Ostropest plamisty regeneruje wątrobę, odtruwa, studzi emocje

Ostropest plamisty [Silybum marianum] zwany popularnie ostem miękkim jest najbardziej znany jako zioło wątrobowe, chociaż ma więcej właściwości. W zielarstwie wykorzystywany od tysięcy lat, dziś przed wielu uważany za inwazyjny chwast.

To jedna z najbardziej skutecznych i bezpiecznych roślin leczniczych.  Prosta w stosowaniu, nawet dla stawiających pierwsze kroki w pracy z ziołami.

Ostropest plamisty

Jest typową dziką rośliną rejonu basenu Morza Śródziemnego, w Polsce uprawia się dla celów leczniczych.  Zdziczałe osty można spotkać w ogrodach, na nieużytkach, podwórkach, rumowiskach, przy drogach.

Ostropest wyrasta nawet do dwóch metrów. Ma kolczastą łodygę wyrastającą z rozety liściowej. Liście z kolcami na brzegach mają białe plamki, wyglądające jak marmurek.

Na wierzchołkach rozgałęzień wyrastają kuliste, purpurowe kwiaty z kolczastymi łuskami okrywy. Ich aromatyczny zapach przypomina karczochy.

Ostropest kwitnie w lipcu i sierpniu.  Surowcem zielarskim są nasiona, kwiaty, liście, korzenie i łodygi.  Pod koniec sierpnia i we wrześniu zbiera się dojrzałe koszyczki ostropestu. Suszy w zacienionym, przewiewnym miejscu, otrzymując ziarnek ostropestu [Fructus Silybi mariani]. Liście i ziele można wykorzystywać kulinarnie.

W tradycyjnym zielarstwie

W starożytności ostropest stosowano jako tonik trawienny, wątrobowy, lekarstwo na kaca i melancholię, powiązaną z zastojem wątroby.  Rzymski lekarz Pliniusz Starszy określił ostropest plamisty jako „doskonały do ​​usuwania żółci”.  Grecy i Rzymianie wykorzystywali roślinę do wyciągania jadu po ukąszeniach węży.

Siedemnastowieczny lekarz i botanik Nicholas Culpeper pisał:
„Ostropest plamisty najbardziej sprzyja chorobom zastoinowym wątroby, zasilając żyły, zapobiega żylakom i szczelinom. Wskazaniem do jego stosowania jest tępy, obolały ból śledziony pod lewą łopatką, z ogólnym osłabieniem, przygnębieniem i melancholią. Jego stosowanie łagodzi przekrwienie wątroby, śledziony i nerek. Zastoje żółciowe z bólem brzucha, twardym i tkliwym prawym podżebrzem, kamieniami żółciowymi, obrzękiem wątroby, wymioty ciążowe to stany, w których jest bardzo przydatny.”

Profil energetyczny
Smak: gorzki, słony, słodki
Energetyka: chłodzi, nawilża
Tkanki: Wątroba, pęcherzyk żółciowy, śledziona, nerki, serce
Działanie: Usuwa zastoje, ciepło i toksyczność, reguluje przepływ Qi w wątrobie, tonizuje pęcherzyk żółciowy, zmniejsza obrzęki

W medycynie chińskiej stosowany przy objawach zaburzeń pracy wątroby i dróg żółciowych, żółtaczce, zaparciach, bólach głowy, obrzękach, depresji, zawrotach głowy, upławach z wilgotnego zimna, krwi w moczu lub stolcu, wysypkach, wrzodach, żylakach. Ajurweda ostropest plamisty stosuje w leczeniu łuszczycy i dla wzmocnienia odporności. W krajach arabskich tradycyjnie wykorzystuje się przy zatruciach, dysfunkcjach seksualnych i bezpłodności.

Ostropest plamisty właściwości

Współczesne badania pokazują, że nasiona ostropestu mają niezwykłą zdolność regeneracji uszkodzonych komórek wątroby, jak ich ochrony przed truciznami. Zawierają  ponad 200 związków, w tym sole mineralne, witaminy, aminokwasy, flawonoidy. Wysokie stężenie sylimaryny aktywnego kompleksu kompleks flawonolignanów chroni komórki wątroby przed uszkodzeniami.

Jednym ze sposobów w jaki to robi jest wspomaganie produkcji glutationu – najsilniejszego endogennego przeciwutleniacza. Wątroba jest miejscem  intensywnej aktywności zapalnej, ponieważ rozkłada się i eliminuje toksyny. Dlatego potrzebuje solidnego zapasu „chłodziwa”, by nie dopuścić do przegrzania. Ostropest plamisty usuwa ciepło wątroby, chroni przed skutkami zatruć chemikaliami, pestycydami, grzybami, alkoholem i uszkodzeniami spowodowanymi przez wirusy.

• Ostropest plamisty działa przeciwzapalnie, rozkurczowo, żółciopędne, żółciotwórczo
• Stymuluje regenerację komórek wątroby, poprawia czynność narządu
• Zapobiega tworzeniu się kamieni żółciowych
• Wzmacnia naczynia włosowate, reguluje ciśnienie krwi, hamuje wytrącanie blaszek miażdżycowych
• Poprawia trawienie, zmniejsza nasilenie reakcji alergicznych
• Jako silny przeciwutleniacz hamuje rozwój komórek nowotworowych

Zastosowania:

• wirusowym i przewlekłe zapalenie wątroby, stłuszczenie, zwłóknienie, marskość [1]
• kamica żółciowa, uszkodzenie miąższu nerek i wątroby
• zatrucia metalami ciężkimi, alkoholem, pestycydami, chemikaliami
• wysypki i dolegliwości skórne związanych z zaburzeniami czynności wątroby
• pomocniczo w leczeniu chorób żołądka, jelit, trzustki,
• alergie pokarmowych, przewlekłe zmęczenie, otyłość

Leczenie farmakologiczne w przewlekłych chorób wątroby daje wątpliwe rezultaty. Przy zbyt długim stosowaniu doprowadza często do uszkodzeń narządów miąższowych. Zioła i preparaty roślinne  w tym ostropest można stosować dłuższej. Skuteczniej hamują  procesy chorobowe w komórce wątrobowej.

Ostropest plamisty studzi emocje

Zauważyłam, że pomaga osobom, które mają trudności z zachowaniem spokoju i lubią wygodę, a do tej grupy należą nastolatki. Ziarenka ostropestu warto dodawać do potraw młodym ludziom w okresie dojrzewania. Mimo że silnie działa, jest bardzo delikatny dla organizmu, można stosować bez obawy o nadmierną stymulację czy obciążenie układu wątrobowego.

Rekomenduję również ludziom przepracowanym, niedosypiającym, żyjącym w przewlekłym stresie, kiedy wysoki poziom adrenaliny i kortyzolu dodatkowo obciąża wątrobę. Przydatny przy nierównowadze hormonalnej i oporności na insulinę.

Młode liście ostropestu, pąki kwiatowe i łodygi mają dobroczynne nieco słabsze, działanie. Po obcięciu kolców trzeba je namoczyć, by usunąć goryczkę, można jeść na surowo lub dodawać do zup, gulaszów. Uduszone na maśle, doprawione solą, czarnym pieprzem i sokiem z cytryny wybornie smakują.

Nasionka ostropestu łagodnie zmiękczają i nawilżają skórę. Łagodzą również stany suchości w drogach oddechowych lub rozrzedzają gęsty, kleisty śluz.  Mają działanie rozluźniające, a ich powinowactwo do wątroby oznacza, że efekt rozluźnienia odczujemy w trzewiach. Przy skurczach, bólach w środkowej części brzucha przyniosą poprawę.

Najkorzystniej jest dodawać 1-2 świeżo zmielonych nasion do potraw.  Mają lekko orzechowy smak, prawie ich nie czuć w potrawie. Jest  to jedna z najlepszych metod korzystania z ich dobrodziejstw.

Mleczko z ostropestu

Jest jednym z najskuteczniejszych ziół w leczeniu chorób wątroby spowodowanych nadużywaniem alkoholu: chroniczne stany zapalne, niewydolność, uszkodzenia i marskość wątroby. Poprawia czynność wątroby i zwiększa przeżywalność pacjentów [2], u których wątroba została zniszczona na skutek nadużywania alkoholu.  Polski botanik i farmaceuta prof. Jan Muszyński w 1946 r pisał: mleczko z nasion ostropestu stosowano w krwiomoczu i krwawieniach z pęcherza, zwłaszcza spowodowanych przez kamicę.

Ostropest plamisty przepisy 

Odwar z nasion ostropestu 
Łyżeczkę świeżo rozdrobnionych nasion zalewamy szklanką gorącej wody. Wolno podgrzewamy pod przykryciem do wrzenia 5 minut. Po zdjęciu z ognia kwadrans parzymy pod przykryciem i przecedzamy. Stosuje się 2 razy dziennie 1/2 szklanki odwaru w uszkodzeniu miąższu nerek i schorzeniach wątroby, wirusowym zapaleniu, marskości, dysfunkcji.

Odtruwanie wątroby 
Łyżeczkę świeżo zmielonego ostropestu 2-3 razy dziennie zażywamy przed posiłkiem popijając obficie wodą lub dodajemy do potraw. Przy poważniejszych uszkodzeniach wątroby zażywa się systematycznie miesiąc. Jednym z widocznych efektów poprawy funkcji wątroby będą zmiany cery: zniknie żółtość skóry, siniaki, wybroczyny i przebarwienia.

Herbatka odtruwająca cały organizm

• Łyżeczka kurkumy
• 2 łyżeczki nasion ostropestu
• 200 ml soku z karczocha
• Szklanka przegotowanej wody

Zmielone nasiona ostropestu zalewamy gorącą wodą dodając kurkumę. Naciągamy 20 minut pod przykryciem. Dolewamy sok z karczocha i odstawiamy 10 minut.  Po przecedzeniu pije się przez 3 dni.

Ostropest plamisty w profilaktyce

Stosowany profilaktycznie chroni zdrowe komórki  wątroby przed zniszczeniem, toksynami i stłuszczeniem. Dzięki właściwościom żółciopędnym może być stosowany w zapobieganiu kamicy żółciowej. Wzmożone wydzielanie żółci oczyszcza drogi żółciowe, usuwanie osady i złuszczony nabłonek zapobiegając wytrącaniu się złogów i kamieni żółciowych. Na rynku Polskim dostępne są preparaty w formie tabletek, oleju i nasion. We Włoszech używa się także suszonego ziela i kwiatów.

Olej z ostropestu można wykorzystać zewnętrznie do pielęgnacji włosów i paznokci. Bez pewności co do sposobu przetwarzania bezpieczniej nie stosować doustnie. Kwasy tłuszczowe bardzo łatwo ulegają uszkodzeniu. Nasiona z ostropestu są najbliższym naturze rozwiązaniem. Bezpośrednio po zmieleniu zaparzamy lub dodajemy do sałatek, jogurtów.  Nie kupujemy nasion zmielonych, łatwo się utleniają ani nie robimy dużych zapasów.

Inne zastosowania ostropestu:

Herbatka obkurczająca torbiele
Mieszamy w równych częściach niepokalanek, czerwoną koniczynę, mniszek lekarski i ostropest. Łyżeczkę ziół  zaparzamy 10 minut pod przykryciem. Po przecedzeniu dodajemy łyżeczkę pyłku kwiatowego. Pije się 3 razy dziennie do uzyskania poprawy.

Mikstura na kaca
2 łyżeczki zmielonych ziaren ostropestu popija się szklanką przegotowanej wody z miodem i cytryną.

Okład na zapalenie wątroby. 
Łyżkę stołową dziegciu mieszamy z 3 łyżkami oleju z ostropestu. Namaczamy w mieszance chusteczkę i codziennie na noc nakładamy na obszar pępka do poprawy.

Mieszanka na poprawę funkcji wątroby
Mieszamy w równych częściach zmielone nasiona ostropestu, korzeń mniszka lekarskiego i łopianu. 3 łyżki mieszanki zalewamy litrem wody, po doprowadzeniu do wrzenia gotujemy na małym ogniu 2 minuty. Zdejmujemy z ognia i parzymy 10 minut pod przykryciem. Przecedzamy do termosu. Popija się łykami przez cały dzień.

Herbatka z ziela ostropestu
Wywar z liści i kwiatów ostropestu [Cardo mariano erba] we Włoszech jest popularną kuracją oczyszczającą, wspomagającą odchudzanie i regulującą pracę wątroby. Stosuje się 10 g suszonego surowca na pół litra wody. Pije szklankę rano na pusty żołądek przez 20 dni. Zewnętrznie używa się do przemywania i kąpieli w problemach dermatologicznych: rumień, atopowe zapalenie skóry, łuszczyca.

Przeciwwskazania

Ciąża i karmienie piersią. Zapalenie dróg żółciowych w ostrej fazie. Efekt żółciopędny może nadmiernie obciążyć drogi żółciowe prowadząc do krwawień wewnętrznych.

B.della Porta