Tarnina (Prunus spinosa) zwana inaczej czarny cierń, ciarki lub po prostu tarka jest powszechnie spotykana na obrzeżach lasów. Pospolicie rośnie też na słonecznych zboczach, przy miedzach, rowach i przydrożach tworząc gęste zarośla. Tarnina jest krzewem z gatunku śliw o owocach podobnych do śliwek węgierek, ale mniejszych. Swój cierpki, kwaśny smak owoce zawdzięczają bogactwu drogocennych garbników, flawonoidów, antocyjanów i kwasów organicznych.
Kwiat tarniny
Tarnina była pożywieniem ludzi już w czasach neolitu, co udowadniają wykopaliska z tego okresu. Medycyna naturalna korzysta z nich od wieków, zaś Słowianie przypisywali jej moc odpędzania zła. Sadzono krzewy przy domostwach by chroniły od ognia, piorunów i morowego powietrza. Gałązki wieszano na łóżkiem chorego, dymem okadzano chaty. Według Biblii to właśnie z gałązek tarniny zrobiono koronę cierniową Jezusa. Kwiaty i owoce tarniny wykorzystywano leczniczo i kulinarnie, a z kory drzewa pozyskiwano naturalny barwnik brunatny do tkanin.
Tarnina stosowana jest w dolegliwościach żołądkowych, sok ma właściwości przeczyszczające a odwar odwrotnie – hamuje biegunki. Zawiera mnóstwo witamin i składników wzmacniających odporność. Można z niej przygotować konfitury, soki, nalewki, kompoty. Zielarze zalecają płukanie jamy ustnej sfermentowanym sokiem – łagodzi zapalenie jamy ustnej i gardła. Odwar z kory tarniny stosowany zewnętrznie łagodzi stany zapalne skóry i wysypki.
Owoc tarniny tzw. tarki
Tarnina wypuszcza kwiaty w kwietniu, wcześniej niż liście. Kwiaty zbiera się od maja do czerwca. Owoce pojawiają się jesienią, są ściśle zrośnięte z pestkami i mają cierpki smak. Zbiera się je po pierwszych przymrozkach, wtedy robią się słodkie. Owoce tarniny są prawdziwym przysmakiem w Rosji, wytwarza z nich soki, konfitury, galaretki – mają delikatny, lekko pikantny smak. Marynuje w occie z dodatkiem marchewki, liści laurowych i goździków, a suszone służą jako dodatek do tłustych potraw.
Tarnina – właściwości lecznicze
Napary z kwiatów śliwy tarniny działają przeciwzapalnie, moczopędnie, napotnie, rozkurczowo, usuwają szkodliwe produkty przemiany materii, zewnętrznie przy problemach skórnych
Owoce tarniny stosuje się przeciwko biegunkom, zaparciom, stanom zapalnym narządów rodnych, infekcjom jamy ustnej, zaburzeniom trawienia, zakażeniom bakteryjnym, działają przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie
Tarnina przepisy
Napar z owoców tarniny
Łyżkę owoców zaparzać 15 minut w szklance wrzątku.
Pić po 1/3 szklanki przy zaparciach i dolegliwościach żołądkowych, szczególnie u dzieci i osób w podeszłym wieku.
Odwar
1 łyżkę owoców zalać szklanką wrzątku, gotować 5 minut. Odstawić na kwadrans. Pić po 1/2 szklanki przy biegunkach, nieżytach żołądka, jelit, nadmiernej fermentacji i wzdęciach.
Sok z tarniny
Świeżo wyciśnięty sok w sokowirówce na zimno należy wypić od razu, w lodówce można przechować do 48 godzin. Można lekko dosłodzić bo jest bardzo kwaśny i cierpki. Warto zrobić sobie kilkudniową kurację, uzupełni składniki odżywcze i wzmocni odporność przed zimą. Wymieszany z sokiem z chrzanu leczy gardło i zapalenie jamy ustnej.
Sok do butelek na zimę: Kilogram umytych owoców zalać 1,5 litra wrzątku, odstawić pod przykryciem na pół dnia. Sok odcedzić, zagotować i znowu zalać nim owoce, procedurę powtórzyć jeszcze dwukrotnie. Na koniec sok zlać, dodać 1,5 szklanki cukru, ponownie zagotować, przelać do butelek i chłodzić w pozycji leżącej.
Powidła z tarniny
Kilogram przemrożonych owoców gotować w garnku 10 minut, by dało oddzielić miąższ od pestek. Pestki wyjąć, a dosypać 1/2 kg cukru i ogrzewać na małym ogniu mieszając przez pół godziny. Przełożyć do słoików, przechowywać w ciemnym miejscu. Jeść po łyżce 3,4 razy dziennie przy biegunkach – dzieci po jednej łyżeczce.
Syrop i konfitury z tarek
1 kg lekko przemarzniętych tarek oczyścić z ogonków i listków. Można wydrylować, ale niekoniecznie. Na konfitury wybrać najdorodniejsze owoce. Po opłukaniu i osaczeniu włożyć je do garnka. Na 1 kg owoców brać 1 kg cukru i 2 szklanki wody. Z cukru i wody ugotować syrop, gorącym zalać tarki i odstawić na 2 dni. Następnie syrop zlać, zagotować, ponownie wrzucić do nie go owoce i krótko gotować. Gdy staną się przezroczyste jak konfitura, ale jeszcze się nie zaczną rozlatywać, przełożyć je łyżką durszlakową do wyparzonych słoików. Dla aromatu dodać po lasce cynamonu i kilka goździków na słoik. Pozostały syrop jeszcze kilka minut gotować i zalać nim owoce. Słoje zamknąć. Jeśli trochę syropu zostanie, przelać go do wyparzonej butelki. Można go używać jako smaczny, wzmacniający dodatek do herbaty.
W medycynie tradycyjnej najpopularniejszym lekiem na bazie śliwy tarniny jest nalewka z owoców.
Nalewka z owoców
1 kg owoców tarniny
Litr spirytusu 96%
250 g cukru
250 ml wody
Laska wanilii
Owoce tarniny dokładnie umyć, osuszyć wsypać do słoja, dodać wanilię i zalać spirytusem. Naczynie szczelnie zamknąć i ustawić w ciepłym zacienionym miejscu na 6-8 tygodni. Po tym czasie nastaw zlać i wlać do gorącego syropu z wody i cukru. Pozostawić na co najmniej 8 dni w szczelnie zamkniętym naczyniu bez dostępu światłą. Znowu przefiltrować, rozlać do
butelek i szczelnie zamknąć. Odstawić w chłodne miejsce np. do piwnicy, gdzie nalewka powinna dojrzewać co najmniej pół roku.
Nalewka wskazana jest w schorzeniach moczowodów i pęcherza moczowego, działa przeciwbólowo w bólach żołądka. Może być stosowana jako środek przeciwkrwotoczny, przeciwbiegunkowy i pomocniczy w leczeniu czerwonki
Nalewka z tarniny z goździkami
Podobnie jak wyżej owoce zalać spirytusem w słoju, zamknąć i odstawić na 3-4 miesiące. Zlać płyn dodać 100 g cukru i 2,3 goździki. Następnego dnia przefiltrować, przelać do butelek i dojrzewać w piwnicy co najmniej pół roku. Nalewka smakuje wybornie. Stosować jak wyżej.
Winko tarninowe
5 kg owoców tarniny
10 litrów wody
3 kg cukru
Drożdże winiarskie
Owoce muszą być w pełni dojrzałe, zdrowe inaczej winko się nie uda. Owoce gotować 2-3 minuty od zawrzenia, odstawić najlepiej w garnku kamiennym na 5-6 godzin. Następnie zlać wodę, 90% objętości owoców pozbawić pestek. Z owoców bez pestek wycinać sok. Do soku dodać zmiażdżone owoce z pestkami, wyspać cukier i dokładnie wymieszać by cukier się rozpuścił. Zaszczepić drożdżami.
Po sfermentowaniu zlać do czystego naczynia, odstawić aż się sklaruje i rozlać do butelek. Jest to bardzo smaczne, cierpkie wino, które dobrze się przechowuje. Działa podobnie jak sok, jako środek przeciwkrwotoczny, regulujący trawienie.
Referencje:
wykorzystano niektóre przepisy z
Lecznicze nalewki, Andrzej Sarwa, Wydawnictwo Książka i Wiedza
Kuchnia pod chmurką, Irena Gumowska, Wydawnictwo PTTK
Dodaj komentarz