Orzech włoski – receptury z zielonych, niedojrzałych owoców i liści

Orzech włoski [Juglans regia] wbrew nazwie, pochodzi z terenów Wołoszczyzny, historycznej krainy położonej między dolnym Dunajem a południowymi Karpatami. Ponoć w XII wieku, św. Jacek Odrowąż będąc w Rzymie tak zasmakował w orzechach, że napchał nimi sakwę i przywiózł je do Polski. Od tego momentu, dzięki zakonnikom szybko się rozeszły po okolicy i całym kraju.

Drzewa orzecha włoskiego prawdopodobnie zaczęto uprawiać ok. 2500 lat p.n.e. Są wymienione w „Pieśni nad Pieśniami” Salomona: ” Zeszłam do ogrodu orzechów, by spojrzeć na świeżą zieleń doliny”.

Orzech włoski

W wielu kulturach drzewo orzecha włoskiego uważano za ducha opiekuńczego domostw, które odpędza zło, głód i choroby. Drewno wykorzystywano w stolarstwie, orzechy stanowiły odżywczy pokarm, a pozostałe części rośliny – surowiec leczniczy.

Rzymianie nazywali orzech włoski „żołędziem Jowisza”. W czasach świetności imperium mawiano: „lud spożywa żołędzie, a bogowie orzechy włoskie”. Bezdzietne mężatki nosiły je przy w nadziei na poczęcie dziecka.  Sądzono, że zwiększa płodność, a twarda skorupka daje moc, ochronę i wewnętrzną siłę do stawiania czoła przeciwnościom losów. Zaś spanie pod orzechowym drzewem miało sprowadzać prorocze sny.

Podobne atrybuty przypisywano drzewu orzechowemu za oceanem. Pochodzący z Ameryki czarny orzech [Juglans regia] ma mocniejszy aromat, znacznie bardziej gorzki smak. Łupiny jego owoców są znacznie twardsze, trudne do rozłupania.

W tradycyjnym zielarstwie

Od setek lat do celów leczniczych wykorzystywano liście, dojrzałe i młode zielone orzechy, naowocnię i korę gałązek. Zgodnie z doktryną podpisów rozłupany orzech włoski przypomina wyglądem mózg, toteż wzmacnia pamięć i koncentrację.

Z orzechów wyrabiano olej i mączkę do wypieków. Nicholas Culpepper pisał: „Starsze, bardziej tłuste orzechy można używać do leczenia blizn po zgorzelach karbunkułach. Kawałek zielonej łuski włożony do dziury zepsutego zęba łagodzi ból”. Z liści i niedojrzałych orzechów robiono nalewki i mikstury  przeciw pasożytom, upławom i chorobom skórnym.

Profil energetyczny
Smak: gorzki, cierpki, pikantny, dojrzały orzech włoski również słodki
Energetyka: osusza, rozgrzewa, dojrzałe owoce: natura ciepła, nawilżająca
Tkanki: nerki, jelito grube, serce, płuca, skóra , błony śluzowe
Działanie: Rozgrzewa płuca, wzmacnia krew, usuwa blokady z jelit, ożywia śledzionę/ żołądek, usuwa nadmiar wilgoci

Według TCM dojrzałe orzechy wzmacniają żywotną energię nerek, pomagają płucom wychwycić z nich Qi. Zalecane w leczeniu niedoboru płuc z objawami świszczącego oddechu, przewlekłego kaszlu, dusznościami, zaparciami, osłabieniem kolan i pleców.

Liście i zielone skórki rozpraszają zastój, osuszają nadmiar śluzów, wydzielin, hamują krwawienia, upławy. Napinają luźne tkanki. Nalewka z zielonych orzechów działa napotnie, stosuje się w niedoczynności tarczycy. Przetwory z części zielonych stosuje się przy infekcjach grzybiczych, trądziku, egzemie, pasożytach.

Działanie orzechów włoskich

Dojrzałe orzechy cenimy za smak i wartość odżywczą. Są bogate w białko, kwasy tłuszczowe, olejki eteryczne, cynk, fosfor, potas, żelazo, wapń, selen.  Mają wysoką zawartość pierwiastków śladowych, flawonoidów, witamin C, A, E, B PP.

Kora, liść, zielone skórki zawierają sporo jodu, naftochinony (juglon), garbniki, kwasy elagowy, galusowy, krzemionkę, NNKT i olejki eteryczne. Działanie: przeciwutleniające, przeciwzapalne, ściągające, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, przeciwpasożytnicze, antyseptyczne, uspokajające. Kora jest silnym środkiem przeczyszczającym.

Kiedy zbierać zielone orzechy na przetwory?

Niedojrzałe owoce pozyskuje się od końca maja do lipca. Zależy od pogody i stopnia dojrzewania. Orzechy muszą być miękkie. Sprawdzamy przebijając na wylot wykałaczką – jeśli zacznie wyciekać sok – nadają się do przetworów.

Przy pracy z barwiącymi skórkami zakładamy rękawiczki, by chronić dłonie przed zabrudzeniem. Niedojrzałe, zielone orzechy i liście zebrane do końca czerwca tradycyjnie stosuje się:

• W zaburzeniach trawiennych, niestrawności, zatruciach, pasożytach i bakteryjnych zakażeniach przewodu pokarmowego
• Chorobach tarczycy –  syrop z zielonych orzechów włoskich i miodu przepis
• Przy przewlekłych stanach zapalnych i częstych infekcjach, dla poprawy odporności i ogólnego wzmocnienia
• Miażdżycy, dla poprawy funkcji mózgu i poprawy paramentów krwi, [1]

Syrop z zielonych orzechów z miodem 

40 niedużych, umytych, osuszonych zielonych orzechów i litr dobrego miodu. Orzechy drobno pokroić lub podziurkować igłą. Zalać w słoikach miodem. Macerować w słonecznym miejscu 40 dni czasem wstrząsając. Przecedzić i przelać do butelek. Przechowywać w ciemnym, chłodnym miejscu. Zażywa się 1 łyżeczkę dziennie na czczo.

Syrop ma działanie odtruwające, oczyszczające, hamuje wchłanianie toksyn. Pomaga w oczyszczaniu  krwi, wątroby i układu pokarmowego. Idealny dla osób wycieńczonych chorobami, osłabionych dzieci. Pomaga w leczeniu otyłości, anemii, zaburzeń trawienia, dolegliwości gardła, oskrzeli, łagodzi objawy menopauzy.

Wzmacniający sok

Składniki: zielone orzechy włoskie i 2 razy więcej cukru. Umyte, osuszone orzechy pokroić w plasterki. Układać w wysterylizowanym słoiku przesypując cukrem. Po puszczeniu soku przechowywać w lodówce.

Sok jest bogaty w jod, przeciwutleniacze, witaminę C i wzmacniające składniki. Zażywa się 2 razy dziennie 1 łyżkę.  Zalecany przy szkorbucie, niedoczynności tarczycy, anginie, infekcjach.  Jest znakomitym zamiennikiem cukru do herbaty. Rozcieńczonym z wodą można płukać gardło przy anginie i infekcjach.

Orzechowa oliwa