Wysoki poziom kortyzolu: objawy i sposoby na obniżenie

Wydzielany przez nadnercza kortyzol jest niezbędny do zachowania homeostazy. Reguluje cykle snu. Poranny zastrzyk kortyzolu podnosi ciśnienie, pozwala wstać z łóżka i rozpocząć dzienną aktywność. W nocy poziom spada umożliwiając głęboki, regeneracyjny sen.

Wpływa na ciśnienie, poziom cukru we krwi i sposób, w jaki organizm wykorzystuje węglowodany, tłuszcze, białka.  Podczas infekcji, urazów działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo. Okresowe większe wyrzuty kortyzolu są przydatne w sytuacjach kryzysowych, zagrażających życiu, pomogą zachować czujność, dostarcza glukozy i energii do walki lub ucieczki.

Wysoki poziom kortyzolu

Stale podwyższony poziom rujnuje organizm. Rozkłada na łopatki metabolizm, degeneruje mózg, zaburza gospodarkę glukozy i insuliny, tłumi odporność, gasi ogień trawienny, wypłukuje życiodajne pierwiastki: potas, magnez, krzem.

Według medycyny wschodniej chronicznie podwyższony poziom kortyzolu blokuje przepływ energii życiowej Qi (prany).  Prowadzi do stagnacji, napięć, bólów, przykurczów najbardziej w obszarach szyi, karku, ramion i pleców.

Objawy wysokiego poziomu kortyzolu

Kortyzol jest wydzielany w odpowiedzi na stres zewnętrzny lub wewnętrzny. Przyspiesza akcję serca, zwiększa poziom cukru, podnosi ciśnienie. W sytuacji uznanej za zagrażającą przełącza pamięć na tryb roboczy – zaczynamy działać na autopilocie. Zamiast logicznego myślenia i skutecznej komunikacji nasze zachowania i relacje z otoczeniem ograniczą się do strategii przetrwania. Będziemy reagować atakiem, agresją, wycofaniem lub ucieczką/unikaniem.

Z kolei wewnętrzny stres wywołuje  reakcje zapalne. Przy przewlekłych stanach zapalnych nadnercza cały czas pompują do krwi kortyzol do ich wyciszenia. Z biegiem czasu zaczynają ulegać zmęczeniu. W końcu przychodzi taki moment, że nie są w stanie wyprodukować wystarczającej ilości.

Organizm stale monitoruje poziom kortyzolu. W stanie równowagi jego produkcja jest sterowana zegarem biologicznym. W obliczu chronicznego stresu  staje się coraz bardziej głuchy na sygnały nakazujące „wyluzowanie”. Prowadzi to do stałej, nadmiernej jego produkcji, co odbija się na zdrowiu fizycznym i psychicznym. Bo poziom kortyzolu wpływa na na metabolizm, system nerwowy, układ odpornościowy, oddechowy, sercowo-naczyniowy, mięśniowo-szkieletowy, rozrodczy, skórę, włosy, paznokcie.

Symptomy wskazujące na stale podwyższony poziomu kortyzolu:

• Częste stany lękowe, wewnętrzny niepokój, podenerwowanie, zaburzenia koncentracji, bóle głowy, kołatanie serca.
• Problemy ze snem. Wybudzanie w nocy lub nad ranem z poczuciem lęku, niepokoju bez przyczyny.
• Przewlekłe zmęczenie, osłabienie mięśni kończyn.
• Przyrost masy ciała, otyłość brzuszna, złogi tłuszczu w okolicach potylicy i łopatek.
• Wypadające włosy, słabe włókna kolagenowe, obwisła skóra szczególnie pod podbródkiem, na szyi, ramionach, brzuchu.
• Rozstępy, pajączki, skłonność do siniaków, zmęczone, przekrwione oczy, zmiana owalu twarzy, opuchlizny. U kobiet nadmiernie owłosienie ciała.
• Podwyższony cukier, nadciśnienie, zatrzymywanie soli, wody, obrzęki limfatyczne.
• Osłabienie odporności, obniżony poziom hormonu wzrostu, słabe kości, osteoporoza.

Jak  zmniejszyć poziom kortyzolu?

Dwa główne czynniki wpływające na stale podwyższony kortyzol to: przewlekły stres i niedobór snu. Bez ich opanowania nie jest możliwe wyrównanie poziomu. Pozostałe:  nadmiar w diecie cukrów, żywności przetworzonej, przemysłowe tłuszcze, oleje rafinowane i zbytnia ekspozycja na bodźce zewnętrzne.

Najbardziej skutecznie obniża poziom kortyzolu praca ze świadomym oddechem. Zmniejsza stres, reguluje ciśnienie, krążenie, równowagę hormonalną i biochemię krwi. Odprężające techniki oddechowe tutaj.

Akupresura i zioła

Naciskanie, rozmasowanie punktów GB21 i GB 20.

Punkt GB 20  Feng Chi znajdują się nad szyją u podstawy czaszki, na wysokości płatków uszu. Kilkuminutowy energiczny masaż obniża poziom kortyzolu, łagodzi sztywność szyi, ból głowy, bezsenność.

Punkt GB21 Jian Jing mieści się na barkach, w połowie odległości między karkiem i ramionami. Łagodzi sztywność karku, szyi, blokady krążenia, ból ramion, pleców i rąk.

Zbalansuj system nerwowy

Przy stale utrzymującym się wysokim poziomie kortyzolu nie wolno forsować organizmu. Przeciwskazane są treningi cardio, sporty wyczerpujące, radykalnie zwiększające rytm serca. Do czasu uzyskania poprawy tylko spokojna aktywność typu: spacery, joga, pływanie rekreacyjne.

Zioła kontrolujące poziom kortyzolu to głównie toniki nerwowe i niektóre adaptogeny. Bez obaw można zastosować świętą bazylię, melisę, rumianek, rozmaryn, dziurawiec, czasowo ashwagandha. Silniejsze stymulanty typu różeniec, żeń-szeń, nieodpowiednio stosowane mogą wywołać skutek odwrotny.

Koniecznie trzeba zadbać o wysypianie się i zredukowanie stresu.  Czynniki wyzwalające stres zawsze będą obecne w naszym życiu. Ale fundamentalną kwestią jest w jaki sposób na nie reagujemy. A dokładniej jak reaguje nasz układ nerwowy.

W książce „Zbalansuj system nerwowy holistycznie” znajdziecie Państwo porady i ziołowe przepisy, dopasowane do indywidualnych wzorców nierównowagi. Pomogą wprowadzić harmonię na wielu poziomach, wesprzeć system nerwowy, układ hormonalny, nadnercza, psychikę i emocje. Książka do nabycia TUTAJ.