Brukiew na stół. Proste przepisy na pyszne dania z brukwi

14 października 2021
Autor redakcja

Brukiew była dość popularna na polskich stołach zanim pojawiły się ziemniaki.

Prawie wiek temu popadła w niełaskę, a jej walory doceniali głównie hodowcy zwierząt uprawiając jako warzywo paszowe. Starsze pokolenia jednak pamiętają, że w wojennej zawierusze brukiew wiele rodzin ratowała przed głodem.

Z roku 1620 pochodzą pierwsze piśmienne wzmianki na temat brukwi, opisanej jako dzikie warzywo jadane w Szwecji. Do dziś w kuchni skandynawskiej i rosyjskiej brukiew jest doceniana za walory smakowe i zdrowotne.

Brukiew zdrowotne właściwości

Należy do rodziny kapustowatych. Brukiew [Brassica napus], inaczej karpiel jest jednym z najtwardszych warzyw korzeniowych. Większa od rzepy, ma twardszą, chropowatą skórkę u młodych warzyw w całości żółtą. Starsze od nasady fioletowieją.

Smak dosyć ostry, przypomina rzodkiewkę i kalarepę, po ugotowaniu słodkawy.

W 80% brukiew to woda, ale warzywo zawiera wiele cennych substancji odżywczych. Warto po nią sięgać choćby ze względu na siarkę, cynk, żelazo miedź i fosfor. Bogata w witaminy A,C, D, K i z grupy B.

Jedząc brukiew pod różnymi postaciami dostarczamy aminokwasów, nienasyconych i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Roślina jest bogata w przeciwutleniacze, związki o właściwościach przeciwnowotworowych [1] oraz substancje stymulujące produkcję kolagenu.

Działanie energetyczne

Brukiew ma naturę rozgrzewającą. Ostry, gorzki smak stymuluje metabolizm, poprawia ogień trawienny. Po strawieniu lub obróbce termicznej staje się słodki, słodki bardziej odżywczy. Jak większość warzyw korzeniowych brukiew jest odpowiednia na zimę. Zapobiega wychłodzeniu, wzmacnia nerki, płuca i śledzionę. Daje ugruntowanie, uziemia.

Od wieków doceniono brukiew w medycynie ludowej jako środek moczopędny, przeciwkaszlowy, wykrztuśny, rozpuszczający śluz i przeczyszczający przy długotrwałych zaparciach.

Brukiew jest dobra dla nerek, płuc, kości, śledziony i układu krwionośnego.
Idealna dla osób z nadwagą.
Niskokaloryczna ale sycąca, stymuluje trawienie.
Zawiera mniej cukrów prostych, przy cukrzycy, insulinoporności warto zastępować ziemniaki.
Pomocna przy leniwych jelitach, zaparciach, powolnym metabolizmie
Dzięki związkom siarkowym pomaga w chorobach skóry, wypadaniu włosów
Utrzymuje witalność, przedłuża młodość

Pyszne potrawy z brukwi

Purée z brukwi

Dobre przy problemach trawiennych. Brukiew i dwa ziemniaki pokroić, ugotować razem z zielem angielskim. Odcedzić, dodać łyżeczkę soli, gałkę muszkatołową i 2 łyżki masła. Całość rozgnieść praską lub tłuczkiem. Posypać natka pietruszki.

Po skandynawsku

Zapiekana a’la ziemniaki. Obraną brukiew pokroić w kostkę. Ułożyć w naczyniu żaroodpornym, polać odrobiną miodu i posypać rozmarynem. Wstawić do piekarniku. Zapiekać 30 minut w temperaturze 200°C, aż nabierze złocistego koloru. Doprawić solą i pieprzem.

Hummus z brukwi

2 szklanki grubo pokrojonej brukwi
Szklanka ugotowanej ciecierzycy lub z puszki
2-4 ząbki czosnku
sok z 1/2 cytryny
2 łyżki pasty tahini
sól, łyżeczka ziaren sezamu i 2 łyżki oliwy z oliwek

Brukiew zapiec w piekarniku lub zagotować do miękkości. Wszystkie składniki wrzucić do miksera i zblendować na gładką masę. Ciecierzycę można zastąpić gotowaną bądź zapieczoną w piekarniku marchewką. Posypać uprażonym sezamem, świeżymi ziołami.

Zupa z brukwi

Dorodna, pokrojona w kostki brukiew
2 średnie marchewki
3 niewielkie ziemniaki, cebula
2 łyżki oliwy z oliwek
Liść laurowy, ziele angielskie, pieprz, sól, kminek, kolendra

W garnku rozgrzać oliwę, wrzucić pokrojona cebule i przyprawy. Podsmażyć na małym ogniu. Dodać pokrojoną w plastry marchewkę i brukiew. Wymieszać, zalać wodą i dodać pokrojone ziemniaki i przyprawy. Gotować na małym ogniu 30 minut. Zupę poleca się w profilaktyce antyrakowej.

Placki z brukwi

Trzy części brukwi, jedna ziemniaków
3 jajka
Gęsty jogurt
2-3 łyżki mąki, świeże zioła, sól, pieprz,

Brukiew i ziemniaki obrać, zetrzeć na tarce o grubych oczkach. Do startych warzyw dodać sporo ulubionych świeżych, posiekanych ziół. Smażyć na gorącym oleju do zrumienienia z obu stron. Podawać z jogurtem

Brukiew z orzechami św. Hildegardy

400 g brukwi
2 łyżki siekanych orzechów włoskich
Cebula
2 łyżki siekanej trybuli
125 g kwaśnej śmietany
Sól, biały pieprz, gałka muszkatołowa, łyżka oleju

Umytą brukiew pokroić w słupki grubości 1 cm. Delikatne, zielone listki odłożyć do późniejszego wykorzystania. Cebulę obrać, drobno posiekać i zeszklić na oleju. Dodać brukiew i smażyć, mieszając. Przyprawić do smaku solą, pieprzem i gałką muszkatołową.

Dolać odrobinę wody i gotować pod przykryciem 5-8 minut aż brukiew będzie miękka. Liście drobno posiekać, dodać wraz z trybulą do potrawy i wymieszać. Całość krótko poddusić. Wymieszać z kwaśną śmietaną i raz jeszcze podgrzać, już nie gotując. Posypać orzechami i podawać z naturalnym ryżem lub ziemniakami.

Surówka z brukwi

Korzystna przy nadczynności tarczycy. Brukiew reguluje poziom jodu w organizmie

Dorodna brukiew, łyżka startego chrzanu
1\2 kubka śmietany, sok z połówki cytryny
Zielona pietruszka, sól, cukier trzcinowy

Brukiew zetrzeć na tarce o dużych oczkach. Śmietanę rozrobić z sokiem z cytryny, cukrem i chrzanem. Wymieszać z pokrojona brukwią.
Na koniec dodać posiekana natkę pietruszki.

Danie z liści brukwi

Najwięcej cennych składników i substancji antyrakowych jest w częściach naziemnych.

Liście brukwi oczyścić, pokroić i lekko podgotować. Odlać wodę. Na patelni rozgrzać olej, wrzucić liście brukwi i dusić ok. 15 min.
Następnie dodać przeciśnięty przez praskę czosnek i papryczkę chili. Posolić do smaku. Można dodać oliwki, podawać z makaronem lub jako przystawkę.