Ślazy łagodzą kaszel, przeziębienie, ból gardła, astmę

Ślazy z rodziny ślazowatych, są tradycyjnym środkiem łagodzącym na kaszel, ból gardła, przeziębienie. Nawilżają i łagodzą zaogniony, gorący, napięty obszar klatki piersiowej i dróg oddechowych.

Aksamitne, miękkie, o misternej budowie ślazy, są wyrazem absolutnej delikatności natury, i tę cechę przekazują człowiekowi od zarania dziejów. Na cmentarzysku neandertalczyka, wśród innych leków ziołowych zidentyfikowano pyłki ślazów.

Pierwsze pisemne wzmianki pojawiają się w De Materia Medica Dioskurydesa. Medyk je określa greckim „moloche”, z łaciny „malva”, czyli łagodny, zmiękczający.

Ślazowate, kojące ślazy

Ślazy,  malwy, kwiaty i ziele powszechnie używano powszechnie w kuchni. Mięsiste korzenie myto, suszono, siekano i prażono na otwartym ogniu jako słodki przysmak dla dzieci.  Leczniczo stosowano w kompresach na podrażnienia, rany i wewnętrznie.

Ślaz dziki [Malva sylvestris] pochodzi z tej samej rodziny, co dobrze nam znana malwa. Nazywany dziką malwą, ślazem leśnym, zajęczym rośnie pospolicie przy drogach, w ogródkach, na łąkach, zrębach leśnych, pastwiskach i rumowiskach. Ma gruby palowy korzeń, łodygę owłosioną wyrastającą do metra wysokości i długoogonkowe 3-5 klapowe dłoniaste liście. Kwiaty pięciopłatkowe, purpurowo-różowe z ciemniejszymi smugami.

Jego kuzyn, ślaz zaniedbany[Malva neglecta] rośnie tylko w pobliżu domostw, przy drogach, murach, osypiskach. Jest rośliną lekko płożącą się, o łodydze nieco zdrewniałej u nasady. Liście długoogonkowe, okrągławe o brzegu karbowanym i niewielkie, fioletowe do bladoróżowych kwiaty. Mały, okrągławy owoc dzieci nazywają chlebkiem.

Obydwa gatunki mają podobne kwiaty i działanie. Kwitną od końca czerwca do października. Surowcem leczniczym są kwiaty, liście, ziele i korzenie ślazu.

Ślazy w tradycyjnym zielarstwie

Tradycyjnie zmiękczające działanie stosowano do nawilżenia, ukojenia tkanek i oczyszczenia układu oddechowego, trawiennego, moczowego, błon śluzowych i skóry.

Stare zielniki piszą, że świeże lub suszone liście najlepiej namoczyć w zimnej wodzie, by zachować najwięcej śluzów. Potem wypić by uleczyć układ oddechowy, trawienny i moczowy.

Przydatne dla tych, którzy mają wzorce gorąca (stanów zapalnych) w jelitach i żołądku. Można sporządzić nalewkę ze świeżego ziela i korzenia, jednak śluzowate działanie będzie znacznie osłabione. Unikać suchych proszków, bo siła tkwi w wilgoci.

Profil energetyczny
Smak: Śluzowaty, słodki , słony
Energetyka: Neutralna do chłodzącej, nawilża
Tkanki: Pęcherz moczowy, jelito cienkie, jelito grube
Działanie: Łagodzi podrażnienia tkanek, odprowadza patologiczną wilgoć z zastojów wraz z moczem, nawilża i odżywia suche tkanki

Wg TCM ślaz rozdziela wilgoć, usuwa zastałą jednocześnie nawilża suche tkanki.  To zgodnie z teorią, że wilgoć najpierw gromadzi się w kończynach dolnych, gdzie zaburza ruch płynów. Stamtąd, niekontrolowana, może przesuwać się w górę i zaburzać trawienie, a ostatecznie układ oddechowy.

Ślazy odblokowują bolesne spływanie moczu, usuwają  piasek, kamienie nerkowe. Nawilżają, łagodzą nabłonek dróg moczowych i jelit. Śluzowaty słodki smak spowalnia ostre reakcje, odtruwa organizm, tonizuje, odżywia krew i wzmacnia energię Qi. TCM odradza stosowanie przy biegunkach, wówczas gdy jednocześnie występuje osłabieniu śledziony.

Na poziomie duchowym ślaz energetyzuje czakrę serca. Pomaga złagodzić mowę w zwracaniu się do innych, rozumienie życia. Pomaga osobom, które  czują się niepewnie w związkach, mają trudności w komunikacji,  skutkującymi społecznymi barierami.

W medycynie współczesnej

Ślazy zawierają dużo śluzów osłaniających i powlekających błony śluzowe i skórę o właściwościach przeciwzapalnych, łagodnie ściągających, łagodzących, moczopędnych, przeczyszczających, zmiękczających. Działa antyseptycznie, bakteriobójczo, przeciwpasożytniczo, wykrztuśnie, oczyszczająco, moduluje stany zapalne.

Atutem jest brak skutków ubocznych. Zioło mogą stosować dzieci i osoby w podeszłym wieku. W postaci naparów i syropów stosuje się:

• W nieżytach górnych dróg oddechowych, kaszlu, chrypce,
• Zapaleniu jamy ustnej, gardła i migdałków,
• Nieżytach przewodu pokarmowego, zapaleniu wewnętrznych błon śluzowych, wrzodach żołądka, dwunastnicy,
• Zapaleniu błony śluzowej pęcherza, nerwicy żołądka, zaparciach i biegunkach
• Zewnętrznie w zapaleniu spojówek, dolegliwościach skórnych, suchej skórze, wrzodach, wypryskach, oparzeniach, atopowym zapaleniu skóry, upławach, nadżerkach.

Przepisy ze ślazów

Zimny macerat
Łyżkę kwiatów lub mieszanki z liśćmi zalać szklanką letniej wody. Pozostawić na noc lub kilka godzin. Lekko podgrzać i przecedzić. Pije się 1/3 szklanki 3 razy dziennie jako środek osłaniający, łagodzący stany zapalne.

Napar ze ślazu
Łyżkę kwiatów lub mieszanki z liśćmi zalać szklanką gorącej wody, zaparzać kwadrans pod przykryciem. Pije się po 1/3 szklanki 3 razy dziennie po posiłkach w suchym kaszlu i chrypce. Naparem można płukać gardło, łagodzić podrażnienia skóry i jamy ustnej, można również nakładać na dziąsła niemowlęcia, by złagodzić ból ząbkowania. Świeże kwiaty i liście działają skuteczniej, suszone zawierają mniej śluzów.
W leczeniu zapalenia jelita grubego, wrażliwego na 15g samych kwiatów, zalewa się litrem gotowanej wody, naciąga kwadrans, odcedza. Pije się 3-4 szklanki dziennie.

Odwar ze ślazu i prawoślazu

2 łyżki ślazu i jedną prawoślazu zalać 400 ml wody, gotować na małym ogniu 3-5 minut i przecedzić. Pije 3 razy dziennie po 1/3 lub pół szklanki w zapaleniach żołądka, przełyku, zaparciach oraz jako środek przyspieszający gojenie się wrzodów przewodu pokarmowego. Szczególnie polecany u osób starszych, otyłych.

Herbatka ze ślazu zaniedbanego

Kopiastą łyżeczkę ziela zalać 1/4 litra wody, pozostawić na noc. Następnego dnia rano lekko podgrzać. Pozostałości zioła po herbatce można wykorzystać. Lekko podgrzane z niewielką ilością wody miesza się na papkę z mąką jęczmienną i przykłada na chore miejsca na skórze.

Syrop na gardło, chrypkę 
Przepis TUTAJ

Kąpiel na problemy skórne
Garść liści kwiatów ślazu i 3 łyżki kwiatu lipy, krwawnika lub rumianku zalać 2 litrami gorącej wody. Odstawić na godzinę. Podgrzać do wrzenia i wraz ziołami wlać do wanny. Czas kąpieli 20 minut. Kąpiel regeneruje skórę, redukuje świąd i stany zapalne, pielęgnuje skórę, odmładza.

Na przewlekłą chrypkę, ból gardła i dla palaczy
Przepis z roku 1864: wziąć 40 g liścia i kwiatu ślazu, 20 g rumianku, po 10 g kwiatu bzu, dziewanny, płucnicy i skórki z pomarańczy. Dwie łyżki mieszanki zalać 1/2 litra gorącej wody, naciągać co najmniej kwadrans. Pije się ¾ szklanki 2 razy dziennie: rano między 7-9 i wieczorem 17-19. Regularne stosowania do tygodnia gwarantuje wyleczenie.

Tonik ze ślazu na niechciane rumieńce
2 łyżki rozdrobnionych liści ślazu moczyć całą noc w 1/2 litra wody. Rano podgrzewać na małym ogniu nie dopuszczając do wrzenia 20 minut. Po przecedzeniu stosować do przemywania twarzy rano i wieczorem.

Ślazy, malwy w kuchni

Kwiaty i liście dodaje się do sałatek i surówek na zimno, można używać do zup i sosów jako zagęstnika. Można używać do zup i sosu jako zagęstnika. Maria Treben polecała zupę ze ślazu przy wrzodach żołądka i jelit. Najpierw gotuje się jęczmień, studzi i dodaje liście ślazu. Z korzenia można robić odżywcze mleko roślinne, rozdrobniony moczyć całą noc i zblendować.