Rzepik niezawodny w chorobach wątroby, nerek, błon śluzowych

Rzepik pospolity [Agrimonia eupatoria] jest jednym z najstarszych ziół wykorzystywanych na ziemiach polskich. Podczas wykopalisk w  Biskupinie zaleziono naczynie z soczewicą, grochem bobem i rzepikiem. Świadczy to, że był używany już przed naszą erą.

W gwarze ludowej zwany parzydłem, kościelną wieżą i wątrobowym zielem. Pierwszy człon botanicznej nazwy, z greki agremone, odnosi się do roślin, którymi leczono zaćmę.

Drugi nawiązuje do króla Pontu, poszukiwacza uniwersalnego antidotum na wszystkie ziemskie trucizny. Owładnięty strachem przed odtruciem swe alchemiczne wynalazki eksperymentował na sobie i jeńcach. Mitrydates jako pierwszy zastosował rzepik do leczenia swojej chorej wątroby i za jej skuteczność obdarzył roślinę królewską łaską. Działo się to w roku 120 p.n.e. nad Morzem Czarnym.

Rzepik pospolity

Jest wieloletnią rośliną z rodziny różowatych o smukłych pędach do metra wysokości. Sztywne, słabo rozgałęzione łodygi porasta niewiele liści.  Latem pojawią się słodko pachnące, złotożółte, pięciopłatkowe kwiaty, zebrane w kwiatostany podobne do dziewanny. Jesienią zmieniają się w strąki owocowe przypominające rzepy, które przyklejają się do odzieży.

Roślina wydziela charakterystyczny,  przyjemny żywiczy zapach z nutką moreli.  Lubi miejsca suche i słoneczne. Rzepiki spotkamy przy rumowiskach, drogach, miedzach, skarpach i w rzadkich, widnych lasach.  Kwitnące ziele zbieramy od czerwca do sierpnia. Suszymy w zacienionych, przewiewnych miejscach.  Najlepiej używać świeżo wysuszonego zioła i nie przechowywać go zbyt długo.

W tradycyjnym zielarstwie

Od niepamiętnych czasów rzepik wykorzystywano do oczyszczania krwi, leczenia ran, infekcji dróg moczowych i wszelkich niedomagań wątroby. „Zawsze gdy potrzeba lekarstwa, by rozluźnić napięcie, usunąć wiatr lub ucisk, rzepik jest lepszy niż nic” Dioskurydes

Na średniowiecznych polach bitew był dyżurnym lekarstwem, jako że hamował krwawienie i przyspieszał krzepnięcie.  Aptekarze nie tylko we Francji przedawali słynną wodę „Eau de Arquebusade” z nasion i listków rzepiku do leczenia ran postrzałowych, siniaków i kontuzji.

Rzepiku używano jako środka przeciwbólowego, „jest dobry w każdym stanie, w którym osoba wstrzymuje oddech by powstrzymać ból. Złagodzi cierpienie przy kamieniach moczowych, w okolicach nerek, zwłaszcza z prawej strony.  W okresie elżbietańskim odkryto, że roślina leczy nawet stany rakowe.

Profil energetyczny
Smak:  Gorzki, Cierpki,
Energetyka: Neutralny rozgrzewa lub chłodzi
Tkanki: Płuca, wątroba, śledziona
Działanie:  oczyszcza wątrobę z zastoju Qi, hamuje krwawienie, biegunki,

Ajurweda wykorzystuje jako łagodne zioło na biegunki u dzieci, gorzki tonik w zaburzeniach trawienia i tonizowania błon śluzowych w kaszlu i bólu gardła. Uspokaja pitta i kapha, pogarsza vata.  Wskazania: mętny mocz, krew w moczu, krwawe, smoliste stolce, ból w dolnej części pleców, zapalenie żołądka, owrzodzenie jamy ustnej, ból wątroby, żółty nalot na języku, żółtawa skóra, oczy/twardówki.

TCM stosuje przy wszelkiego rodzaju krwotokach: urazowych,  z nosa, dziąseł, płuc, przewodu pokarmowego, dróg rodnych,  upławach białych i różowych, infekcjach z gorączką, przerywanymi dreszczami, przy stłumionych emocjach.

Efekty działania

Ma podobne działanie do swojego kuzyna pięciornika. Obydwa zioła działając ściągająco poprawiają napięcie tkanek. Ale i mogą rozluźniać np. gdy występują naprzemienne dreszcze i zimno.  Stosuje się je zamiennie przy problemach trawiennych, gdzie występuje jednocześnie stan napięcia i zbytniej relaksacji.

Wskazania przy biegunkach, luźnych, pływających, tłuszczowych stolcach co świadczy o słabym wydzielaniu żółci i trawieniu tłuszczów. Przy owrzodzeniu jelit, krwi w kale i krwawych hemoroidach. We wszelkich zaburzeniach wątroby i dróg żółciowych, kiedy hepatocyty nie dostają odpowiedniej ilości „żywej krwi tętniczej”, w zamian otrzymują dawkę obciążonej toksynami krwi z żyły wrotnej i jelit. W konsekwencji pojawiają się problemy z wątrobą, alergie, wysypki skórne i wyniszczenie. Marskość zaczyna się w dolnych partiach wątroby, gdzie dopływ krwi z tętnicy wątrobowej jest słabszy.

Rzepik to doskonałe lekarstwo również na napięcia emocjonalne. Ze wskazaniem na wzorce:  niepokój ukryty pod maską radości, smutek ukryty w sercu,  unikanie bólu emocjonalnego przez zaprzeczanie, sięganie po używki, które mają pomóc ukryć smutek w sercu. Napięcie i stłumiony gniew to emocje związane z wątrobą i woreczkiem żółciowym.

Co mówi nauka?

Rzepik zawiera garbniki, flawonoidy, kumaryny, polisacharydy, niewielkie ilości glikozydowych substancji gorzkich i minerały w tym sporo krzemu.  Dzięki unikalnej kompozycji aktywnych składników  wykazuje szerokie działanie na cały układ pokarmowy.

Działanie: ściągające, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, detoksykujące, moczopędne, hemostatyczne, tonizujące krew, przeciwnowotworowe, przeciwcukrzycowe, przeciwhistaminowe, uspokajające,  wzmacniające błony śluzowe.

• Jest niezawodnym środkiem aktywizującym pracę dróg żółciowych i wątroby, zapobiega stłuszczeniu . Pomaga we wszelkiego typu zaburzeniach trawienia, zastoju wątrobowym, stwardnieniu narządu, schorzeniach śledziony
• Ogranicza nadmierny przerost flory bakteryjnej, łagodzi stany zapalne całego przewodu pokarmowego, reguluje metabolizm. Przynosi dobre efekty w leczeniu biegunek u dzieci, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, wskazany przy zapaleniu wyrostka robaczkowego.
• Wykazuje silne działanie lecznicze  we wszystkich stanach zapalnych jamy ustnej i gardła. Pomaga w leczeniu anginy, zapalenia krtani, błon śluzowych jamy ustnej. Osoby, które z racji wykonywanego zawodu dużo mówią lub śpiewają, powinny mieć stale rzepik w domowej apteczce.
• Wspomaga leczenie dróg moczowych, niedokrwistości, reumatyzm, likwiduje obrzęki i cellulit wodny,.

Rzepik  przepisy lecznicze

Herbatka z rzepiku
Kopiastą łyżeczkę surowca, zalewa się 1/4 litra gorącej wody i pozostawia na krótko do naciągnięcia.
W starych księgach piszą:  herbatka z rzepiku, pita przez pewien okres  trzy razy dziennie po jednej szklance, leczy rozszerzenie serca, żołądka i jelit,  rozedmę płuc, schorzenia nerek i pęcherza. A  przy żylakach i owrzodzeniu podudzi zaleca się maść z rzepiku, którą stosuje się w podobny sposób jak maść nagietkową. Na maść bierze się 4 kopiaste garście drobno posiekanych liści, kwiatów i łodyg na 250 g smalcu.

Napar z ziela rzepiku
Dwie łyżki rozdrobnionego ziela zalać 2 szklankami wrzątku. Zaparzać pod przykryciem 15 minut. Pije się 1/2 szklanki 3 razy dziennie między posiłkami przy biegunkach, dolegliwościach trawiennych, dolegliwościach wątroby i dróg żółciowych.

Wysuszone śluzówki gardła
Wymieszać w równych częściach ziele rzepiku i ślazu. 3 łyżki mieszanki zalać 4 szklankami wody, zagotować, parzyć pod przykryciem 15 minut. Po przecedzeniu pije się ciepłą herbatkę w ciągu dnia.  Wzmacnia również śluzówkę przewodu pokarmowego. Dodatkowo nieco mocniejszym wywarem 2 łyżki na szklankę wrzątku należy głęboko płukać gardło,  a przed snem warto zrobić okład na szyję. [wg S.Korżawskiej]

Zastosowania rzepiku

Schorzenia wątroby
Stosuje się herbatkę z wymieszanych w równej ilości rzepiku, przytulii i marzanki wonnej – jedną łyżeczkę na szklankę. Codziennie rano wypija na czczo jedną szklankę. Pozostałą część dnia łykami pije się kolejne dwie szklanki.

Mieszanka na kamienie nerkowe, piasek w nerkach
Wymieszać rzepik, wilżynę ciernistą, tasznik i liście brzozy w równych proporcjach. Łyżkę mieszanki zalać szklanką wrzątku, pozostawić na minutę do naciągnięcia. Pije się 2-3 razy dziennie.

Kąpiel regenerująca, na obrzęki i cellulit 
3-4 garście świeżych ziół lub 200 g suszonych ziół zaparzyć w 2 litrach wody. Przecedzony dolać do wanny z wodą. Kąpiel powinna trwać 20 minut. Po kąpieli nie należy się wycierać. Ciało owinąć się ręcznikiem lub płaszczem kąpielowym i położyć się na godzinę do łóżka.

Wypadaniu włosów
Rzepik, dziurawiec, krwawnik, owoc dzikiej róży i kwiat lipy wymieszać w równych ilościach. Do płukania głowy stosuje się wywar 3 łyżek mieszanki na litr wody.

Odwar do użytku zewnętrznego
2-3 łyżki rzepiku zalać litrem wody, gotować 10 minut, stosuje się do irygacji w  białych upławach. Do płukania i kompresów z dodatkiem łyżeczki miodu.  Pomaga na zapalenie gardła, języka, anginę, afty, zapalenie jamy ustnej.