Borowiki i leśne grzyby dla zdrowia

Borowiki potocznie zwane prawdziwkami należą do najbardziej popularnych leśnych grzybów.  Niepowtarzalny aromat i głęboki, zarazem łagodny smak czyni go najbardziej pożądanym grzybem w kuchniach całego świata.

Borowika szlachetnego [Boletus edulis] wyróżnia gładki, wypukły początkowo jasny, u starszych osobników brązowy kapelusz. Spód gąbczasty, początkowo koloru piaskowego, białawego w miarę wzrostu przypiera barwę żółtą, zielonkawą. Mocny jasny trzon, jest głęboko osadzony w glebie. O młodych borowików bardziej pękaty, u starszych wydłuża się, stając się maczugowaty.  Borowiki występują od maja do października w borach dębowych, lasach iglastych, liściastych i mieszanych, tworząc mikoryzę z licznymi gatunkami drzew.

Borowik szlachetny właściwości

W przekroju borowiki są zawsze jasne, nigdy nie czernieją. Zwarą konsystencję zachowują po ugotowaniu, co czyni je popularnym składnikiem różnych potraw grzybowych, jak i aromatycznego dodatku.

Borowiki mają niewiele kalorii, za to są bogatym źródłem białka, żelaza fosforu i witamin z grupy B. Zawierają dużo przeciwutleniaczy, liczne mikroelementy i łatwo przyswajalne aminokwasy. Z powodzeniem mogą zastąpić mięso, tym bardziej,  że nasz zmysł smaku je tak właśnie odbiera.

Według medycyny ludowej borowiki leczą trudno gojące się rany, wrzody, wypryski i odejmują skórze lat. Okłady robi się  ze świeżych kapeluszy lub suszonych, moczonych godzin w mleku.

Według współczesnej nauki zmniejszają stany zapalne [1], poprawiają trawienie, działają przeciwnowotworowo, powodują apoptozę komórek  raka okrężnicy [2].

Leśne grzyby

Obok borowików, do smakowitych grzybów należą: rydze, smardze, maślaki, podgrzybki, kanie.  W obiegowej opinii leśne grzyby poza walorami smakowymi mają niewiele do zaoferowania. Ojciec Klimuszko uważał je za naturalne antybiotyki i dobrodziejstwo dla systemu nerwowego.

” Dziwne, że książki kucharskie i medyczne wyznaczają grzybom jedynie rolę przypraw smakowych. Nie wspominając wcale o ich wielkich wartościach odżywczych, metabolicznych czy leczniczych. [..]Grzyby mieszczą w sobie ogrom sił dobroczynnych. Są naturalnymi antybiotykami, działającymi bez skutków ubocznych oraz  „naprawiaczami” systemu nerwowego, zwłaszcza nerwów wzrokowych.  Przez 25 lat zalecałem bardzo delikatną kurację grzybami tym chorym, których organizmy były do ostateczności wycieńczone różnymi schorzeniami, osiągając prawie zawsze dobre wyniki.[…] Poleca się zatem spożywanie grzybów o każdej porze roku, częściej, niż to czynimy i to pod każdą postacią. Nawet dla chorych na przewód pokarmowy można gotować grzyby zarówno suszone, jak i surowe, albo przynajmniej zupy grzybowe. ” Ks. Czesław Andrzej Klimuszko, Sposób na zdrowie

Grzyby muszą przetrwać w środowisku z ogromem bakterii, stąd  działanie antybakteryjne. Wszystkie grzyby leśne zawierają polisacharydy, β-Glukany wzmacniające system odpornościowy. Kurki działają przeciw pasożytom – przepisy TUTAJ. Smardze mają największą zawartość witaminy D, wzmacniają serce, chronią przed cukrzycą, zawałami, chorobami neurologicznymi i układu krążenia. Więcej Tutaj. 

Muchomor czerwony był świętą rośliną szamanów syberyjskich. Jest prawdopodobnie jednym z najstarszych znanych ludzkości psychodelikiem, wykorzystywanym w wielu kulturach do celów rytualnych, mistycznych i terapeutycznych.

Dziś nalewka z muchomora do użytku zewnętrznego jest bodaj najlepszym lekarstwem na bóle nerwowo-mięśniowe, reumatyczne, rwę kulszową, neuralgie. W wielu krajach, m.in we Włoszech, Rosji, Japonii, Skandynawii, Szwajcarii Amanita muscaria jest na oficjalnej liście środków leczniczych. We Francji wchodzi w skład preparatów uspokajających i nasennych. Przepis i zastosowanie tutaj.

Grzyby leśne przepisy

Kiszone prawdziwki lub grzyby leśne

Kilogram borowików lub mieszanych grzybów leśnych oczyścić, opłukać, odkroić trzony. Wrzucić na wrzątek, gotować 10-15 minut, odcedzić i przestudzić.

• W kamiennym garnku układać grzyby przesypując : 4 dag soli wymieszanej ze szczyptą cukru, kilkoma ziarnkami pieprzu, ziela angielskiego i liściem laurowym.
• Naczynie przykryć  ściereczką i talerzykiem z obciążeniem
• Pozostawić kilka dni w temperaturze pokojowej i przestawić w chłodne miejsce.

Tagiatelle z borowikami

• 2 średniej wielkości borowiki
• ½ marchewki, mały kawałek cebuli, natka natka pietruszki
• makaron tagiatelle
• śmietana, ½ łyżeczki masła lub łyżka oliwy z oliwek, pieprz, sól do smaku

Borowiki kroimy w kostkę. Ścieramy na tarce niedużą marchewkę i odrobinę cebuli, tylko dla smaku. Dodajemy masło lub oliwę z oliwek. Dopiero jak wszystko jest gotowe stawiamy patelnię na ogniu i delikatnie podgrzewamy.

W momencie jak się zaczyna smażyć, dolewamy niewiele wody, przykrywamy pokrywką. Dusimy na bardzo małym ogniu mieszając. W razie potrzeby dolać 1-2 łyżki wody. Jak grzybki  będą miękkie dolać ½ szklanki śmietany. Dokładnie mieszamy podgrzewając pół minuty, zdejmujemy z ognia, nim  śmietana się zagotuje.

Gotujemy makaron al dente. W momencie odcedzania stawiamy sos grzybowy na ogniu. Natychmiast po odcedzeniu prosto z durszlaka wsypujemy makaron na patelnie do sosu. Chwilę podgrzewamy wszystko dokładnie mieszając. Podajemy posypane zieloną pietruszką, opcjonalnie parmigiano reggiano.

Pasztet z leśnych  grzybów i fasoli 

Łatwy w przygotowaniu pasztet bez pieczenia, uzupełnia niedobory żelaza.

• Szklanka białej fasoli i 200 g leśnych grzybów
• Dwie średnie cebule,  2 ząbki czosnku
• Oliwa z oliwek, gałka muszkatołowa, pieprz, sól do smaku

Fasolę moczymy przez noc, rano gotujemy do miękkości. Cebule kroimy w kostkę i szklimy na patelni. Dodajemy pokrojone grzyby i dusimy na małym ogniu. W razie potrzeby uzupełnić odrobiną wody.

Pod koniec duszenia dorzucamy czosnek wyciśnięty przez praskę.Do miski z fasolą przekładamy przestudzone grzyby i cebulę. Blendujemy, doprawiamy solą i pieprzem, dodajemy posiekaną natkę pietruszki i raz jeszcze miksujemy. Przekładamy do słoiczków, przechowujemy w lodówce.