Aronia – domowe przepisy, przetwory i kuracje lecznicze

Aronia czarna [melanocarpa] nazywana jest jagodą młodości. Pochodzi z Ameryki Północnej, skąd przez Rosję i Skandynawię przywędrowała do Europy.

Stosunkowo niedawno, bo dopiero w XIX wieku zyskała sławę. A to dzięki kosmonautom, którzy wykorzystywali wyciągi z aronii w leczeniu choroby popromiennej. W ostatnich latach popularność kwaśnych owoców rośnie z roku na rok.

Jako pierwsi dobroczynne działanie aronii odkryli północnoamerykańscy Indianie. Stosowali dla wzmocnienia, w chorobach przeziębieniowych i infekcjach. Mówili,  że „daje siłę niedźwiedzia i długość życia sekwoi”. Wykorzystywali jagody 3 gatunków: aronii czerwonej, czarnej i śliwolistnej do celów leczniczych, kulinarnych i praktyk duchowy.

Sok zmieszany z ziołami wprawiał w trans, przywoływał wizje świadczące o kontakcie z duchami. Korale z owoców nawlekano na rzemyki by chroniły przez złymi duchami. Sokiem również nacierano ciało przed walką dla dodania mocy i odwagi.

Aronia właściwości lecznicze

Unikalny skład chemiczny jagód łączy zalety zielonej herbaty i czerwonego wina. Owoce aronii są bogate w przeciwutleniacze,  antocyjany, katechiny i ich polimery.

Bioflawonoidy mają zbawienny wpływ procesy metaboliczne. Neutralizują wolne rodniki i stymulują aktywność niektórych enzymów, a innych hamują. Ma to istotny wpływ na układ immunologiczny i utrzymanie organizmu w dobrej formie. W wyniku obróbki cieplnej nie tracą właściwości, a więc przetwory jak soki, syropy, dżemy zachowują je w całości.

Owoce aronii mają dużą zawartość witamin: C E, A, P, PP, z grupy B,  garbniki, kwasy fenolowe, sole mineralne i inne związki,  choćby kwas chlorogenowy, występujący w zielonej kawie. Niewiele roślin zawiera tak duże stężenie polifenoli, które zapobiegają nowotworom i chorobom układu krwionośnego.  W aronii jest ich 5 razy więcej, niż winogronach i grejpfrutach.

Działanie lecznicze

Aronia ma wyjątkowy, charakterystyczny smak, który można opisać jako połączenie niedojrzałego, cierpkiego jabłka, kwaśnej wiśni i bardzo wytrawnego czerwonego wina. Klasyfikuje się jako ziemisty, cierpki, kwaśny, gorzki, ściągający. Działanie: chłodzące, odżywcze, tonizujące.

Z powodu specyficznego smaku owoce aronii nie są zbyt popularnym surowcem do przetworów domowych. Warto jednak wypróbować niektóre receptury, przyniosą wymierne korzyści w profilaktyce nowotworów, chorób serca i wzmocnią odporność.

Przetwory z aronii spowolnią procesy starzenia, poprawią odporność, koncentrację, pracę mózgu i zwiększą siły witalne. Ponadto:

• Zwiększą działanie i zasoby witaminy C.
• Podtrzymają elastyczność i przepustowość naczyń krwionośnych.
• Zapewnią ochronę przed zawałami, udarami, wyregulują ciśnienie krwi.
• Cofną zmiany miażdżycowe.
• Obniżą poziom cukru, spowolnią absorpcję glukozy.
• Zapobiegną rozwojowi chorób wzroku, jaskry, zaćmy.
• Uchronią przed skutkami promieniowania.

Przetwory z aronii są wskazane po zawałach serca i wylewach oraz osobom, które dużo czasu spędzają przy komputerach, telefonach komórkowych.

Aronia  domowe przepisy

Owoce aronii zachowują swoje właściwości poddane suszeniu, zamrażaniu i w przetworach. Dodane do win uszlachetnią barwę i walory smakowe. By zneutralizować cierpki smak do dżemów dodaje się słodsze jabłka.

Oxymel z aronii i tymianku 

Jest jednym z moich absolutnych faworytów. Wiele lat temu znalazłam gdzieś przepis, niestety nie pamiętam nazwiska zielarki, która go podawała. Kimkolwiek jest, dziękuję jej za wspaniałe lekarstwo. Co roku staram robić jesienią, skutecznie wzmacnia odporność i szybko leczy pierwsze objawy przeziębienia, pomaga na kaszel i bolące gardło. Tymianek jest ciepły i suchy, usuwa zimny, wilgotny śluz z zatok i płuc, ma działanie przeciwkaszlowe, przeciwbakteryjne.

• Szklanka rozgniecionych widelcem na purée owoców aronii
• 1/4 szklanki ususzonego tymianku
• Szklanka niefiltrowanego octu jabłkowego
• 3/4 szklanki płynnego miodu

Składniki mieszam, miód dodając na końcu by dopasować smak, czasem wystarczy mniejsza ilość. Odstawiam na 2 tygodnie codziennie wstrząsając. Przechowuję w lodówce. Profilaktycznie i zapobiegawczo stosuję łyżkę rozcieńczoną z wodą 1-2 razy dziennie. W pierwszych objawach przeziębienia co 2 godziny.

Konfitura z jabłek i aronii

• 2 kg jabłek, 1 kg aronii
• cytryna, 400 g cukru lub mniej jak  się lubi kwaśniejszy smak

Owoce wypłukać, odsączyć, obrane jabłka bez gniazd nasiennych pokroić w kostkę. Wrzucić owoce do dużego garnka, gotować aż aronia zmięknie. Dodać sok wyciśnięty z cytryny i cukier. Gotować do całkowitego rozpuszczenia cukru i zgęstnienia masy. Przełożyć do słoiczków, pasteryzować 3-5 minut. Dżem powinien być gęsty.

Soki z aronii

Przepis 1
1 kg aronii, 800 g cukru
Po umyciu owoce lekko podsuszyć, wymieszać z cukrem, włożyć do słoików. Po 2-3 tygodniach przecedzić przez gazę lub bardzo drobne sitko. Otrzymany sok przelać do butelek. Przechowywać w chłodnym, ciemnym miejscu.

Przepis 2
Po kilogramie owoców aronii i cukru
Po umyciu owoce zmielić w maszynce. Dodać cukier, wymieszać. Pozostawić w szklanym naczyniu, w chłodnym miejscu na 1-2 dni. Oddzielić sok. Przelać do słoików. Zamknięte słoiki pasteryzować 3 minuty.

Przepis 3
Po kilogramie owoców i cukru, 1 cytryna.
Po umyciu owoce i obraną cytrynę zmielić w maszynce, dodać cukier, wymieszać. Przecedzić przez gazę lub bardzo drobne sitko. Otrzymany sok można przechowywać bez pasteryzacji, po dodaniu 1 grama kwasku cytrynowego na 1 litr soku.

Można dodawać do napojów ciepłych i zimnych.  Wymieszane z innymi sokami zyskują walory smakowe np. pomarańczowym.  Na jego bazie soku z aronii robi się domowe mikstury i lekarstwa np:  syrop dla nerwowych 

Okłady z soku aronii
Sok ma właściwości nawilżające, kojące i gojąc, zawiera dużo rutyny.  Można przykładać na poparzenia słoneczne, urazy, siniaki. Sokiem nasączyć ligninę i przykładać 30 minut.

Dzięki zawartości witaminy PP, która w owocach aronii występuje w nie spotykanych gdzie indziej ilościach, wpływa ona na wzmocnienie naczyń krwionośnych i obniża ciśnienie krwi. Wystarczy 4 dni zjadać po 25 dag owoców, by już zaobserwować pozytywne skutki kuracji.

Wino z aronii

Owoce zmiażdżyć lub zmielić w maszynce do winogron. Pozostawić na 3-4 dni, by sfermentowały i odfiltrować sok. Do tego co pozostało dodać wody w ilości dwukrotnie większej niż soku. Po 24 godzinach ponownie oddzielić sok i zmieszać z sokiem odfiltrowanym wcześniej. Do zmieszanego soku dodać cukier w stosunku 1:1.

Pozostawić 2-3 tygodnie w temperaturze 24-25 stopni. Następnie nie wstrząsając przelać wino do butelek, bez osadu pozostałego na dnie. Przechowuje się w ciemnym, chłodnym pomieszczeniu

Wino z aronii z rodzynkami

• Po kilogramie owoców aronii i cukru.
• 100 g rodzynek

Owoce zmiażdżyć lub zmielić w maszynce do mięsa. Dodać 300 g cukru i rodzynki. Zalać 2-2,5 l ciepłej wody. Zamknąć szczelnie pozostawiając w naczyniu 20-30% pustej przestrzeni. Pozostawić w ciemnym miejscu nie otwierając przez tydzień.

8-go dnia dodać 300 g cukru i wymieszać. Zamknąć, pozostawić na tydzień raz dziennie mieszając. Dodać pozostały cukier. Pozostawić na miesiąc pamiętając o mieszaniu co 1-2 dni. Po tym czasie przecedzić przez gazę, przelać do butelek. Przechowuje się w ciemnym, chłodnym pomieszczeniu.

Referencje:
Niektóre przepisy zaczerpnięte z bałkańskich receptur ludowych.