakterystyczne cechy: nadmiar gorącej wilgoci. Falujący, zmienny puls, z mniejszymi, większymi falami. skłonność do tycia w połączeniu z stanami zapalnymi: nowotwory, choroby układu krążenia, autoimmunologiczne, cukrzyca, depresja. Tłumienie emocji często prowadzi do rozwoju nowotworów.
Osobowość typu C i zioła
Celem będzie ochłodzenie, rozproszenie zastoju, nadanie tkankom tonu (jak instrumentom) między napięciem/rozluźnieniem. Poprawa krążenia, zwiększenie motywacji, złagodzenie depresji, zmniejszenie stanów zapalnych i zrównoważenie pracy układu odpornościowego.
- Układ nerwowy: arcydzięgiel, bylica pospolita, bukwica, miłorząb, gotu kola, tarczyca bajkalska, lawenda, hyzop, rumianek, szafran, kardamon,
- Krążenie krwi i limfy: koniczyna czerwona, przytulia czepna, szałwia, pokrzywa
- Trawienne: rzepik, karczoch, mniszek, kurkuma, skórki cytrusów
- Odpornościowe/przeciwzapalne: święta bazylia, różeniec górski, grzyby reishi, zielona herbata
Osobowość typu D
Zestresowana, wyczerpana, sucha, zimna napięta. Nieśmiała, często pełna lęku, niepokoju, wyzuta z energii, czuje się wyciśnięta jak przez wyżymaczkę. Ma skłonność do zamartwiania, odczuwania napięcia, wybudzania w nocy. Z tendencją do odczuwania braku poczucia bezpieczeństwa, pesymizmu, obwiniania się, dystansu do innych z obawy przed odrzuceniem.
Charakterystyczne cechy: przestraszony wyraz twarzy, przy poczuciu bezbronności towarzyszy zdenerwowanie, pobudzenie. Puls szeroki, ale jakby brakowało mu sił, zwykle wolniejszy. Słaby apetyt, skłonność do utraty wagi, anemii, niedoboru krwi i sił życiowych. Napięcie mięśni gładkich i szkieletowych prowadzi do problemów trawiennych i kostnych.
Osobowość typu D zioła
Osoba jadąca „na rezerwie”, przy dużym wyczerpaniu zasobów życiowych – potrzebuje odpoczynku, odżywienia, poczucia bezpieczeństwa i zrelaksowania. Tu pomogą zioła odżywcze, rozgrzewające, nawilżające, poprawiające krążenie i parametry krwi. Żywioł powietrza potrzebuje także uziemienia, złagodzenia niepokoju, r zrelaksowania, zmniejszenia napięć, poprawy przyswajania pokarmów.
- Układ nerwowy: owies mleczny, perz, tarczyca, melisa, lipa, bylica pospolita, gotu kola, dzika róża, głóg, kava kava, tatarak, hyzop, gałka muszkatołowa, bukwica
- Krążenie krwi i limfy: fiołek, nagietek, rozmaryn
- Trawienne: koper włoski, arcydzięgiel, kardamon, cynamon, prawoślaz
- Odpornościowe/przeciwzapalne: lukrecja, maca, ashwagandha, traganek, żeń-szeń, święta bazylia,
Wiele ziół rozgrzewających jest zbyt suchych dla tej konstytucji. Herbatki należy połączyć z nawilżającymi typu lukrecja, prawoślaz.