Chłodnik idealny na letnie upały. Tradycyjne regionalne przepisy

Chłodnik jest rodzajem zupy bez gotowania, chętnie podawany na zimno podczas upalnych dni. Smakuje inaczej od zimowych – jest świeży, orzeźwiający ale pożywny.  Jak nazwa wskazuje, chłodnik ma za zadanie ochłodzić ciało.

Według medycyny wschodniej lato jest gorącą, jaskrawą, ostrą porą aktywności energii ognia. Podczas letnich upałów pitta dosha, bioenergia zarządzająca metabolizmem i termoregulacją ma tendencję do wzrostu aktywności.

Zaburzenia równowagi związane z pitta obejmują przegrzanie, oparzenia słoneczne, wyczerpanie, pieczenie oczu, skóry, wysypki, biegunki. Emocjonalnie nadmiar energii ognia może objawiać się niecierpliwością, wybuchami gniewu, zazdrości. Nadczynność pitty osłabia wątrobę, śledzionę, pogarsza jakość krwi i zaburza krążenie limfy.

Pokarmy ochładzające takie jak nabiał, jogurt, zsiadło mleko, soczyste warzywa, owoce uspokajają pitta i redukują stany zapalne. W czasie upałów lepiej unikać ciężkostrawnych, ostrych, pikantnych potraw, zbyt gorących napojów, alkoholu i kofeiny.  Jak ktoś bardzo lubi kawę, odrobina sproszkowanego korzenia cykorii zneutralizuje działanie kofeiny. Idealne są chłodniki lub napoje lassi – przepisy tutaj.

Tradycyjne regionalne chłodniki przepisy

Wiele kuchni narodowych posiada w swoim menu popularne wersje chłodników. Niezależnie od składników chłodniki charakteryzują się lekkością i świeżością. Znakomicie gaszą pragnienie, uzupełniają płyny i regenerują siły. Robimy je ze świeżych warzyw lub owoców z naturalnymi dodatkami. By chłodnik był udany przygotowujemy go kilka godzin przed podaniem, by się dobrze schłodził a składniki miały czas się przegryźć.

Chłodnik ze świeżych ogórków

• pół kilograma ogórków • 1-2 posiekane ząbki czosnku • pół pęczka koperku • 2 szklanki jogurtu • 4 szklanki kefiru • sok z cytryny, sól, pieprz. Można dodać szczypiorek  lub  ochładzającą kolendrę.
Obrane ogórki ścieramy na tarce. Czosnek ucieramy z solą. Starannie łączymy z kefirem, jogurtem i drobno posiekanym koperkiem. Doprawiamy sokiem z cytryny, solą, pieprzem i schładzamy. Zupa na zimno ze szczawiku zajęczego PRZEPIS

Chłodnik litewski

Na Litwie z botwiny, to jest liści buraków, robią potrawę smaczną, chłodzącą, po rusku chołodziec.

•pęczek botwinki z buraczkami • pół litra rosołu lub bulionu • po pęczku koperku i szczypiorku • pół litra kefiru lub zsiadłego mleka • 2 średnie ogórki •ząbek czosnku, sól, pieprz, cukier

Buraczki drobno pokrojone w kostkę kwadrans gotujemy w rosole . Dodajemy posiekaną botwinkę i odrobinę cukru. Gotujemy 5 minut i odstawiamy do wystudzenia. Można zakwasić kwasem buraczanym lub zakwasem na żur. Ogórki ścieramy na tarce, łączymy z posiekanym koperkiem i szczypiorkiem, doprawiamy czosnkiem roztartym z solą i pieprzem. Dodajemy ostudzony wywar z botwinką. Mieszamy i schładzamy w lodówce. Możemy podawać z jajkami ugotowanymi na twardo. Na Litwie podawano z przepiórczymi.

Chłodnik wiśniowy

70 dag wiśni wrzucamy do 3 litrów wody. Gotujemy 5 minut od momentu zagotowania. Doprawiamy 2-3 łyżeczkami cukru i odrobiną soli. Zaprawiamy śmietaną. Chłodnik wiśniowy ma lekko kwaśny orzeźwiający smak. Podajemy schłodzony z młodymi ziemniaczkami na osobnym talerzyku.

Wersja staropolska letniej zupy wiśniowej
Przepis pochodzi z „Nauka gotowania dla ludu polskiego Marii Reszelskiej, Stanisławy Mittmann i Stefanii Królikowskiej”

Ugotować w kwarcie wody ½ kwarty wiśni z kawałkiem cynamonu. Wrzucić kilka potłuczonych pestek dla smaku i przetrzeć przez cedzidło, aby pestki i skórki pozostały. Zaprawić 3 łyżki słodkiego mleka z łyżką mąki, aby zupa była zawiesista i dodać soli i cukru. Wystudzić i podawać podawać z kluseczkami.

Bułgarski chłodnik tartator

• 2 szklanki gęstego jogurtu • 1-2 świeże ogórki lub 4 gruntowe • 2 ząbki czosnku • kilka uprażonych orzechów włoskich drobno posiekanych • oliwa z oliwek • sól, pieprz

Umyte, obrane ogórki kroimy w kostkę, dodajemy posiekany czosnek i trochę soli. Po 10-15 minutach zalewamy jogurtem wymieszanym z posiekanym koperkiem i łyżką oliwy. Schładzamy w lodówce. Podajemy posypany orzechami, koperkiem, skropiony oliwą. Można dołożyć kostkę lodu.

Zimne bułgarskie zupy najczęściej nie podaje się gotowe na talerzach.
Pustą miskę napełnia się schłodzonymi ogórkami pokrojonymi w drobną kostkę, posiekaną czerwoną cebulką i odrobiną czosnku.  Powoli zalewa zimnym kefirem, napełniając miskę po brzegi. Dorzuca dowolne dodatki np. koperek, rzodkiewki, szalotkę, ser feta, doprawia solą morską i białym pieprzem.

Andaluzyjski chłodnik gazpacho

•6 pomidorów • 2 czerwone papryki • świeży ogórek •natka pietruszki, oliwa, ocet winny, sól, pieprz,

Umyte warzywa kroimy, z papryki usuwamy gniazda nasienne. Czosnek i natkę pietruszki siekamy. Miksujmy do gładkiej konsystencji dodając 2 łyżki oliwy, łyżkę octu winnego. Doprawiamy solą i pieprzem do smaku. Schładzamy w lodówce 3 godziny.  Podajemy z grzankami, posiekanym serem kozim, posypane zieleniną lub kolendrą.

Rosyjska okroszka

Słynny rosyjski chłodnik jest wart wypróbowania. Najlepiej smakuje na kwasie chlebowym, ale możemy zastąpić go kefirem.

• szklanka gęstego jogurtu  • 1/2 litra kwasu chlebowego lub kefiru • 2 ugotowane jajka • świeży ogórek • 2 ziemniaki ugotowane w mundurkach • pęczek rzodkiewki • pieczone delikatne mięso np. cielęcina • sporo koperku i szczypiorku • łyżka chrzanu• sól, pieprz, sok z cytryny

Warzywa, jajka i mięso drobno siekamy. Zalewamy schłodzonym kwasem chlebowym lub kefirem. Doprawiamy sokiem z cytryny, chrzanem, solą i pieprzem. Dodajemy posiekany koperek i szczypiorek wymieszany z gęstym jogurtem. Możemy dolać nieco schłodzonej gazowanej wody mineralnej.

Chłodząca zupa z awokado

Pyszna, chłodząca, nawilżająca zupa, idealna w upalne popołudnie. Według ajurwedy awokado i ogórki schładzają, równoważą gorącą pitta.

Dwa ogórki i awokado obieramy miksujemy ze kolendrą, schłodzonym kefirem i dodatkami w blenderze.  Solimy i doprawiamy białym pieprzem do smaku,  dekorujemy kolendrą lub miętą.

• Osoby typu pitta  powinny użyć bardziej słodki jogurtu lub dodać łyżeczkę nierafinowanego cukru. Smak kwaśny pogarsza pitta.
• Vata –  zastąpić kolendrę świeżym koperkiem, doprawić sproszkowanym kuminem i odrobiną czarnego pieprzu.
• Kapha –  zmniejszyć ilość jogurtu, dodać więcej ogórka, doprawić kuminem, odrobiną zielonej papryki, czarnym i białym pieprzem.

Chłodnik z kalarepy

Sporą kalarepę i dwa ogórki obieramy, ścieramy na tarce o dużych oczkach. Dodajemy posiekany pęczek koperku. Zalewamy schłodzoną maślanką, doprawiamy solą i białym pieprzem.