Dynia jest jedną z najstarszych roślin uprawianych na świecie. Od 7 tysięcy lat ludy zamieszkujący tereny Ameryki Środkowej i Południowej wykorzystują wszystkie jej części w gospodarstwie domowym. Z nasion zwanych pepitas wyrabiają olej i „masło”.
Do Europy dynie dotarły w XVI wieku za sprawą Hiszpanów. Od tego mniej więcej czasu w Polsce uważano je za rośliny lecznicze. Uprawiano dla celów medycznych. Później głównie dla pestek, a miąższ najczęściej wyrzucano. Niektórzy robiąc do dziś.
Właściwości dyni
Rodzina dyni [Cucurbita pepo] składa się z kilkaset gatunków, z których ponad 20 uprawia się na całym świecie w klimacie ciepłym i umiarkowanym. Ma dużą zawartość węglowodanów więc szybko syci. Przy czym jest niskokaloryczna i zupełnie pozbawiona sodu – idealna dla osób z nadciśnieniem i dbających o linię.
Jest bogatym źródłem beta karotenu – silnego przeciwutleniacza. Zawiera witaminy z grupy B, A, C, D, PP, wapń, magnez, żelazo, fosfor, cynk, kwas foliowy, pektyny, luteinę, sterole Jest źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, głównie linolowego.
Im bardziej pomarańczowa, tym większy udział witaminy B1 i beta-karotenu. Cała apteka w miniaturze. Fakt, że maleńkie nasiono daje życie tak ogromnemu warzywu pokazuje ile ma mocy.
Działanie dyni
Odżywcze, wzmacniające, przeciwutleniające przeciwzapalny, przeciwpasożytnicze, moczopędne, przeczyszczające, detoksykujące, alkalizujące, regulujące ciśnienie. Silne przeciwutleniacze są korzystne dla skóry. Chronią przed uszkodzeniami wolnych rodników, wspierają komunikację międzykomórkową, niezbędną do regeneracji tkanki skórnej. Również duża zawartość cynku odgrywa dużą rolę.
Współczesne badania potwierdzają wiedzę lokalnych uzdrowicieli, tradycyjnie dynię stosuje się na oparzenia, rany i pęcherze skórne. Medycyna ludowa zalecała jako środek moczopędny i żółciopędny. Przetwory dyniowe stosowano przy zatruciach pokarmowych, uciążliwych zaparciach, niestrawności o obrzękach.
- Dynia odżywia tkanki i wzmacnia odporność
- Alkalizuje, odtruwa jelita, pobudza trawienie, odciąża trzustkę
- Uspakaja system nerwowy
- Wzmacnia wzrok, nerki, prostatę, osłonki włókien nerwowych
- Obniża ciśnienie krwi, poziom tłuszczów, redukuje tkankę tłuszczową
Częste spożywanie dyni obniża ryzyko zachorowania na raka jelita grubego i żołądka. Włosi odkryli, że jedna odmian dynia długa [1] – zawiera związki, które w sposób szczególny działają na komórki rakowe.
Energetyka
Dominujący żywioł ziemi nadaje dyniom ciężkich, uziemiających, właściwości. Odżywczy, słodki smak wspierany dużą zawartością magnezu i potasu, działa kojąco, uspokajająco. Zmniejsza napięcie w tkankach, rozluźnia mięśnie.
Po dyniowym posiłku czujemy się lekko śpiący. To na skutek działania tryptofanu, który zwiększa poziom serotoniny i równoważy emocje. Szczypta gałki muszkatołowej uzupełni i wzmocni relaksujące działanie.
Energetycznie dynia oddziałuje na nerki, jelito grube, śledzionę i żołądek. Usuwa gorącą wilgoć, toksyny, pasożyty. Poprawia siłę trawienia, stymuluje pitta, równoważy kapha i vata. Uspakaja układ nerwowy, rozluźnia mięśnie i wiązadła.
- Przesuwa energię ku dołowi
- Jest tonikiem dla serca i układu krążenia, oczyszcza krew, kieruje do równowagi biochemicznej.
- Wzmacnia na wątrobę, pęcherzyk żółciowy
- Relaksuje umysł, łagodzi napięcie mięśni oczu, wywołuje senność
- Zmniejsza pobudzenie psychiczne, irytację, nerwowość i gonitwę myśli.
- Rozładowuje napięcie, wycisza układ nerwowy, łagodzi ból
- Rozluźnia mięśnie, pomaga w przewlekłych bólach napięciowych
- Łagodzi stany zapalne jelit, odżywia tkanki i wzmacnia organizm
Dynia przepisy dla zdrowia
Łagodnie słodki smak jest niewątpliwie kojący. Delikatna, zarazem sycąca zadowoli żołądek w chłodne jesienne dni. To wszechstronne warzywo stanowi bazę do słodkich i pikantnych dań, ciesząc oczy ciepłą, pomarańczową barwą na jesiennym stole.
Dynia nie kumuluje w miąższu metali ciężkich ani azotanów, jak większość warzyw. Nadaje się do smażenia, pieczenia, gotowania i marynowania. Poddana obróbce termicznej nie traci cennych właściwości. Dba również o urodę, odmładza, wygładza zmarszczki i nadaje cerze blasku.
Dyniowe masło
- 2 szklanki purée z dyni
- 1/4 szklanki brązowego cukru lub kokosowego
- kilka łyżek syropu klonowego
- po szczypcie, najwyżej 1/4 łyżeczki zmielonych przypraw: cynamon, imbir, goździki, ziele angielskie, gałka muszkatołowa
- łyżka soku z cytryny, szczypta soli
Umytą dynię drobno kroimy. Usuwamy pestki, miksujemy na purée. Razem z pozostałymi składnikami wrzucamy do rondla i zagotowujemy. Zmniejszamy ogień by leciutko bulgotało. Gotujemy bez przykrycia minimum kwadrans od czasu do czasu mieszając. Jeśli potrzeba dolewamy nieco wody. Ilość przypraw dodajemy wg własnego uznania i smaku. Po zagotowaniu odstawiamy pod przykryciem na 5-10 minut, mieszamy i przelewamy do słoiczków. Przechowujemy w lodówce do 3 tygodni.
Masło dyniowe ma kremową konsystencję, idealne jesienne smarowidło do pieczywa, naleśników, gofrów, placków z patelni. Naturalna słodycz i przyprawy wspomagające pracę trzustki i układu pokarmowego.
Mus dyniowy do słoików na zimę
- Dorodną dynię myjemy i kroimy na ósemki.
- Układamy na blasze skórką do dołu
- Pieczemy w 180°C do miękkości ok 3 kwadranse.
- Z upieczonej, przestudzonej dyni łyżką miąższ, miksujemy na gładką masę.
- Purée dyniowe przekładamy do garnka z grubym dnem, zagotowujemy
- Przekładamy do wyparzonych, suchych słoiczków, zakręcamy.
- Pasteryzujemy pół godziny od momentu zagotowania wody.
Konfitura do słoiczków
Na bazie musu dyniowego można zrobić smarowidło. Purée dyniowe przekładamy do garnka z grubym dnem. Zalewamy szklanką octu jabłkowego, dodajemy 3/4 szklanki brązowego cukru, łyżkę soku z cytryny. Doprawiamy: 2 łyżeczki cynamonu, łyżeczkę imbiru i po 1/2 łyżeczki zmielonych goździków i gałki muszkatołowej. Doprowadzamy do wrzenia, zmniejszamy ogień do minimum i gotujemy pół godziny, aż zgęstnieje często mieszając. Gotową konfiturę przekładamy do słoiczków. Przechowujemy w lodówce do 3 tygodni. Możemy zapasteryzować na całą zimę.
Kuracja pestkami dyni i sokiem
Przeciw pasożytom przewodu pokarmowego
Rano na czczo trzeba zjeść 10-15 świeżo wyłuskanych pestek. Godzinę później zażyć łyżeczkę oleju rycynowego. Dzieciom można przygotować dyniowe mleczko. Kuracja dla dzieci krok po kroku TUTAJ . Świeże pestki zawierają najwięcej kukurbitacyny, która paraliżuje okład nerwowy pasożytów.
Zapalenie prostaty i układu moczowego
Przez miesiąc codziennie zjada się 20-30 pestek lub 2-3 łyżeczki oleju. Zapobiegawczo wystarczy 10 lub 1 łyżeczka oleju. Pestki dyni zawierają związki wykorzystywane w profilaktyce zapaleń prostaty i układu moczowego. Chronią przed tworzeniem się kamieni nerkowych.
Sok z dyni
Świeżo wyciśnięty wzmacnia wątrobę, działa przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo i uspakaja układ nerwowy. Pomaga łagodzić objawy menopauzy. W tym celu pije się 1/2 szklanki soku 2 razy dziennie przez miesiąc.
Dynia dla niemowląt
Dynię bez obaw można wprowadzać do diety niemowląt od 5 miesiąca życia. Dyniowa zupka lepsza, bardziej lekkostrawna jako pierwszy warzywny posiłek niż marchwiowa. Soczek wyciśnięty z dyni łagodzi kolkę u niemowląt. Koi bóle brzuszka i uspakaja. Dobrze wpływa na funkcjonowanie nerek i układ moczowy.
Z dyni możemy robić zupy, sosy, ciasta, frytki, gulasze. Wszystko zależy od wyobraźni. Przepisy na dyniowe potrawy: Dynia na talerzu
I dla urody
Miąższ z dyni jest naturalnym składnik pielęgnacyjnym do twarzy i całego ciała. Czysty sok lub w połączeniu z mlekiem roślinnym to znakomity tonik do przemywania twarzy.
Maseczka z dyni do cery wrażliwej, podrażnionej
Kawałek dyni ścieramy na tarce. Papkę nakładamy na podrażnioną skórę. Po 20 minutach zmywamy ciepłą wodą. Maseczka koi podrażnienia, nawilża, odżywia skórę i nadaje świeży wygląd.
Maseczka dla cery normalnej, tłustej i wysuszonej.
Do 2 łyżeczek świeżo utartego miąższu dodajemy: szczyptę cynamonu i po ½ łyżeczki miodu i mleka migdałowego. Papkę nakładamy na oczyszczoną skórę na 15-20 minut. Zmywamy ciepłą wodą.
- Opcja dla cery suchej:
1/4 łyżeczki śmietanki kremówki lub oliwy z oliwek - Dla skóry tłustej:
1/4 łyżeczki soku z cytryny
Efekt widoczny natychmiast. Dynia zawiera przeciwutleniacze i enzymy, które przyspieszają odnowę komórek. Sprawia, że cera wygląda młodziej. Staje się nawilżona, jaśniejsza, pełna blasku, wygląda młodziej.
Nadmiar dyni można wykorzystać do kąpieli: sok z dyni + mleko + miód. Świetnie oczyszcza, wyciąga toksyny i regeneruje skórę.
Olej z pestek dyni
Odmładza organizm od wewnątrz i zewnątrz. Olej z pestek dyni jest bogaty w witaminę E, cynk, kwasy tłuszczowe omega 3 i 6 w dobrej proporcji i antyoksydanty. Tłoczony na zimno olej ma zielonobrązowy kolor.
Przyjemny, lekko orzechowy smak pasuje do sałatek, zup i deserów. Nie nadaje się do smażenia. Wspiera prace układu sercowo naczyniowego, dróg moczowych i wątroby. Aplikowany na skórę działa nawilżająco, odżywia, spłyca zmarszczki, wygładza cerę i poprawia koloryt.
Drobne zastrzeżenie co do informacji o witminieD- dynia nie zawiera witminy D, ani w miąższu ani w pestkach.
(polecam sprawdzić m.in. w Hanna Kunachowicz; Beata Przygoda; Irena Nadolna; Krystyna Iwanow: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wyd. wydanie II zmienione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017
Zapraszam https://www.instagram.com/dietetykjessicanowak/
http://www.wiedzavsdieta.pl