Urzet barwierski – złoty środek na grypę, wirusy, gorączkę

Urzet barwierski [Isatis tinctoria] jest jedną z najstarszych, użytecznych roślin. Pochodzi z rejonów Kaukazu w pobliżu Turcji. Niektóre źródła podają, że roślinę sprowadzili do Włoch katarzy osiedlając się w okolicach Piemontu.

I faktycznie w XIII wieku w owym rejonie rozwinęły się duże uprawy urzetu. Z rośliny pozyskiwano pastelowy barwnik indygo, cieszący się dużym popytem w malarstwie i farbiarstwie tkanin. Według innych źródeł, urzet rozprzestrzenił się po Europie już w okresie neolitu.  Obecnie urzet występuje niemal w całej Europie, przeważnie jako zdziczały z upraw.

 W moim rejonie ciągle uprawiany, jednakowoż dla barwnika wełny o cudownym kolorze i celów leczniczych.

Urzet barwierski

Jest rośliną dwuletnią rośliną wyrastającą do 40-120 cm. Okazała, mocna dumnie wzniesiona łodyga od góry jest niebieskawo oszroniona. Liście podłużne, lancetowate, ząbkowane koloru sinozielonego, rzadko owłosione .

Żółte kwiaty rozmieszczone w gęstych kwiatostanach kwitną od maja do lipca. Płatki korony prawie dwa razy dłuższe od działek kielicha. Jesienią pojawiają się owoce – zwisające pojedyncze łuszczyny, w miarę dojrzewania ciemniejące do ciemnego fioletu.

Dzikie siedliska to nieużytkowe tereny ruderalne, ruiny, żwirowiska, nasypy, opustoszałe winnice, pobocza dróg i wydeptane gleby. Urzet lub słońce, wybiera wapienne gleby z odczynem zasadowym, rośnie też na piaszczystych ziemiach bogatych w krzemionkę.

Surowcem leczniczym jest ziele i zbierany jesienią korzeń. Liście są jadalne, ale wymagają długiego namaczania by wypłukać goryczkę. Olejek pozyskiwany z nasion, zawierających około 40% kwasów tłuszczowych używany jest w kosmetyce.

Urzet w tradycyjnym zielarstwie

Liście i korzenie od wieków wykorzystuje się w ajurwedzie, tradycyjnym zielarstwie i medycynie chińskiej.

Urzet należy do kategorii ziół „chłodzących krew”. Energetycznie oddziałuje na serce, płuca, żołądek, wątrobę i jelito grube. Smak aromatyczny, gorzki, cierpki, słony. Ochładza i osusza.

Stosuje się do leczenia stanów zapalnych określanych jako wewnętrzne gorąco. Gorzki smak ma tendencję do odtruwania, oczyszczania organizmu poprzez eliminację nadmiaru ciepła, osuszania wilgoci, śluzu i wydalania szkodliwych toksyn.

Ajurweda wykorzystuje do leczenia stanów zapalnych przebiegających z gorączką, zapalenia wątroby i nowotworów złośliwych.

• W chorobach zakaźnych, epidemiologicznych przebiegających z wysoką gorączką
• Infekcjach dróg oddechowych, obrzękach nosa, zatok, gardła, anginie, zapaleniu ucha
• Grypie, przeziębieniach,  zapaleniu płuc, krtani, ślinianek, infekcjach oka
• Śwince, odrze, różyczce, półpaścu
• Ropniach płucnych, obrzęku mózgu na skutek infekcji wirusowych
• Zapaleniu wątroby, żółtaczce, czerwonce, HIV,
• Obrzękach tkanek, półpaścu, gorących bólach reumatycznych np. RZS
• Regulowania przepływu energii i płynów ustrojowych
• Zewnętrznie do tamowania krwawienia, leczenia wrzodów, wysypek, rumieni płukanek jamy ustnej – owrzodzenia, afty

Urzet barwierski lecznicze działanie

Liście i korzeń zawierają alkaloidy, polisacharydy, karotenoidy, związki fenolowe, olejki eteryczne i kwasy tłuszczowe. Działanie liści jest silniejsze niż korzeni, ze względu na zawartość lotnych olejków.

Urzet hamuje replikację wirusów i drobnoustrojów. Neutralizuje toksyny produkowane przez mikroby, minimalizuje uszkodzenia błon śluzowych. Blokuje podział komórek rakowych.  Współczesne badania potwierdzają działanie

• Silne wirusobójcze i przeciwbakteryjne,
• Przeciwzapalne, przeciwgrzybicze,
• Antyendotoksyczne,
• Przeciwbólowe,
• Przeciwnowotworowe, antyoksydacyjne
• Immunostymulujące – aktywne składniki, wpływają na wzrost produkcji limfocytów, urzet zatem wzmacnia naturalne mechanizmy obronne

Badania na szczurach pokazały zmniejszenie infekcji płuc naśladującej mukowiscydozę. [1] Poprawiały stan tkanek, funkcje oddechu i zmniejszyły częstotliwość powstawania ropni. Wykazano działanie na bakterie lekooporne typu chlamydia i zakażenia pierwotniakami.

Zastosowania lecznicze urzetu

Umyty korzeń kroi się w plastry, suszy w temperaturze do 40 stopni. Przed użyciem rozdrabnia lub mieli. Ziele luźno rozłożone w suchym, przewiewnym, zacienionym miejscu. Miazgę ze świeżych liści stosuje się do okładów przeciwzapalnych, ściągających na skórę i tamowania krwawienia.

Ostre infekcje wirusowe
W początkowej fazie zakażeń stosujmy zioła napotne. Może być lipa, malina, brzoza, czarny bez. Gdy przez skórę powierzchniowo usuniemy patogeny i ich metabolity stosujemy urzet.

Herbatka z urzetu
Łyżkę suchego ziela zaparza się kwadrans w szklance wrzątku. Stosuje 2-3 razy dziennie.

Napar z suszu
Płaską łyżeczkę sproszkowanego, suchego korzenia zalewa się połową szklanki wrzątku. Odstawia do wystudzenia. Po zamieszaniu pije z osadem 1-2 razy dziennie.

Nalewki
Świeży rozdrobniony korzeń zalewa się 40-50% alkoholem w stosunku 1:5. Maceruje 14 dni w ciemnym miejscu. Stosuje 5 ml nalewki rozcieńczonej w wodzie 3 razy dziennie. Ma działanie wirusobójcze, grzybobójcze, przeciwbakteryjne.

Ususzony sproszkowany korzeń zalewa się spirytusem 80% w stosunku 1:5. Maceruje 14 dni w ciemnym miejscu. Stosuje 5 ml nalewki rozcieńczonej w wodzie 3 razy dziennie. Ma silne działanie przeciwzapalne.

Uwagi:
Używany od tysięcy lat urzet w medycynie wschodniej jest uważany za bezpieczny środek. Jednak zawsze warto przed wypróbowaniem nowego zioła skonsultować się z lekarzem.