Chabry bławatki na zdrowe oczy, nerki, skórę – przepisy

Chabry bławatki regionalnie na wsiach są zwane modrakami, macoszkami, wołoszkami. Jeszcze niedawno w obfitości wyrastały na kwiecistych łąkach, zwykle wybierając sobie, dla  barwnego kontrastu towarzystwo czerwonych maków. Ich nazwa gatunkowa cyanus, z greki oznacza dosłownie ciemnoniebieski.

Te cudownie błękitne kwiaty, z których dziewczęta wyplatały wianki, nie są już dziś częstym widokiem. Jak wiele dzikich ziół padły ofiarą pestycydów, niszczenia miedz i  bioróżnorodności upraw.

Chabry bławatki

Pochodzą z rejonów Bliskiego Wschodu, ale wraz z uprawą zbóż szybko rozprzestrzeniły się po całej Europie. Ich delikatne, zwiewne błękitne kwiaty nadają sielskiego charakteru wiejskim krajobrazom. Preferują tereny nasłonecznione i skaliste podłoże, ale żywiołowo wyrastają tam gdzie się da, na czystych ekologicznie terenach.

Chabry bławatki [Centaurea cyanus]  to jednoroczne, czasem dwuletnie rośliny zielne z rodziny astrowatych. Dorastają do 9o cm i mają słabo ulistnione łodygi. Pojedyncze kwiaty wyrastają na długich szypułkach, aby wznieść się, górować nad łanami zbóż i traw.  W okresie kwitnienia tworzą zabarwione na niebiesko kobierce. 

Nazwa rodzajowa Centaurea, pochodzi od centaura Chirona, który zaznajomił ludzkość z uzdrawiającą mocą ziół. Od wieków chabry ceniono za walory ozdobne i użyteczne. Z niebieskich kwiatów wyrabiano barwniki do wełny i tkanin.  Wykorzystywano w zielarstwie, kuchni i jako kosmetyk.

W tradycyjnym zielarstwie

W dawnej Polsce bławatkom przypisywano wszechstronne działania. Uważano, że „krew z nosa i ran tamuje, gdy się go wącha, korzeń chabrowy na szyi nosząc. Proszkiem proszkiem z niego rany posypuje”. Stosowano w zapaleniu wątroby, dróg moczowych przy „gniciu dziąseł”. Nawet jako antidotum na ukąszenia „bestii jadowitych” i „morowe powietrze”.

Dawni medycy i zielarze polecali chabry jako lek na słabe oczy i wszelkie choroby związane z narządem wzroku. Według doktryny podpisów główki kwiatowe chabrów przypominają zdrową tęczówkę oka.

Angielski lekarz i botanik Nicholas Culpeper pisał, że sproszkowane są dobre na siniaki, krwawe wybroczyny i „pęknięcia wewnętrznych żył”. „Woda destylowana z chabrów jest dobra na gorączkę zarazy, a świeże ziele szybko rany scala, skuteczne w leczeniu wrzodów w jamie ustnej”. Przypisywano mu działanie podobne do błogosławionego ostu czyli drapacza.  O chłodzącym , łagodzącym charakterze chabrów wspominała św. Hildegarda.

Profil energetyczny
Smak: Gorzki
Energetyka: Chłodzi, osusza
Tkanki: Nerki, serce, wątroba, krew, oczy
Działanie: Usuwa nadmiar gorąca, porusza krew, odtruwa, hamuje krwawienie, rozjaśnia oczy, poprawia wzrok

Chabry wzmacniają siły obronne organizmu, stymulują wątrobę, harmonijny ruch krwi i płynów. Łagodzą stany zapalne i podrażnienia tkanek. Wskazane przy gorącej, wilgotnej stagnacji, gorączce, słabych naczyniach krwionośnych.

Dla złagodzenia bolesnych, zaognionych oczu najlepiej połączyć z płatkami dzikiej róży. Przy wewnętrznych krwawieniach, słabych naczyniach krwionośnych, odpluwaniu z krwią łączy się z babką lancetowatą, skrzypem bądź żywokostem.

Na głębszym poziomie chabry zmniejszają lęk społeczny, poczucie wyobcowania, pomagają lepiej  „widzieć” rzeczywistość. Łagodzą krótkowzroczność na poziomie fizycznym, psychicznym i emocjonalnym. Wskazane dla dzieci i dorosłych z brakiem zaufania do siebie i otoczenia, poczuciem wstydu i nieatrakcyjności.

W medycynie współczesnej

Kwiaty chabrów bławatków są bogate we flawonoidy i antocyjany, pektyny, sole mineralne i glikozydy. Zawierają sporo magnezu, potasu, manganu i witaminy C. Działanie: oczyszczające, ściągające, tonizujące, przeciwzapalne, łagodzące, antybakteryjne, przeciwbólowe, uspokajające, żółciopędne, trawienne, silnie moczopędne. Zastosowania:

• Zatrucia, zaburzenia przemiany materii, zaparcia, osłabiona wątroba
• Obrzęki, słaba retencja płynów, stany zapalne układu moczowego, kamica
• Słabe naczynia krwionośne, pękające naczynka, krwawienia wewnętrzne
• Podrażnienia skóry i błon śluzowych, owrzodzenia jamy ustnej, krwawiące dziąsła
• Kaszel, gorączka, choroby epidemiczne, bóle reumatyczne, zaostrzenie RZS
• Zmęczone, piekące oczy z cieniami i obrzękami wokół, zapalenie spojówek
• Zewnętrznie jako tonik dla skóry tracącej jędrność z podrażnieniami

Przepisy z chabrów

Surowcem leczniczym są kwitnące w czerwcu koszyczki kwiatowe. Wyskubujemy języczki z brzegów i szybko suszymy luźno rozłożone cienką warstwo w zacienionym, przewiewnym miejscu. Przy wolnym suszeniu kwiaty bledną i tracą cenne właściwości.

Herbatka chabrowa na kamicę nerkową
¼ szklanki płatków chabra zalewamy ½ szklanki wrzątku. Parzymy pod przykryciem 30 minut. Pije się raz dziennie po śniadaniu.

Napar na infekcje i zaburzenia przemiany materii
Łyżkę płatków zalewamy niecałą szklanką wrzątku. Zaparzamy pod przykryciem 20 minut. Pije się 3 razy dziennie przed posiłkiem 2 tygodnie.

Poprawia metabolizm, wzmacnia odporność, wycisza, odgania złe myśli i lęki. Napar można stosować do płukania gardła i jamy ustnej. Z dodatkiem octu jako płukankę do włosów. Działa antyseptycznie, antybakteryjnie i łagodząco.

Dla pięknych zdrowych oczu

Ciepły kompres na oczy łagodzi zapalenie powiek, podrażnienia spojówek. Chłodny jest antidotum na przemęczone oczy np. po długiej pracy przy komputerze.

Tonik chabrowy 
Płatki dzikiej róży i chabra zalać zimną wodą źródlaną. Ostawić na 12 godzin, przecedzić. Stosuje się jako tonik do przemywania oczu, oczyszczania lub w buteleczce ze sprayem w formie mgiełki.

Na zmęczone oczy
4 części płatków chabrów, trzy ziela świetlika i dwie koszyczków rumianku. Z mieszanki robi się mocny napar parząc 15-3o minut pod przykryciem. Po przestygnięciu, namoczone w naparze płatki kosmetyczne przykłada się do zmęczonych oczu kilkanaście razy dziennie. Łagodzi  zmęczenie, ból i stany zapalne. Redukuje kurze łapki, wygładza cerę i  dodaje oczom blask.

Jęczmień i gradówka 
Łyżkę korzenia cykorii podróżnik zalać 250 ml wody. Gotować 10 minut na małym ogniu. Zestawić z ognia, dodać łyżkę płatków chabra i odstawić pod przykryciem do wystudzenia. Kilka razy dziennie robi się okłady przy jęczmieniu, gradówce i chorobach oczu z powodu niedoboru witaminy A. Przy zapaleniu spojówek łączy się liściem babki lancetowatej.

Tonizujące krople do oczu
2 części świetlika, po jednej płatków bławatka i liści babki. Łyżkę mieszanki zalewa się 100 ml wrzątku, zaparza 30 minut. Stosuje się do zakraplania podrażnionych oczu.

Zastosowania zewnętrzne

• Gorący kompres z wywaru chabra łagodzi bóle mięśni towarzyszące reumatoidalnemu zapaleniu stawów .
• Parówka na twarz z dodatkiem kilku łyżek płatków zmiękcza skórę, redukuje zmarszczki i zmniejsza bruzdy.  Oczyszcza, tonizuje i wygładza naskórek.
• Kąpiel w ciepłej wodzie z dodatkiem świeżych lub suszonych płatków łagodzi sztywność stawów, mięśni i podrażnioną skórę.
• Olejek z bławatka zastępuje wiele kosmetyków. Płatki zalać oliwą z oliwek, macerować 3 tygodnie i przefiltrować. Stosuje się jako krem pod oczy, do twarzy, i jako balsam do ciała. Nawilża, wygładza zmarszczki, zmniejsza obrzęki, podrażnienia, poprawia koloryt skóry.
• Płukanki z bławatka zapobiegają nadmiernemu wysuszaniu skóry głowy, łagodzą podrażnienia, likwidują łupież.  Siwym włosom nadają interesujący błękitny kolor.
• Żel ze świetlika i chabra doskonale pielęgnuje skórę wokół oczu, wygładza zmarszczki. Polecany osobom pracującym przy komputerze. Zmniejsza łzawienie, nadwrażliwość na światło. Koi i redukuje uczucie zmęczenia oczu. Wykonujemy go identycznie jak żel ze świetlika i skrzypu PRZEPIS.

Orzeźwiająca lemoniada 

• 1/2 litra chabrowych płatków
• 4 litry wody
• Miód lub cukier
• 2 cytryny

Wodę gotujemy, studzimy, dosładzamy cukrem lub miodem.  Zalewamy nią płatki chabrów i odstawiamy w słoneczne miejsce. Po tygodniu przecedzamy, dodajemy świeżo wyciśnięty sok z cytryn. Przelewamy do butelek, wstawiamy do lodówki. Lemoniada ma wyśmienity smak, orzeźwia i gasi pragnienie. Oczyszcza krew z toksyn, reguluje pH i dostarcza elektrolitów.