Topinambur przepisy. Najzdrowsze warzywo powraca po latach na stoły

Topinambur ze względu na pewne podobieństwo smaku nazywany jest karczochem jerozolimskim, a ze względu na wygląd słonecznikiem bulwiastym.  Do XIX wieku był w Europie ważnym środkiem spożywczym i paszą. Ponieważ jednak producenci postawili na bardziej wydajne rośliny o większej zawartości skrobi wykorzystanie tej cennej rośliny uprawnej drastycznie spadło. Dziś podobnie jak inne zapomniane warzywa  powoli wychodzi z podziemia i powraca na stoły ze względu na smak, urozmaicenie i uzupełnienie diety, tym bardziej że ma niezwykłe walory zdrowotne.

Topinambur można spotkać praktycznie wszędzie, najczęściej rośnie jako chwast. Jego bulwiasty korzeń z wyglądu trochę przypomina ziemniaki, ma jasnożółty miąższ, surowy w smaku przypomina rzodkiew, po ugotowaniu smakuje trochę jak karczochy, trochę jak ziemniaki z lekko orzechową nutką. Ma cienką skórkę, której nie potrzeba obierać. W trakcie gotowania, duszenia lub pieczenia staje się coraz bardziej słodki.

Topinambur składa się niemal w połowie z inuliny – wielocukru, który nie wchłania się ani w żołądku, ani w jelicie cienkim. Dopiero w jelicie grubym inulina jest przetwarzana przez bakterie na krótkołańcuchowe  cenne kwasy tłuszczowe. Chociaż jest inulina jest cukrem w ciele człowieka zachowuje się jak błonnik. Oznacza to, że posiłku złożonego wyłącznie z korzenia topinamburu poziom cukru we krwi prawie się nie zmienia, trzustka nie musi produkować insuliny by obniżyć jego stężenie.  Zawarte w topinamburze pektyny i błonnik pomagają w oczyszczaniu organizmu, wiążą szkodliwe związki i przyśpieszają ich wydalanie.
Kolejny plus – bulwy dostarczają tylko 30 Kcal w 100 gramach czyli 2 razy mniej niż ziemniaki.

Jest zatem idealnym warzywem dla chorych na cukrzycę, raka, alergików, osób mających problemy z jelitami, stosujących dietę katogeniczną lub odchudzającą oraz wszystkich tych, którzy chcą ograniczyć cukier i zachować zdrowie.  Tym bardziej bulwy rośliny są bardzo odżywcze poza inuliną jest bogaty w krzem, potas, białko, błonnik, zawiera dużo witamin i soli mineralnych.

Topinambur jest jednym z ulubionych pokarmów dobrych bakterii i ma wiele walorów zdrowotnych m.in  ma

• cechy probiotyczne, sprzyja wzrostowi dobrych bakterii, reguluje pH jelit
• działanie oczyszczające, odtruwające, pomaga usuwać metale ciężkie, toksyny, alkohol
• wzmacnia odporność, osłania błony śluzowe żołądka, wpływa na tkankę limfatyczną przewodu pokarmowego
• zapobiega infekcjom dróg moczowych
• wzmacnia wchłanianie wapnia, żelaza, magnezu
• obniża podwyższony poziom glikozy, kwasu mlekowego
• przeciwdziała zaparciom, poprawia przemianę materii
• zapobiega anemii
• działa jako czynnik cytotoksyczny przeciw komórkom raka piersi

Topinambur można jeść na wiele sposobów: smażony, duszony, zapiekany a nawet na surowo, starty na tarce o dużych oczkach i dodany do sałatki.  Duże, kruche i jędrne bulwy przechowuje się niemyte w lodówce w pojemniku na warzywa.  Jeśli obieramy to gotowaniem należy bulwy włożyć do zimnej  wody z dodatkiem soku z cytryny by nie ciemniały.

Topinambur przepisy

Topinambur smażony
Przed oczyszczeniem bulw potrzeć dłonie sokiem z cytryny, by nie zostawiać śladów po palcach. Przygotować miskę wody z sokiem z cytryny. Oczyścić bulwy z brudu i najtwardszych części. Umyć w zakwaszonej wodzie. Odcedzić, opłukać pokroić w cienkie plasterki. Na patelni rozgrzać oliwę z oliwek i z pokrojonym ząbkiem czosnku. Wrzucić topinambur, posolić, chwilę smażyć mieszając. Dodać pół szklanki bulionu warzywnego. Dusić pod pokrywką na małym ogniu 15 minut, jak potrzeba dolewać bulionu. Na koniec oprószyć natką pietruszki, dodać świeżo zmielony czarny pieprz.

Topinambur pieczony
Przygotować bulwy jak wyżej.
Rozgrzać piekarnik do 190°C. Ułożyć kawałki na formie do pieczenia, doprawić solą, pieprzem, ulubionymi świeżymi lub suszonymi ziołami polać oliwą z oliwek.
Piec około 25 minut, następnie podwyższyć temperaturę do 220 °C na 5 minut. Wyjąć z pieca, podawać jako dodatek do mięsa lub ryb.

Zapiekanka nisko-węglowodanowa
200 g topinamburu
łyżeczka masła
50 ml bulionu warzywnego
50 g śmietany
1 jajko
15 g obranych nasion konopi
15 g startego sera gouda
tarta gałka muszkatołowa, pół łyżeczki soli ziołowej
Rozgrzać piekarnik do 180 °C. Topinambur wyszczotkować pod bieżącą wodą, osuszyć i pokroić w plasterki ok 0,5 cm. Żaroodporne naczynie posmarować masłem, posypać tartą gałką muszkatołową, plastry topinamburu układać dachówkowato warstwami. Bulion warzywny wymieszać ze śmietaną, jajkiem i solą ziołową. Polać warzywo. Posypać nasionami konopi i startym serem. Piec nie więcej niż godzinę.
Porcja zawiera 415 Kcal, 32 g tłuszczu, 20 g białka i 11 g węglowodanów.

Topinambur duszony z winogronami
Umyte bulwy (ok. 800 g) obgotować w lekko osolonej wodzie. Pokroić w cienkie plasterki. W rondelku zeszklić na oliwie z oliwek 2 cebulki szalotki. Dołożyć topinambur, doprawić solą i pieprzem. Smażyć delikatnie mieszając 10 minut. Dodać przekrojone na połówki winogrona bez pestek i jeszcze chwilę dusić. Posypać lubczykiem lub inną zieleniną. Podawać na ciepło jako przekąskę lub dodatek do mięs lub kasz.

Zupa
2 słodkie ziemniaki pokrojone w kostkę
6 bulw topinambura pokrojonego w kostkę
1 pokrojony por i 1 cebula
2 łyżeczki zmielonego majeranku
750 ml bulionu warzywnego
250 ml mleka roślinnego
2 łyżki oliwy
Sól i pieprz

Do garnka wlać oliwę, wrzucić por i cebulę, zeszklić. Dodać słodkie ziemniaki i topinambur. Podgrzewać ok 10 minut mieszając. Wlać bulion, doprawić majerankiem, solą, pieprzem. Gotować 10-15 minut aż warzywa będą miękkie. Zblendować, dodać mleko roślinne. Serwować z grzankami lub serem.

Sałatka z porami
Bulwy pokroić w cienkie plasterki i szybko skropić sokiem z cytryny. Dodać pokrojonego pora, wymieszać. Przygotować sos winegret wg przepisu TUTAJ. Polać sałatkę, wymieszać, oprószyć pieprzem i zostawić w chłodzie na chwilę by smaki się przegryzły.

Topinambur świetnie pasuje jako składnik grzybów duszonych, zupy warzywnej, zupy z dyni, sałatki z marchewką, risotto i wielu innych.

Jak wygląda roślina na żywo w poniższym wideo