Serdecznik – receptury na uspokojenie, serce, krążenie, klimakterium

Serdecznik pospolity [Leonurus cardiaca]zwany potocznie gęsią albo wilczą stopą wykorzystuje się najczęściej w mieszankach nasercowych. Drugi człon botanicznej nazwy cardiaca wskazuje na zastosowanie zioła. Pierwszy, ze względu na kształt liści nawiązuje do lwiego ogona.

Serdecznik należy do rodziny jasnowatych. Czworokanciasta, owłosiona łodyga wyrasta od 40 cm do metra wysokości. Szarawe, owłosione naprzemienne liście na długich ogonkach są na końcach ostre. Kwiaty różowe, wargowate biało-purpurowe owłosione na brzegach.

Dziko rośnie na terenach zaniedbanych, rumowiskach, przydrożach, przychaciach, suchych pastwiskach. Ziele serdecznika zbiera się podczas kwitnienia w lipcu i sierpniu. Kwitnące wierzchołki ścina się nożycami albo nożem, najlepiej w rękawiczkach, gdyż roślina jest kłująca. Suszy się w zacienionym, przewiewnym miejscu.

Energetyczne działanie

Prawdopodobnie na długo przed epoką greckich medyków serdecznik wiązano ze sprawami sercowymi . Jego smak opisywano jako „przyprawiający o gorzkie mdłości”. Energetycznie odpowiada na dolegliwości serca, gdzie występuje element napięcia lub zwężenia.

Należą do nich wysokie ciśnienie, częstoskurcz, niedokrwistość, słaby przepływ krwi z powodu naprężenia ścianek naczyń. Również stany wynikające z napięcia emocjonalnego typu lęki, drażliwość, wahania nastroju i nierównowagi hormonalnej: uderzenia gorąca, PMS, nadczynność tarczycy.

Zalecano na uspokojenie serca i nerwów, jako środek przeciwskurczowy w dolegliwościach trawiennych. Wywary z serdecznika podawano kobietom w połogu by wspomóc regenerację macicy. Sok ze świeżego ziela uchodził za środek pobudzający laktację, likwidujący zaburzenia miesiączkowania, stany lękowe i wstrząsy nerwowe.

Z perspektywy ajurwedy, energia chłodząca oddziałuje na pitta dosha. Wzmacnia vata, redukuje kapha w procesie przywracania równowagi gorącej pitty. Smak gorzki z posmakiem cierpkiego wiąże serdecznik z ogniem trawiennym i energią transformacji.

Tradycyjna Medycyna Chińska opisuje działanie serdecznika jako odżywcze dla krwi o gorzko ostrym smaku. Łączy z meridianami serca, wątroby i pęcherza. Stosuje w mieszankach odżywiających i „poruszających” krew, zwiększania yang i uspokojenia serca.

Chłodzące działanie serdecznika w połączeniu z gorzkim smakiem koi, uspakaja, ale tłumi życiowej mocy.  Przypomina o mądrym z niej korzystaniu. Ziele sprawdzi się jeśli jesteśmy niespokojni, zdenerwowani ale i niezdolni do podjęcia działań by coś zmienić  w swoim życiu.

Serdecznik właściwości lecznicze

Współczesna nauka potwierdza korzystne działanie serdecznika w leczeniu chorób serca i nerwic. Siłą działania przewyższa on trzy, czterokrotnie popularną walerianę. Serdecznik z powodzeniem stosuje się w:

• Nerwicach sercowo-naczyniowych,
• Nierównym rytmie serca,
• Nadciśnieniu,
• Dusznicy bolesnej,
• Chorobie Basedowa,
• Wadach serca, chorobach mięśnia sercowego
• Depresji, stanach lękowych,
• Chorobach żołądkowo-jelitowych,
• Zaburzeniach miesiączkowania,
• Dolegliwościach klimakterium
• Ogólnym osłabieniu

Działanie serdecznika wynika z obecności alkaloidów i glikozydów. W herbatkach, naparach, odwarach związki te wydzielają się w małych ilościach, dzięki czemu można je bezpiecznie stosować w kobiet w połogu.

Serdecznik przepisy lecznicze

Napar z serdecznika
Łyżkę surowca zalać szklanką wrzątku. Zaparzać 15 minut pod przykryciem. Po przecedzeniu można dosłodzić miodem. Pije się 3 razy dziennie 1/3 szklanki po jedzeniu.

Pomaga w dolegliwościach klimakterium, nadpobudliwości, napięciu nerwowym, kołataniu serca, zaburzeniach snu, uderzeniach krwi do głowy. Skuteczniej działa napar w połączeniu 1:1 z werbeną. Dwie czubate łyżeczki mieszanki zalać 2,5 szklankami wrzątku. Zaparza się godzinę.

Nalewka z serdecznika

• Szklankę suszonego ziela serdecznika zalać 1/2 litra białego, gronowego wina.
• Odstawić na 2 tygodnie, od czasu do czasu wstrząsając.
• Przecedzić, przelać do butelki z ciemnego szkła.

Zażywa się 2-4 razy dziennie 1 łyżkę rozcieńczoną w wodzie. Stosuje się przy silnym napięciu i stresie. Pomaga w nerwicy żołądka, nadpobudliwości nerwowej. Na Ukrainie mężczyźni zażywają nalewkę przy przeroście prostaty i impotencji. Działa silniej na układ nerwowy, niż krople z waleriany.

Stres i bezsenność

Mieszanka o. Bonifratrów
W równych ilościach miesza się serdecznik z melisą, nostrzykiem, kozłkiem, dziurawcem, szyszkami chmielu, kwiatem wrzosu, pierwiosnka i bzu czarnego. Łyżeczkę mieszanki zaparza kwadrans w szklance wrzątku. Pije się 3/4 szklanki przed snem.

Mieszanka na rozstroje nerwowe 
Wymieszać w równych ilościach serdecznik, kwiat głogu, rumianku i ziele szaroty błotnej. Łyżkę stołową mieszanki zaparzać godzinę w szklance wrzątku Pije się 1/2 szklanki dziennie godzinę po jedzeniu. Pomaga na rozstroje nerwowe połączone z dusznością, zawrotami głowy, niedomaganiem serca.

Nerwica serca
Wymieszać w równych ilościach ziele serdecznika, owoc kminku i kopru włoskiego. Łyżkę stołową mieszanki zalać szklanką wrzątku. Szczelnie przykryć, parzyć pół godziny. Po ostudzeniu przecedzić.Otrzymany napar wypija się w 3 dawkach jednego dnia. Pomaga w nerwicy serca połączonej z nadciśnieniem, bezsennością, histerią lub dusznicą bolesną.

Nadpobudliwość nerwowa 
Wymieszać w równej ilości ziele serdecznika, korzeń waleriany, owoc kopru włoskiego i kminku. Łyżkę stołową mieszanki zalać szklanką wrzątku. Zaparzać 20 minut. Pije się 1/2 szklanki naparu 3 razy dziennie. Stosuje w nadpobudliwości nerwowej połączonej z przyspieszonym oddechem, kołataniem serca.

Nadpobudliwość nerwowa, drażliwość, bezsenność
Wymieszać po 30 g mięty, serdecznika plus po 20 g kłącza kozłka i szyszek chmielu.  Łyżeczkę mieszanki zaparzać 15 minut. Pije się pół szklanki 3 razy dziennie.

Dolegliwości klimakterium połączone z nadczynnością tarczycy

• Na mieszankę wziąć:
• Serdecznik i kwiat głogu po 50 g
• Nostrzyk, pięciornik gęsi i kwiat lipy po 25 g
• Kwiat arniki i bzu czarnego po 20 g

1,5 łyżki mieszanki wsypać do termosu.  Zalać 2 szklankami wrzątku. Po godzinie odcedzić. Pije się  1/3-1/2 szklanki naparu rano i wieczorem po jedzeniu.

Serce i układ nerwowy 

Zaburzenia krążenia przy klimakterium

• Zmieszać po 20 g rozdrobnionego kłącza tataraku, owoców głogu i kwiatów rumianku
• 10 g  ruty, 30 g  szyszek chmielowych
• Po 50 g ziela jemioły i ziela serdecznika.

Do termosu 1-2 łyżki mieszanki. Zalać 2 szklankami wrzątku, zaparzać 1-2 godziny. Pije się 1/4-1/2 szklanki 2-4 razy dziennie między posiłkami.

Osłabienie mięśnia sercowego receptura o. Klimuszki
Wymieszać w równych ilościach: serdecznik, kwiat głogu, owoc głogu, owoc dzikiej róży, korzeń lubczyku, kozłka, liść pokrzywy, melisy i kocankę. Pije się 3 razy dziennie przed posiłkiem. Łyżka mieszanki na szklankę wrzątku, parzona 30 minut.  O. Klimuszko doradzał spacery na wolnym powietrzu rano i wieczorem. Zalecał pół szklaneczki czerwonego wina wolno sączonego przed obiadem.

Zioła przeciw padaczce
Na mieszankę wziąć:

• jemiołę, serdecznik – po 50 g
• wrotycz, szyszki chmielu, ziele ruty, bylicę i miętę – po 25 g

2 łyżki mieszanki zalać 2,5 szklanki ciepłej wody. Ogrzewać na parze 30 minut. Odstawić na 10 minut. Wypija się w 3 porcjach między posiłkami. Mieszanka zmniejsza częstotliwość napadów padaczki, działa uspokajającą dla osób nadpobudliwych.